Wat is de oorsprong van het woord "lichtekooi "?
4.7K
4.7K keer bekeken
Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.
Het beste antwoord
Licht-te-kooi = gemakkelijk in bed te krijgen?
Volgens Wikipedia:
Lichtekooi is een wat oudere benaming voor een vrouw van lichte zeden, oftewel een prostituee, oftewel een hoer. De herkomst van het woord is onzeker; er zijn verscheidene verklaringen geopperd. Daarbij wordt wel naar scheepsterminologie verwezen, en het is zelfs mogelijk dat de samenstelling lichtekooi in haar geheel een zeemansterm is. Deze hypothese wordt versterkt door de overweging dat de prostitutie voorheen met name in havensteden welig tierde; maar zeker is zij niet, en er zijn ook andere verklaringen voor het woord.
De ene verklaring gaat uit van licht in een betekenis "gemakkelijk".
Vergelijk zinnen als: "Dat zullen we niet licht vergeten."
In die verklaring betekent kooi: "bed" (op een schip), zoals we dat ook nu nog in de scheepsterminologie tegenkomen.
De lichtekooi zou dan iemand zijn die gemakkelijk in bed te krijgen is.
Een andere verklaring wordt in DBNL gegeven. Nu zou kooi een leenwoord zijn, en teruggaan op het Franse cul (vulgair voor "kont"), dat dan door een volksetymologie is verbasterd tot het Nederlandse woord. In deze opvatting is licht géén bijvoeglijk naamwoord, maar een zelfstandig naamwoord met werkwoordelijke strekking: het zou verband houden met "(op)lichten" in de zin van "opheffen". De lichtekooi schudt dan veel met haar achterste, of heft het: zij "licht haar kooi".
Doordat licht eigenlijk niet één woord is, maar verschillende betekenissen kent, kan er vervolgens ook nog verwarring ontstaan zijn. In een later stadium zou het woorddeel in deze samenstelling toch weer zijn opgevat als "niet zwaar", dus zo ongeveer: "veil, gemakkelijk van lichaam".
(Lees meer...)
Volgens Wikipedia:
Lichtekooi is een wat oudere benaming voor een vrouw van lichte zeden, oftewel een prostituee, oftewel een hoer. De herkomst van het woord is onzeker; er zijn verscheidene verklaringen geopperd. Daarbij wordt wel naar scheepsterminologie verwezen, en het is zelfs mogelijk dat de samenstelling lichtekooi in haar geheel een zeemansterm is. Deze hypothese wordt versterkt door de overweging dat de prostitutie voorheen met name in havensteden welig tierde; maar zeker is zij niet, en er zijn ook andere verklaringen voor het woord.
De ene verklaring gaat uit van licht in een betekenis "gemakkelijk".
Vergelijk zinnen als: "Dat zullen we niet licht vergeten."
In die verklaring betekent kooi: "bed" (op een schip), zoals we dat ook nu nog in de scheepsterminologie tegenkomen.
De lichtekooi zou dan iemand zijn die gemakkelijk in bed te krijgen is.
Een andere verklaring wordt in DBNL gegeven. Nu zou kooi een leenwoord zijn, en teruggaan op het Franse cul (vulgair voor "kont"), dat dan door een volksetymologie is verbasterd tot het Nederlandse woord. In deze opvatting is licht géén bijvoeglijk naamwoord, maar een zelfstandig naamwoord met werkwoordelijke strekking: het zou verband houden met "(op)lichten" in de zin van "opheffen". De lichtekooi schudt dan veel met haar achterste, of heft het: zij "licht haar kooi".
Doordat licht eigenlijk niet één woord is, maar verschillende betekenissen kent, kan er vervolgens ook nog verwarring ontstaan zijn. In een later stadium zou het woorddeel in deze samenstelling toch weer zijn opgevat als "niet zwaar", dus zo ongeveer: "veil, gemakkelijk van lichaam".
Bronnen:
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Andere antwoorden (2)
lichtekooi zn. ‘vrouw van lichte zeden’
Mnl. eerst in de bijnaam van Jacob Gerytz. Lichtekoey [1474; Van der Meulen 1942b]; vnnl. naijsters, spinsters, ... sijn een deel lichte koeijen ‘naaisters en spinsters zijn een stelletje hoeren’ [ca. 1560; Erné 1934, 15], een hoerken off een licht coyken [ca. 1579; Erné 1934, noot 508], as hy droncken is, loopt hy stracks by de lichte koyen [1613; WNT dronken], lichte koyen en vogels van deux-aes ‘hoeren en schooiers’ [1657; WNT deux], lichtekoois en fielen ‘hoeren en schurken’ [1662; WNT].
