Wanneer schrif je d t dt dd tt

Hier wordt het uitgelegd:

http://www.sollicitatiebrieven.net/docs/d-t-of-dt.pdf

http://www.ezelsbrug.nl/spelling/

http://www.dtkompas.nl/

Dat is lastig via internet te vertellen, maar ik doe een poging. Het zal niet volledig zijn, maar dan heb je de grootste hap te pakken.

Neem eerst de ik-vorm. Meestal is dat het hele werkwoord minus -en, bijvoorbeeld 'voeden' wordt: ik voed. Als het jij, hij of zij (of iets dat er op lijkt, zoals Marie of Pietje), dan neem je de ik-vorm met een extra t erachter, bijvoorbeeld: Jantje voedt. De enige uitzondering is als 'je' erachter staat, want dan blijft het de ik-vorm, bijvoorbeeld: voed je? Je kunt het altijd even controleren door het door 'loop' te vervangen. Als je 'loopt' hoort, dan zet je er een t bij, bijvoorbeeld: loop je? je loopt.

Als het verleden tijd is, dan kijk je naar de stam van het werkwoord minus -en, bijvoorbeeld: leven. Dat is een 'v'. Nu controleer je of de 'v' hoort bij het groepje letters:"t k f s ch p (onthou het door: 'T KoFSCHiP). Als de letter er NIET in voorkomt, dan zet je achter de gewone ik-vorm 'de' en bij meervoud 'den', bijvoorbeeld: ik leefde/wij leefden.

Als de letter WEL in 'T KoFSCHiP voorkomt, bijvoorbeeld 'fietsen', dat is een S, dan zet je achter de gewone ik-vorm TE of TEN bij meervoud, bijvoorbeeld: ik fietste/wij fietsen.

Zo heb je dus: ik braad, jij braadt, braad jij, Pietje braadt, wij braden, ik braadde, jij braadde, wij braadden, evenals ik let op, jij let op (dubbel T bestaat niet op het einde), wij letten op, ik lette op, jullie letten op (maar omdat dat verwarrend is, zeg je dan: jullie hebben opgelet.

Als het een voltooid deelwoord is, dan gebruik je weer 'T KoFSCHiP: ik heb geleefd (want: leven, de V staat niet in 't KoFSCHiP, dus een D) en ik heb gefietst (want: fietsen, de S staat in 'T KoFSCHiP)

Bij andere woorden dan het Nederlands, kijk je niet naar de letter, maar luister je naar de klank. 'Faxen' klinkt als 'faksen', een s-klank, de S zit in 'T KoFSCHiP, dus: ik faxte. Als je daarover nog wat meer wil weten, moet je het maar even zeggen, maar zo vaak zul je dit niet tegenkomen. Daardoor krijg je wel gekke woorden als: ik racete (ik-vorm is: race, klinkt als 'rees', dus 'te' achter de gewone ik-vorm).

Het is eigenlijk vrij eenvoudig.

Je neemt het hele werkwoord, en haalt daar de letters -en vanaf, dat is de "stam" van het werkwoord.
Bijvoorbeeld de werkwoorden fietsen en worden
Nu krijg je fiets- en word-

Dan ga je vervoegen:
Ik = altijd alleen de stam: dus:
- ik fiets / ik word

Jij = altijd stam + t erachter: dus:
- jij fietst / jij wordt

Hij/zij/het = altijd stam + t erachter: dus:
-hij/zij fietst / hij/zij/het wordt

U = altijd stam + t erachter: dus:
- u fietst / u wordt

dt komt alleen voor bij werkwoorden die in de stam eindigen op een -d zoals worden / vinden / branden enz enz. En dan dus alleen bij jij/hij/zij/het/u

Als je de zin vragend maakt is er helaas een ander "probleempje"
Namelijk bij het onderwerp "jij" verdwijnt de -t.
Als je twijfelt kun je het beste het woord vervangen door een makkelijker woord.
- Word jij al gek van mij? / Fiets jij een heel eind vandaag?
---

De dubbele d, dus de dd, gebruik je in de verleden tijd van een regelmatig werkwoord.
Dus:
Wij branden onze vingers = tegenwoordige tijd
Wij brandden onze vingers = verleden tijd.

In de verleden tijd krijg je altijd stam + de(n) of te(n)
Hiervoor kun je 't Kofschip gebruiken
- ik/jij/hij/zij/het/u - brandde de vingers
- ik/jij/hij/zij/het/u - fietste een heel eind

--

De dubbele t, dus de tt, gebruik je dus in de verleden tijd van een regelmatig werkwoord dat in de stam eindigt op -t.
Voorbeeld: Praten. De stam is "praat"
Je weet dat je in de verleden tijd -te(n) moet toevoegen (praat eindigt op de T die in T kofschip zit)
- Ik praat = verleden tijd: - Ik praatte

---
Om erachter te komen hoe je het voltooid deelwoord moet vervoegen kun je het woord het beste wat langer maken.
Ik heb een fiets gerepareerd (de gerepareerDE fiets) met een -d aan het eind.
Ik heb mijn huiswerk gemaakt (het gemaakte huiswerk) met een -t aan het eind.

---
Dit was een lang verhaal, ik hoop dat je het snapt. Succes ermee.