Waar komt de uitdrukking"ik heb/houd het in de gaten"vandaan?

Dat komt van de ogen/oogspleten:

Wat de smiezen oorspronkelijk waren, is niet zeker. Misschien betekende smiezen 'ogen'; vergelijkbare uitdrukkingen zijn namelijk in de gaten hebben en in de kieren hebben, waarin met gaten en kieren oorspronkelijk waarschijnlijk ook 'ogen, oogspleten' bedoeld werden. Omdat in de smiezen hebben in het Bargoens voorkomt, heeft de uitdrukking misschien een Jiddische of Duitse herkomst. Een vergelijkbaar Jiddisch woord is er echter niet. Het Duits kent wel het woord Schmiss, dat iets betekent als 'een gapende wond' en dan later 'spleet, kier' zou zijn gaan betekenen; de mogelijkheid dat smiezen een Duitse herkomst heeft, wordt genoemd in het Groot Uitdrukkingenwoordenboek van Van Dale (2006).

Voor de uitdrukking 'in de gaten hebben' bestaan twee mogelijke verklaringen. De eerste is: ‘iemand in het vizier hebben’. Het gaat hier om een vizier van een vuurwapen; een vizier wordt gebruikt om beter op het doel te kunnen richten. De tweede mogelijkheid is dat hier de kijkgaten worden bedoeld, de ogen.
Stoett (1901) maakt duidelijk dat deze tweede verklaring de meest aannemelijke is. In de gaten hebben kan ook betekenen dat je door hebt wat iemand van plan is of hoe iets in elkaar zit.