wat zijn de oorzaken en gevolgen van het rampjaar 1672?

In dit jaar begon de Hollandse Oorlog en werd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aangevallen door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen, resp. onder het gezag van Bernard von Galen en Maximiliaan Hendrik van Beieren.

De Franse legers konden niet de kortste route door de Spaanse Nederlanden nemen omdat Frankrijk de Oostenrijkse keizer buiten de strijd wilde houden. Daarom waren de bisdommen door de Fransen om logistieke redenen tot bondgenoot gemaakt.[1] De binnenvallende legers trokken op 12 juli 1672 over de Rijn bij Lobith en versloegen het zwakke leger van de Republiek en bezetten snel veel grondgebied in het Landschap Twente en de graafschap Zutphen.

Door deze tegenslagen brak paniek uit in de niet bezette delen van de Republiek. Veel bestuurders die aan de kant van de tot dat moment leidende partij van de staatsgezinden stonden, werden gedwongen hun posities af te staan aan prinsgezinden. Dit jaar vormde zo ook het eind van het Eerste Stadhouderloze Tijdperk.

De belangrijkste staatsgezinde regent was Johan de Witt. Samen met zijn broer Cornelis verloor hij in dit jaar niet alleen zijn ambt maar ook zijn leven, toen ze door een woedende, door orangistische partijgangers opgezweepte menigte werden vermoord.[2]

Het rampjaar duurde ongeveer 17 maanden volgens Margaretha Turnor.[3] Banken, scholen, winkels, rechtbanken en schouwburgen werden gesloten. Kunsthandelaren en -schilders gingen failliet aan de gevolgen van een heftige crisis. Volgens een beroemd Nederlands gezegde was het volk destijds redeloos, het land reddeloos en de regering radeloos.

GEVOLGEN:

Toen het land rondom de stad Amsterdam werd geïnundeerd kwam de verkoop van bouwpercelen vrijwel stil te liggen. Het duurde een tiental jaren voordat de investeringen weer opgang kwamen. Al die tijd lagen in de Vierde Uitleg van Amsterdam bouwpercelen braak.

De ervaringen van het Rampjaar hadden aanzienlijke invloed op de richting van de buitenlandse politiek van de Republiek. Willem III zou het als zijn taak zien om de Republiek en Europa te verdedigen tegen Franse hegemoniale aanspraken. In alle oorlogen van Lodewijk XIV zouden de Nederlanders zijn tegenstanders steunen.

In het rampjaar begon een 17 maanden durende oorlog veel mensen verloren het leven en er ontstond een heftige crisis veel bedrijven gingen failliet.

Toegevoegd na 10 minuten:
De twee protestantse zeemogendheden Engeland en de Republiek stonden op politiek gebied vrij dicht bij elkaar, maar vanwege de grote handelsbelangen en concurrentie op zee ontstonden er vanaf 1651 steeds conflicten tussen de twee landen. De belangrijkste oorzaak was de Akte van Navigatie. Deze door de Engelsen afgekondigde wet was bedoeld om de monopoliepositie van de Hollandse schepen in Europa en in Oost- en West-Indië te ondermijnen. De Akte riep heftig verzet op. De Staten reageerden door 150 oorlogsschepen uit te rusten.