waar komt de benamening paardenkracht (pk) vandaan

De paardenkracht (Nederlands symbool pk en vaak zo uitgesproken) is een oude eenheid van arbeidsvermogen, waarvan het gebruik sinds 1978 - bij de invoering van het SI-stelsel - wettelijk niet meer is toegestaan. Het was het arbeidsvermogen dat een gemiddeld paard langdurig kon leveren — bijvoorbeeld voor het aandrijven van een rosmolen. De naam paardenkracht is verwarrend, want het is niet een eenheid van kracht maar van vermogen. De Engelse naam horsepower (symbool HP) heeft die verwarring niet...

Ik denk dat het te maken heeft met de opkomst van gemotoriseerde voertuigen. In de tijd dat men nog met paard en wagen reed, werd er een term bedacht die het equivalent van de paardenkracht kon weergeven. Waarschijnlijk is er een gemiddelde genomen als paardekracht (zoals er op google-maps een gemiddelde wordt genomen bij de tijd die je kwijt bent tijdens een wandeling van a naar b, want niet iedereen loopt even hard). Deze term is blijven hangen om steeds een sterkere kracht weer te geven, die auto's -eigenlijk hun motoren- kunnen benutten.

Volgens mij is het rekenen of meten in paardekracht gebaseerd op de proef met de Maagdenburger halve bollen in 1657.

Voor de uitvinding van de stoommachine werd in de industrie vaak gebruik gemaakt van paarden voor zware taken (vooral in de mijnbouw). Toen de eerste stoom machine kwam verkocht men deze door uit te leggen hoeveel paarden de machine kon vervangen (paarden nemen immers veel ruimte in en hebben constante verzorging nodig en worden moe). Je moest immers een vergelijking kunnen maken om uit te leggen dat het nieuwe product beter is dan het bestaande systeem.

Watt heeft daar later nog een meer exacte berekening mee gedaan door te bepalen dat een paard een trekkracht had van 180 pounds (let op dat een Engelse pound niet een halve kilo is). en zo gemakkelijker kon uitleggen dat zijn machine veel paarden kon vervangen (of in geval van bedrijven die geen gebruik maakten van paarde: werk kon verzetten vergelijkbaar met...) en daarom beter was. Ook kon op die manier beter vergeleken worden hoeveel kracht (vermogen eigenlijk) verschillende stoommachines konen opwekken. Wat natuurlijk er bruikbare informatie is als je het ding wil verkopen.