Wat voor crème's en make-up producten gebruikten ze in de middeleeuwen?

In de vroege Middeleeuwen waren gezichtsverfraaiingen duivels. God had de mens geschapen naar zijn beeld en gelijkenis en wie waagde het om daar verbeteringen op aan te brengen? Vrouwen waren trouwens in die tijd niet veel meer dan lastdieren.

Maar ondanks dat de mensen er mooier uit begonnen te zien, eigenlijk verzorgde men zich heel erg slecht. Ze hadden een slecht gebit en er kwamen ook veel ziektes zoals de pest. De mensen poederden zich heel vaak per dag en haalde dit er nooit af.
Gewone vrouwen die buiten werkten en daardoor een gezonde kleur kregen, verfden de gezichten en hun haren. Niet welgestelde vrouwen waren feitelijk beter af. Zij gebruikte maïsmeel en borax om de huid te bleken, waardoor de schade beperkt bleef tot een slecht ademende huid. Verder gebruikten ze bessensap om hun lippen en wangen te kleuren.

Lippen werden rood gemaakt met bessen, als poeder gebruikte men gemalen krijt of zelfs meel!

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht waren de Middeleeuwers (en dan heb ik het over de periode 1000 - 1500, dus de Late Middeleeuwen) helemaal niet zo vuil. In de steden waren badhuizen waar de inwoners - van ambachtslui tot de gegoede burgerij - zich regelmatig wasten. Op het platteland zal men een tobbe hebben gebruikt of een beekje hebben opgezocht. Het stelselmatig niet wassen en de gevolgen daarvan met parfums verhullen, hoort thuis in het tijdperk van Lodewijk XIV, XV en XVI; in Versailles waren geen toiletten, en de eerste badkamer werd er in opdracht van Marie Antoinette aangelegd!
Recepten voor schoonheidsmiddelen in de Middeleeuwen vind je vaak in kookboeken, zoals een zalf van fijngestampte hagedissen en olijfolie tegen kaalheid. Een Siciliaanse banketbakker maakte vroeg in de 15e eeuw een gelaatscrème uit bittere amandelen, die werden gekookt onder toevoeging van perebloesem, rozenknopjes, mosterdzaad, honing en rozenwater. In een ander recept voor zo'n crème werden in malvezij (zoete wijn) de peperdure ingrediënten civet, benzoë, amber en muskus opgelost. Daarmee hield de rijke dame ook haar handen zacht.
Het gezicht werd blank gemaakt door het te bepoederen met tarwemeel of in te smeren met de gemalen wortel van de witte lelie of loodwit. Het laatste deed meer kwaad dan goed: lood is giftig en veroorzaakt grote huidproblemen! Bessen- en bietensap, en olie van saffloer en grote engelwortel werden gebruikt als rouge. De bessen van het gevaarlijke kruid belladonna (zeer giftig!) nam men in om de pupillen groot te maken. De wenkbrauwen en ogen werden bijgetekend met kohl (uit de Arabische wereld) of houtskool; hoewel beelden en portretten uit deze periode suggereren dat niet veel vrouwen dat deden, eerder leek het mode om de wenkbrauwen bijna helemaal weg te epileren. Om de huid nog blanker te doen lijken (een teken van rijkdom: men werkte duidelijk niet op het land!) werden de aderen in de slapen geaccentueerd met een blauwe verfstof, bijvoorbeeld wede. Voor een schoonheidsmasker legde men in melk geweekte plakken kalfsvlees tussen doeken op het gezicht. Lippenbalsem werd gemaakt uit gesmolten was vermengd met majoraan. Er zijn tientallen recepten tegen sproeten bewaard gebleven: de ingrediënten lopen uiteen van aardbeien tot kikkerdril! En met een mengsel van saffraan en eieren, of vermiljoen en zwavel werd het haar geblondeerd: aanbrengen en in de zon laten drogen.
Dit is nog maar een greep. Een beetje googlen brengt je vast verder!