"Overbodige luxe" is dat een pleonasme of een tautologie?

Question

Ik weet wat een pleonasme is.
Ook weet ik wat een tautologie is.
Dat is mijn vraag dan ook niet.

Mijn vraag is echt specifiek:
"overbodige luxe" is dat een pleonasme of een tautologie, of wellicht geen van beide?

Voor zowel het een als het ander is namelijk wel wat te zeggen.
Laat ik alvast noemen wat ik denk:
Ik neig naar tautologie, maar er is ook best wat te zeggen voor pleonasme.

Een warme douche bijvoorbeeld.
Daarvan redeneer ik: is wel luxe, maar niet overbodig.
Dus kom ik uit bij "overbodige luxe" is een pleonasme
En het misstaat dan ook niet in een rijtje als: oude grijsaard, gestoorde gek, klein detail en vieze stank.

Maar 'overbodige luxe' zou toch ook best kunnen in een rijtje tautologieën zoals de volgende drie: maar echter, zoals bijvoorbeeld, identiek hetzelfde?

Vandaar dat ik benieuwd ben hoe jullie erover denken en uiteindelijk ook wat HET antwoord is. Ik maak namelijk een denkfout, ik weet alleen niet waar ergens.

Toegevoegd na 4 uur:
Dit is precies wat ik al gehoopt had, dat er mensen zouden zijn die zeggen: "tautologie in elk geval niet" en daar goeie argumenten bij.
En ook mensen die zeggen "pleonasme in elk geval niet" en er goeie argumenten bij.

Iedereen die meepuzzelt: dank je wel!

Toegevoegd na 10 uur:
Of zal mijn vraag een Semantische drogreden zijn? :-(
(zie ergens halverwege bij: http://nl.wikipedia.org/wiki/Drogreden)
En dus geen van beide, geen pleonasme en geen tautologie?

Misschien is het net zoiets als 'lekker gebak'?

 · Answer

Een pleonasme is het mijns inziens zeker niet ; dat zou het zijn als alle luxe per definitie overbodig was. En omdat luxe al een vrij abstract begrip is natuurlijk (veel dingen die voor ons heel gewoon zijn, zijn voor een ander uitgesproken luxe) is het niet altijd hard te maken dat het dan ook altijd overbodig is. Ik zou bijvoorbeeld wc-papier geen overbodige luxe willen noemen, terwijl hele volksstammen het niet kennenen gebruiken, en het strikt genomen dus wel degelijk een luxe-artiken én niet echt noodzakelijk is. Overbodige luxe heeft meer iets decadents, en het woord overbodig geeft dus een extra /a andere betekenis aan het woord luxe.

Ook betekenen de woorden overbodig en luxe -zoals hierboven vastgesteld- niet het zelfde. Geen tautologie dus. Luxe is meer overdaad ; overdadige luxe zou dus eventueel een tautologie kunnen zijn.

Volgens mij is het gewoon een zelfstandig naamwoord (luxe) dat in een bepaald verband gezet wordt (decadentie of iets dergelijks) door het bijvoeglijk naamwoord overbodig. Dat geen vaste eigenschap van luxe behelst, en ook niet hetzelfde betekent. Geen aparte naam voor dus.

 · Answer

Simpel:

Zeker geen pleonasme! Het begrip luxe valt namelijk niet te definiëren en is relatief. Overbodig is wel te definiëren.

Het is ook geen tautologie.
Hierbij moeten beiden woorden eigelijk hetzelfde betekenen (zoals blij en gelukkig) dat doet het niet.

Antwoord:
Als jij luxe per definitie overbodig vind is het voor jou persoonlijk een pleonasme. ALs overbodig volgens jou iets is wat je niet nodig heb om te leven en je leven geen verdere invulling geeft (luxe) dan mag jij het van mij ook tautologie noemen.

Denk dat je voor jezelf beiden woorden goed moet definiëren

 · Answer

Je hebt luxe (een eigen auto hebben) dat zijn de prettige extra's . Overbodige luxe (zelf 4 auto's bezitten) is meer dan dat. 
de term "Overbodige luxe " is daarmee geen tautologie want het woord overbodig voegt iets toe.

Bij een pleonasme is de eigenschap die je toevoegt al  bepalend voor het begrip. 
Maar in dit geval luxe en overbodige luxe kun je stellen dat niet alle luxe overbodig is, dus moet je kijken naar de context.

