Waarom heet eiwit (een proteine) een eiwit? Het heeft toch niets met eieren te maken?!

Omdat eiwit (en dan heb ik het wel over het wit van een ei) heel erg veel proteine (het andere eiwit) bevat.

Eiwitten worden opgebouwd uit amino zuren.
Dat geldt zowel voor die welke in een ei zitten maar ook bijvoorbeeld die in vlees zitten.

Het eiwit is al een ouder woord en ontstaan nog voor men wist wat eiwitten waren. "eijwit" wordt in het etymologisch woordenboek genoemd als 'het witte deel van een ei’ .

Pas later is de chemische structuur van eiwitten bekend geraakt en deze werden in het Engels "proteins" genoemd en in het Nederlands eiwitten, omdat het witte gedeelte van het ei ook vol met proteine's zit.

Het WNT geeft aan:

Afl. Eiwitachtig (”Eiwitachtige ligchamen, eene klasse van ligchamen, die uit 5 grondstoffen, namelijk koolstof, stikstof, zuurstof, waterstof en zwavel (somwijlen ook phosphorus) bestaan, en in vele opzigten overeenkomen met het wit der eijeren”, C. DE JONG, Handwdb. [1869]).

De term "proteïne" is afkomstig van Berzelius een en duidt aan dat het proteine het meest belangrijke molecuul is in de organische stof. Hij veronderstelde dat de eiwitten door planten werden gemaakt als voedsel voor de dieren, aangezien onderzoek van de Nederlander Johannes Mulder had uitgewezen dat alle eiwitten dezelfde relatieve samenstelling hadden (C400H620N100O120P1S1) en achteraf ten onrechte had verondersteld dat eiwitten arrangementen van steeds hetzelfde molecuul (proteide) waren. De analyses van Mulder werden uitgevoerd met behulp van adviezen van Berzelius.

De term eiwit werd zelfs ten tijde van Mulder slechts gebruikt om kippe-eiwit aan te duiden. Mulder zelf sprak van proteiden, waarmee hij overigens een veronderstelde fundamentele bouwsteen van het grote proteine molecuul aanduidde, specifiek voor het type eiwit. In het Nederlands is het eiwit een ingeburgerde term geworden om alle proteïnen aan te duiden. Later zijn proteinen de aanduiding geworden voor de grote macromoleculen zelf. In het Nederlands zijn zowel de term eiwit als de term proteine in zwang gebleven.