Hoe was de rechtspraak in Zwolle in de middeleeuwen geregeld?

Schout en schepenen waren de mannen die de middeleeuwse stad bestuurden. Ook hielden ze zich met de rechtspraak bezig. Zij vaardigden zogenaamde keuren uit : Wetten waaraan de burgers in de stad zich aan moesten houden.
Welke straffen zij konden opleggen aan burgers die een overtreding of een misdaad begingen? Iemand kon veroordeeld worden tot levering van een aantal stenen voor de bouw of reparatie van de stadsmuur. Hij droeg dan zijn steentje bij. In die tijd gingen velen een bedevaart maken. Vaak was het een langdurige en gevaarlijke reis. Men liep de kans onderweg beroofd en zelfs gedood te worden. In de middeleeuwen kon de rechterlijke beslissing, het vonnis, inhouden dat men voor straf een bedevaart maakte. In veel steden konden rijke mensen een strafbedevaart afkopen. Verbanning en schandpaal
Iemand kon ook verbannen worden. Men kon veroordeeld worden tot de schandpaal, ook wel kaak genoemd. Zo stond de gestrafte te kijk voor het publiek. En iedereen wist waarom hij aan de kaak werd gesteld. Dan waren er de vele afschuwelijke vormen van lijfstraffen. Het haar van een vrouw kon worden afgeschoren, wat een grote schande betekende. Een veroordeelde kon worden gegeseld. Hij werd langdurig met een stok of zweep geslagen. Ook geselde men in de middeleeuwen wel verdachten om hen tot een bekentenis te dwingen. Wie een diefstal pleegde, liep het risico dat men zijn hand afhakte. Maar ook deze straf kon worden afgekocht.
Heksen en ketters
Als zwaarste straf kende men de doodstraf, door onthoofding of aan de galg. Heksen en ketters werden verbrand. Heksen waren vrouwen die ervan beschuldigd werden dat de contact hadden met de duivel. Op hen paste men vaak de zogenaamde waterproef toe. De ongelukkige vrouw werd met de linker duim aan het rechterbeen gebonden en zo in het water gegooid. Bleef ze drijven, dan werd ze schuldig bevonden en ter dood veroordeeld. Men noemde dit een godsoordeel. God zou aanwijzen wie schuldig en wie onschuldig was. Ketters waren mannen of vrouwen van wie men beweerde dat ze niet het echte geloof van de katholieke kerk aanhingen, maar een verkeerd geloof. Zij werden eerst gemarteld en dan ter dood gebracht.


Gr. Ton