Hoe en waarom viel het Romeinse rijk uiteen?

Glycerius volgde Olybrius op, maar de Oost-Romeinse keizer Leo I stuurde Julius Nepos in 474 met een leger naar Ravenna om de macht over te nemen. Ondertussen bestond het West-Romeinse Rijk alleen nog maar uit Italia en kleine delen van Gallia. Toen de Vandalen het Rijk opnieuw aanvielen, begon Julius Nepos de controle over Italia te verliezen. Toen hij de Germaan Orestes tot magister militum benoemde, pleegde deze op 28 augustus 475 een staatsgreep en zette zijn zoon Romulus Augustulus op de troon. Nepos bleef veel macht uitoefenen vanuit zijn ballingsoord in Dalmatia. De Germanen onder de Heruul Odoaker grepen op 23 augustus 476 de macht. Odoaker stuurde de keizerlijke regalia naar de Oost-Romeinse keizer Zeno, waarmee Zeno de enige Romeinse keizer werd. Het jaar 476 werd dus gezien als het einde van het Romeinse Rijk. Het Oost-Romeinse Rijk veranderde in een Grieks rijk en bleef nog tot 29 mei 1453 bestaan.

Het Romeinse rijk werd te groot en de macht werd versplinterd. Iedereen wilde een deel voor zichzelf en daardoor konden andere partijen de kruimels oppakken. (even kort door de bocht)

Er zijn meerdere theoriën over het waarom van het uiteenvallen van het Romeinse Rijk. In het heel kort:

- De decadentie in het landsbestuur tastte de kwaliteit van het bestuur aan;
- vergif uit waterleidingen (loden pijpen) tastte het denkvermogen aan van de centrale bestuurders;
- klimatologische schommelingen maakte voedselvoorziening instabiel en bracht groepen mensen in beweging;
- de totale omvang van het rijk was buiten proportie geraakt;
- de manier van besturen was te complex en onoverzichtelijk geworden.

Door dit en meer in een samenspel ontstond gelegenheid voor interne strubbelingen (machtstrijd en opstand) en externe dreigingen (invallen van buitenaf). Uiteindelijk zijn die onbeheersbaar geworden en is het Romeinse Rijk opgehouden te bestaan.

Paul Kennedy is de auteur van "The Rise and Fall of the Great Powers: Economic Change and Military Conflict From 1500 to 2000 1988"

«In The Rise and Fall of the Great Powers beschrijft hij opkomst en ondergang van grote wereldmachten als Ming China, het Romeinse Rijk, de Republiek, Spanje&Portugal, Engeland, Habsburg etcetera. In het laatste hoofdstuk, dat veel ophef veroorzaakte, voorspelt hij niet alleen een uiterst duistere toekomst voor de Sovjet-Unie – toch vrij accuraat – maar schrijft hij ook dat het land waar hij zelf lesgaf, de Verenigde Staten, het «risico loopt» aan «imperial overstretch» ten onder te gaan. Letterlijk: «Dat wil zeggen: beleidsmakers in Washington moeten het blijvende gegeven erkennen dat het totaal van haar wereldwijde belangen en verplichtingen tegenwoordig veel groter is dan haar macht om die allemaal tegelijk te verdedigen.»

Hypothese: Voor grote corporate organisaties geldt volgens mij eenzelfde fenomeen. Wie had ooit gedacht dat het VOC niet meer zou bestaan?
Ik zelf voorspel dan ook het einde van grootheden als Microsoft en Shell binnen nu en 10-20 jaar. Met als zelfde argument overstrech (MS doet momenteel alles), arrogant vertrouwen in eigen kunnen en niet kunnen veranderen naar de veranderende omgeving (einde fossielebrandstoffen irt Shell)

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus heeft in 285 en de jaren daar op volgend het rijk in vier delen gesplitst. Het Oosten en het Westen hadden hun eigen keizer, die elk weer "hulp caesars" hadden. Hierna zijn er vele pogingen geweest het Romeinse rijk te herrenigen die allen uiteindelijk zonder succes geeindigt zijn. Tevens heeft deze man heel wat christenen over de kling gejaagd.

Voor meer info: The decline and fall of the Roman empire E. Gibbon.

Hoogmoed komt voor de val.

Op een gegeven moment wordt een rijk of een organisatie zo groot door hun succes dat het niet meer te organisren is. verschillende streken (afdelingen) gaan een eigen leven leiden en hebben steeds minder binding met de kern. Er worden allerlei decentrale lagen ingevoerd om controle te houden, hetgeen meestal tevergeefs is. Toch is de strategie van vele rijken en organisaties expansie. de zucht naar macht en invloed wordt groter dan het in acht nemen van verstandigheid en rede.

Omdat het de Romeinen aan de wil ontbrak hun macht te handhaven en hun identiteit en territorium te verdedigen tegen destructieve invloeden van buiten.
Hetzelfde als we nu in Europa zien.