De of het? - die of dat? - dit of deze?

Voor onzijdige zelfstandige naamwoorden (dat zijn zaken met "het" als lidwoord of verkleinwoorden zoals "het boek", "het meisje", "het weer") is het:

Dit boek hier, dat boek daar.


Voor niet-onzijdige, oftewel mannelijke en vrouwelijke zelfstandige naamwoorden (dat zijn zaken met "de" als lidwoord, zoals "de fiets", "de vrouw", "de wolken") is het:

Deze fiets hier, die fiets daar.


Je hoort/ziet tegenwoordig vaak mensen (vooral kinderen en jongeren) zinnen zeggen/schrijven als "Deze liedje is vet!". Maar aangezien "liedje" een onzijdig woord is ("het liedje") moet dat dus zijn "Dit liedje is vet!".


"dit/deze" verwijzen naar iets in de buurt, "dat/die" verwijst naar iets verder weg. Dit is niet strak afgebakend, zeker niet bij niet-tastbare zaken; zo had ik deze zin ook met "dat" kunnen beginnen in plaats van met "dit".

Je hebt wel een beetje pech met die Nederlandse taal. Er zijn geen hele duidelijke regels voor wanneer een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is.

Ik heb wel een website gevonden waar aanwijzingen worden gegeven over welk lidwoord je zou moeten gebruiken. Zie http://www.onzetaal.nl/advies/lidwoord.php, onderaan de pagina bij: enkele vuistregels over de vorm- en betekeniscategorieën van de-woorden en van het-woorden.

Maar dan is het nog een hele studie voordat je deze aanwijzingen toe kunt passen. Ik heb geen kant en klare lijsten gevonden, maar het staat natuurlijk ook in het woordenboek of er de of een voor een word moet staan!
Zie http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/

Als je onzeker bent of het een de- of het-woord is, kan je het gemakkelijkste het woord verkleinen (je of tje erachter zetten) want dan is het altijd een het-woord.

Dus: het boodschapje, het jongetje, het autootje, het etentje.

En meervoud is altijd de:
de meisjes, de autootjes, de uren, de huizen.