Dus mijns inziens is het geen van beiden

 · Answer

Tautologie sowieso niet. Dan zou het woord ’‘overbodig’‘ 
hetzelfde moeten betekenen als het woord ’‘luxe’‘ en dat is absoluut niet het geval.

Een pleonasme zou het zijn als het woord ’‘luxe’‘ ook
al onlosmakelijk verbonden zou zijn met ’‘overbodig’‘.
Dit is aan discussie onderhevig denk ik en daarom nooit een pleonasme. 
Ofwel: sommige mensen zullen luxe nooit overbodig vinden (bijv. Jolanthe) en anderen zullen het altijd
overbodig vinden (veel SP-stemmers). 
Hierdoor heeft het erbij zetten van het bijvoeglijk naamwoord ''overbodig'' een duidelijke functie en is het
geen pleonasme.

 · Answer

Het is noch een pleonasme noch een tautologie. Luxe is relatief begrip vanuit iemands standpunt. Afhankelijk van dat standpunt is dat voor een overbodig en voor de ander minimale standaard.

 · Answer

Volgens mij zijn het een soort synoniemen voor "niet nodig". De ene is een zelfstandig naamwoord, de ander bijvoegelijk.

Dus het heeft iets van een pleonasme.

Dat vele mensen luxe gewend zijn en dus nodig hebben neemt niet weg dat luxe oorspronkelijk overbodig betekent.

Toegevoegd na 20 minuten:
Van Dale online geeft de betekenissen 
- luxe = weelde, overdaad 
- overbodig = onnodig
Kortom, het betekent hetzelfde, namelijk "niet nodig"

Uiteraard hebben vele mensen weelde nodig, maar dat is een ander verhaal.

 · Answer

De Van Dale zegt over luxe, luxueus: niet direct nodig maar wel prettig of comfortabel.
Over pleonasme zegt de Van Dale: uitdrukking waarin eenzelfde begrip dubbel is uitgedrukt
Over tautologie zegt de Van Dale: het herhalen van eenzelfde denkbeeld met een andere uitdrukking

Als ik naar je voorbeeld kijk van de ‘warme douche’ vind ik die niet goed gekozen.
Vroeger ca. 100 jaar geleden was een warme douche een luxe, maar tegenwoordig is een warme douche een standaard. Ik denk dat je bij een dergelijk voorbeeld naar de tijdgeest moet kijken om te bepalen of ‘overbodige luxe’ een pleonasme is of een tautologie of geen van beide. Ik neem als voorbeeld een ingebouwde TV in de badkamer (lekker dicht bij de warme douche!) Zo’n TV is erg luxe maar wel overbodig, immers je kan ook zonder. Als je een dergelijk redenering bekijkt lijkt overbodig meer een gevolgtrekking van luxe.  ‘Overbodig’ is in dit geval geen dubbele betekenis van het woord ‘luxe’ en ook geen eenzelfde denkbeeld met een andere uitdrukking.

Ik ben dan ook geneigd te zeggen dat ‘overbodige luxe’ geen pleonasme of tautologie is. Ik denk eerder dat ‘overbodige’ een bijvoeglijke naamwoord is. Immers wie bepaalt of luxe overbodig is of niet? Het feit dat je zonder deze luxe kan doet dan niet terzake.

 · Answer

Als ik een begrip wilt inkaderen helpt het me soms om een tegengesteld woord in te vullen en te kijken hoe dat past. 
Tegengesteld aan overbodig? 
Noodzakelijk(?); hoognodig (?); onmisbaar (?).
Onmisbare luxe klinkt toch een beetje tegenstrijdig, hoewel ik misschien wel een situatie kan bedenken waar deze combinatie van toepassing zou kunnen zijn.
Tegenstelling van luxe?
Tekort (?); armoe(?); gebrek aan (?); poverheid (?) eenvoud(?).
Overbodige armoe, overbodig tekort enz. Hier loop ik duidelijk vast en krijgt het woord 'overbodig' een andere betekenis. Niet als opeenstapeling van betekenissen of verdubbeling, maar eerder causaal. Overbodig heeft nu meer iets van 'het had niet zo gehoeven'.
Terug naar Overbodige Luxe.
Het lijkt me dus geen tautologie en geen pleonasme, maar een eenmalige context met een eigen betekenis.
Ik bedoel, pfoe, ik weet het ook niet meer, maar vind de puzzel wel interessant.

"Overbodige luxe" is dat een pleonasme of een tautologie?

Antwoorden (8)

Weet jij het beter..?