Op grond van de huidige betekenis, die vanaf de 16e eeuw voorkomt, lijkt het woord gevormd uit het bn. → licht 2 ‘niet zwaar’, hier vooral ‘lichtzinnig, onbetrouwbaar van zeden’, en het zn. → kooi. Het woord kooi zou dan via ‘vrouwelijk geslachtsdeel’, zoals in Middelnederlands ghy syt veel te heet in u coye [1485-86, kopie 1550-1600; Erné 1934, noot 508], metaforisch voor ‘hoerige vrouw’ zijn gebruikt, bijv. in vnnl. ghy lichte clickoykens [1562; WNT klakkooi], klicker-koyen [1623; WNT klikkeren], waarin klicken wrsch. ‘wippen’ betekent, en wipkoyen [1677; WNT wippen]. Hoewel kooi als simplex in de betekenis ‘hoerige vrouw’ niet is geattesteerd, geldt dat wel voor het synoniem kevie ‘kooi’, dat in het Middelnederlands verschijnt als kivie ‘keukenmeid’ [14e eeuw; MNW] met daarvan afgeleid Middelnederlands kevese ‘bijzit, concubine’ (ook Duits Kebse). De veronderstelling dat kooi via ‘vrouwelijk geslachtsdeel’ ‘hoer’ is gaan betekenen, vindt ook steun in de context van het citaat uit 1560, een klucht waarin enige regels eerder de tekst houtsaegers sijn eendeel lichte vogels voorkomt: vogel was een bekende metafoor voor ‘mannelijk lid’ en ‘man’ en zie ook het citaat uit 1657.
Lees verder......
(Lees meer...)
Mnl. eerst in de bijnaam van Jacob Gerytz. Lichtekoey [1474; Van der Meulen 1942b]; vnnl. naijsters, spinsters, ... sijn een deel lichte koeijen ‘naaisters en spinsters zijn een stelletje hoeren’ [ca. 1560; Erné 1934, 15], een hoerken off een licht coyken [ca. 1579; Erné 1934, noot 508], as hy droncken is, loopt hy stracks by de lichte koyen [1613; WNT dronken], lichte koyen en vogels van deux-aes ‘hoeren en schooiers’ [1657; WNT deux], lichtekoois en fielen ‘hoeren en schurken’ [1662; WNT].
Op grond van de huidige betekenis, die vanaf de 16e eeuw voorkomt, lijkt het woord gevormd uit het bn. → licht 2 ‘niet zwaar’, hier vooral ‘lichtzinnig, onbetrouwbaar van zeden’, en het zn. → kooi. Het woord kooi zou dan via ‘vrouwelijk geslachtsdeel’, zoals in Middelnederlands ghy syt veel te heet in u coye [1485-86, kopie 1550-1600; Erné 1934, noot 508], metaforisch voor ‘hoerige vrouw’ zijn gebruikt, bijv. in vnnl. ghy lichte clickoykens [1562; WNT klakkooi], klicker-koyen [1623; WNT klikkeren], waarin klicken wrsch. ‘wippen’ betekent, en wipkoyen [1677; WNT wippen]. Hoewel kooi als simplex in de betekenis ‘hoerige vrouw’ niet is geattesteerd, geldt dat wel voor het synoniem kevie ‘kooi’, dat in het Middelnederlands verschijnt als kivie ‘keukenmeid’ [14e eeuw; MNW] met daarvan afgeleid Middelnederlands kevese ‘bijzit, concubine’ (ook Duits Kebse). De veronderstelling dat kooi via ‘vrouwelijk geslachtsdeel’ ‘hoer’ is gaan betekenen, vindt ook steun in de context van het citaat uit 1560, een klucht waarin enige regels eerder de tekst houtsaegers sijn eendeel lichte vogels voorkomt: vogel was een bekende metafoor voor ‘mannelijk lid’ en ‘man’ en zie ook het citaat uit 1657.
Lees verder......
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Het is gebaseerd op licht, in de betekenis van ‘lichtzinnig, onbetrouwbaar van zeden’. En kooi als Middeleeuws woord voor het vrouwelijk geslachtsdeel, wat metaforisch in gebruik is geraakt voor ‘hoerige vrouw’.
Maar het licht zou ook kunnen komen van het werkwoord lichten in de betekenis van optillen. En kooi zou 'achterste' kunnen betekenen. Het is dus iemand die met haar achterste loopt te draaien.
(Lees meer...)
Maar het licht zou ook kunnen komen van het werkwoord lichten in de betekenis van optillen. En kooi zou 'achterste' kunnen betekenen. Het is dus iemand die met haar achterste loopt te draaien.
13 jaar geleden