Gladiolen waar komt de uitdrukking dood of de gladiolen vandaan?

Question

Momenteel zie je deze bloemen veel en ik vraag mij af waar deze uitdrukking vandaan komt.

 · Accepted Answer

Bij sommige sporten, bijvoorbeeld de wielersport, de wandelvierdaagse of voetbal, is ‘de dood of de gladiolen’ een veel gebruikte uitdrukking. Het betekent zoiets als ‘overwinnen of ten ondergaan’, maar dan wel heroïsch. Gladiolen zijn niet zomaar verbonden aan deze uitspraak.

Gladiolen komen van oorsprong uit Zuid-Afrika en heten ook wel zwaardlelies. Die naam dankt de bloem aan haar vorm, dat op een zwaard lijkt. Een Romeins zwaard heet ook wel Gladio en daar komt weer het woord Gladiator vandaan.

Na een gevecht in de Arena tussen twee gladiatoren ging het letterlijk om de dood of de gladiolen. Een gladiator kon ofwel worden gedood ofwel hij wist te overleven. Overleefde hij, dan werd hij bedolven onder de gladiolen. Met Gladiolen zeg je dus eigenlijk ‘gefeliciteerd, je hebt het overleefd.’ De bloem is dan ook het symbool van kracht en overwinning.

rose · Answer

Het is een verbastering van 'de dood of de Gladiatoren'.

Toegevoegd na 1 minuut:
Dat komt uit de Romeinse rechtspraak: in plaats van de doodstraf kon een veroordeelde kiezen voor een gevecht met de beste zwaardvechter in de arena.

Toegevoegd na 2 minuten:
De uitdrukking ‘de dood of de gladiolen’ staat voor de alles-of-niets-instelling van een sportman; erop of eronder; verliezen of winnen (de bloemen).

Dwarsdenker · Answer

De gajolen waren, in de tijd van de vroegste rechtspraak in de Nederlanden, gevangenissen waar je terecht kwam als je iets op je kerfstok had. Bijvoorbeeld in de Gevangenenpoort in Den Haag.

Hier werden de ergste gevallen gefolterd tot bekentenissen volgden en er soms zelfs de doodstraf volgde die soms minder erg leek dan het vastzitten in de gajolen. Een keus die men dus, al dan niet vrijwillig had, was de dood of terug naar de gajolen.

De term zal gebezigd kunnen zijn bij oproepen tot oproer waar "De dood of de gajolen" als strijdkreet werd gebruikt.

De gemiddelde Nederlander kent echte de gajolen helemaal niet. Wellicht dat daardoor de verbastering naar Gladiolen is ontstaan wat nog eens lekker bekt ook. Maar een logische kreet is het natuurlijk op zich niet.

Maar dit betreft een eigen interpretatie op basis van een bezoek aan de gevangenpoort te Den Haag!

Gladiolen waar komt de uitdrukking dood of de gladiolen vandaan?

Het beste antwoord

Andere antwoorden (2)

Weet jij het beter..?