Waar komt de naam PIET vandaan in Zwarte Piet?

Over de herkomst van Zwarte Piet zijn de meningen verdeeld. Feitelijke documenten zijn erover niet bekend. Vast staat alleen dat de knecht die later de naam Zwarte Piet kreeg, pas in 1850 is geïntroduceerd. Voor die tijd had de folkloristische Sinterklaas in Nederland en België voor zover bekend geen helper.

Desondanks circuleren er voor die helper van Sinterklaas diverse volkswetenschappelijke verklaringen:

*hij zou oorspronkelijk een schoorsteenveger zijn, en van het roet zwart zijn geworden;

*hij zou een Ethiopische zwarte slaaf Piter zijn die door de heilige Nicolaas op een slavenmarkt in Myra werd vrijgekocht;

*hij zou oorspronkelijk een demon zijn geweest die door de heilige gedwongen werd goede daden te verrichten;

*hij zou een voorchristelijke godheid zijn die zich moest onderwerpen aan de christelijke sint;

*hij zou de bedwongen satan zijn, plaatsvervanger van de overwonnen Wodan, of diens helper Nörvi, de zwarte vader des nachts, die ook een roe droeg (als vruchtbaarheidssymbool);

*hij zou afstammen van de zwarte raven Huginn en Muninn, die Odin vergezelden;[9]

*hij zou afstammen van berserkers, die het lichaam zwart verfden en dierenhuiden droegen.

Voor geen van deze verklaringen zijn, behalve schrijvers die schrijvers naschrijven, betrouwbare directe bronnen te vinden. Een recente suggestie (2012), dat Zwarte Piet werd gemodelleerd op een Saraceen, werd door John Helsloot van het Meertens Instituut ontkracht.