waar komt het woord kiekje vandaan?

Als je er over nadenkt is kiekje eigenlijk best een vreemd woord. Je denkt misschien dat het iets met het woord kijken te maken heeft. De kiekjes zijn echter vernoemd naar Israël Kiek: fotograaf en maker van kiekjes. Kiek begon halverwege de 19de eeuw als fotograaf in Leiden. Kiek maakte als fotograaf portretten, maar hij is bekend geworden met een speciaal soort kiekje.

Tegen alle verwachting in is dat een eponiem, een woord dat een persoonsnaam bevat, net zoals dieselmotor, voltage, kilowattuur, etc.
Israël Kiek (1811-1899) was een Leidse portretfotograaf. Hij had zijn studio aan de Stationsweg of om de hoek op de Maresingel; daarover spreken bronnen elkaar tegen. Zijn clientèle bestond voornamelijk uit corpsstudenten. Die hadden de gewoonte, hem in het holst van de nacht uit zijn bed te bellen voor een foto. En die brave borst deed dan maar weer open en slofte in nachtgewaad naar zijn studioruimte; het was per slot van rekening zijn broodwinning.
Nou moest je in die tijd, als je je liet portretteren, minstens 10 seconden doodstil blijven zitten. En daar waren die doorgaans zwaar beschonken boemelstudenten lang niet altijd meer toe in staat. Vandaar, dat die foto´s niet allemaal ragscherp werden.
Voor dit soort portretten, die op elke studentenkamer boven de schoorsteen prijkten, kwam het woord ´kiekje´ in zwang, naar de maker. Fascinerend hoe zo´n woord zich dan door het hele land verspreidt, in een tijd dat er nog geen radio, televisie, laat staan Twitter bestond. Die Leidse studenten kwamen uit alle delen van het land en namen het woord ´kiekje´ na hun studietijd mee terug naar hun geboortestreek; zo moet het gegaan zijn.