Wie kwam op het idee het woord kikkererwt te gebruiken in plaats van het eeuwenoude kekererwt?

In kranten komt vanaf de begintijd (in Nederland 1618) het woord kekererwt voor. Het woord kikkererwt voor het eerst in 1973, op 22 november in Het Parool. Bron: Delpher.
De vraag stel ik met name omdat een mooi woord (kekererwt) is ingeruild -door wie?- voor een onlogisch woord (kikkererwt). In Duitsland was niet zo'n naamswijziging: Kichererbse werd niet Kickererbse.

SentWierda

6 jaar geleden

in: Etymologie

4.1K

4.1K keer bekeken

Verwijderde gebruiker

6 jaar geleden

@SentWierda
https://www.startpagina.nl/v/eten-drinken/vraag/220291/heten-kekkerewten-kikkererwten
Met een aardige toegift van @Cryofiel waarom de Duitse Kikererbsen in de Duitse taal KiCHererbse zijn gebleven. Ook in België heeft men er een mening over.
https://www.bruzz.be/culinair-ontdekt-kekers-2008-12-07

SentWierda

6 jaar geleden

@LeonardN: dat er algemene consensus is over klankverschuiving is in dit geval niet gestoeld op taalkundig bewijs. Want 'algemene consensus' verklaart niet de abrupte naamswijziging rond 1970. Zo'n abrupte wijziging moet een bewijsbare reden hebben.
Ik was op zoek naar die reden.
Inmiddels lijk ik het antwoord te hebben gevonden - dankzij Delpher, dat vele malen omvangrijker en betrouwbaarder is dan Wikipedia en Google.
Zie mijn reactie op het enige gegeven antwoord.
De eerste twee woorden van mijn vraag hadden niet moeten zijn: Wie kwam maar: Wie kwamen..

LeonardN

6 jaar geleden

Je verzint gewoon wat en je hebt een antwoord...
Als je echter twee tellen door had gezocht had je misschien gezien dat de andere spelling niet zo abrupt is als jij beweert.
https://www.delpher.nl/nl/kranten/results?query=kekererwt&page=1&maxperpage=50&coll=ddd
Ook zijn er te weinig krantenvoorbeelden van zowel keker- als kikkererwt om een goed beeld te krijgen. Van kekererwt is weinig te vinden van voor '73. Wat veel lastiger is, is het aantonen van de uitspraak van een woord. Als dat al jaren kikkererwt is, maar men nog wel steeds kekererwt schrijft, is de overgang als men kikkererwt begint te spellen, zo gemaakt. Als we bijvoorbeeld nu eindelijk eens biezonder gaan schrijven ipv bijzonder zal dat een vrij vlotte verandering zijn. We zeggen het al, we schrijven het alleen nog niet.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (1)

Daar is niet een specifiek persoon voor verantwoordelijk, maar het is in de loop der tijd vanzelf zo gegroeid. Door verkorting van de klinker is keker als kikker gaan klinken. Zo'n verandering heeft bij talloze woorden plaatsgevonden....

Eigenlijk is het een keker. Dat woord werd in het Middelnederlands al ontleend aan het Latijnse cicer(a), dat 'grauwe erwt' betekent.

(Lees meer...)

Bronnen:

https://onzetaal.nl/taaladvies/kikkererwt/

Amadea

6 jaar geleden

Verwijderde gebruiker

6 jaar geleden

https://www.startpagina.nl/v/eten-drinken/vraag/220291/heten-kekkerewten-kikkererwten.

SentWierda

6 jaar geleden

Op dit moment staat op het product in de supermarkt meestal vermeld: kikkererwt. Incidenteel kom je kekererwt tegen.
Het meest voor de hand liggend m.b.t. de naamswijziging lijkt mij dat een importeur rond 1970 hiertoe heeft besloten. Maar wie kan het bewijs leveren?

Amadea

6 jaar geleden

In het Engels wordt 't chickpea genoemd. en dat is weer een feitelijk foute vertaling van het Franse chiche. Kun je vergelijken met hoe het in de Nederlandse taal verliep. Nee, er is geen importeur voor verantwoordelijk.

SentWierda

6 jaar geleden

Ik vermoed het antwoord op mijn vraag te hebben gevonden, al brainstormend. Vanwege het cruciale jaartal 1973 van Delpher.
Immers: rond 1970 was er een sterke toename van zogenoemde gastarbeiders. Die zullen moeite hebben gehad met het woord kekererwt. Het werd kikkererwt. De meeste importeurs zijn daarin meegegaan.
De 'wie 'is dan niet een persoon maar een afgebakende groep: de zogenoemde gastarbeiders.

SentWierda

6 jaar geleden

Dat de wijziging van kekererwt naar kikkererwt een volksetymologische reden heeft, is wel duidelijk. Maar merkwaardig is dat deze wijziging plotseling, rond 1970, heeft plaatsgevonden.
De 'zusterwebsite' van Delpher, Dekrantvantoen, biedt wellicht de oplossing.
Het Nieuwsblad van het Noorden vermeldt op 8 november 1971 voor de eerste maal kikkererwt. De tweede vermelding in deze krant is in 1976. En pas vanaf 2004 wordt dit woord redelijk frequent gebruikt.
Duidelijk is nu ook dat behalve de komst van gastarbeiders zeker ook de opkomst van reformwinkels en wereldwinkels een rol heeft gespeeld.
Verder is opvallend dat met name recensenten vasthouden aan het woord kekererwt.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000