Tot welke literaire stroming behoort de strip 'Kuifje in het land van de Sovjets' van Hergé?

De grens tussen literatuur en lectuur is niet scherp en vrij subjectief. Wat de een als typische lectuur beschouwt, ziet de ander wellicht eerder als literatuur. Er zijn steeds meer strips die tot de literatuur gerekend worden, ook omdat ze worden gezien als kunst met een diepere bedoeling. Zeker in België is het literaire stripverhaal een groeiende markt voor uitgeverijen.

Een strip die door velen tot de literatuur gerekend wordt is Kuifje. Wereldwijd zijn er 230 miljoen albums verkocht en volgens de UNESCO is Hergé de negende meest vaak vertaalde Franstalige auteur en de op één na meest vertaalde Belgische auteur. De verhalen zijn niet voor kinderen bedoeld of gemaakt, en door hun onderwerpen ook niet altijd geschikt. Er worden volwassen situaties en onderwerpen aangesneden die verluchtigd worden met humor.

Een lezenswaardig literair werk dat aan de serie is gewijd, heet Kuifje en het Geheim van de Literatuur (2006) van Tom McCarthy. McCarthy vergelijkt het werk van auteur Hergé met dat van Aeschylus, Honoré de Balzac, Joseph Conrad en Henry James en betoogt dat de serie de sleutel bevat om de literatuur zelf te begrijpen. Er zijn vele andere literair deskundigen die tot op de dag van vandaag de verhalen bestuderen.

Overigens moet ik opmerken dat vooral de serie van Kuifje als geheel als literair wordt beschouwd. 'Kuifje in het land van de Sovjets' is het eerste deel en dat blinkt nog niet uit in diepgang of complexiteit van het plot. Het is wel gebaseerd op de werkelijkheid en vergroot wat zaken uit, net als de rest van de serie. Dat brengt me op de literaire stroming.

Kuifje is het best te karakteriseren volgens het realisme. Een realistische roman presenteert zijn inhoud als vanzelfsprekend. Het realisme bevestigt bestaande hiërarchische verhoudingen en reproduceert allerlei stereotypen, zoals hardnekkig in de cultuur ingesleten man- of vrouwbeelden en conventionele vooroordelen over etnische groepen. De lezer wordt verleid de gerepresenteerde verhoudingen en stereotypen over te nemen en niet om deze te bekritiseren of te problematiseren.

Juist daardoor werden de vroegste verhalen behoorlijk bekritiseerd om het weergeven van racistische stereotypen, dierenmishandeling, kolonialisme, geweld en zelfs fascistische neigingen. Hergé zelf vond dat zijn achtergrond het onmogelijk maakte om vooroordelen te vermijden, zo verklaarde hij: "Ik werd gevoed door de vooroordelen van de burgerlijke samenleving die mij omringde".