Waar komt de uitdrukking "in zijn nopjes zijn "vandaan?

Deze uitdrukking is in 1822 voor het eerst opgetekend, in het Algemeen Letterlievend Maandschrift. Nop, aldus het Woordenboek der Nederlandsche Taal, betekende oorspronkelijk ‘oneffenheid, pluis, vlokje aan de oppervlakte van een geweven stof, door een bijzondere wijze van weven en bewerken ontstaan’.

Was het een slecht teken als je zulke noppen, zulke pluisjes, op je kleren had zitten? Nee, integendeel, want het toonde aan dat je (relatief) nieuwe kleren droeg.

Daarentegen werd een kledingstuk waarvan de noppen of nopjes waren afgesleten, gezien als een bewijs van armoede. Vandaar dat men, al vanaf het begin van de zeventiende eeuw, zei: kinderen zijn een zegen des Heeren, maar zij houden de noppen van de kleeren.

Hij is in zijn nopjes betekent dus eigenlijk, aldus spreekwoorddeskundige F.A. Stoett, hij is ‘in die kleeren, waar noppen of pluisjes op zitten’. De overdrachtelijke betekenis is ‘in zijn schik zijn, verheugd zijn’ en dat was je – althans vroeger – als je rondliep in kleren waarvan de pluizennopjes aantoonden dat ze pas onlangs waren aangeschaft.