Bestaat er zoiets als een late puberteit?

De medische naam voor een verlate puberteit is pubertas tarda. Daarvan spreken we als er bij een meisje na haar 13e en bij een jongen na zijn 14e geen ontwikkeling toont van geslachtskenmerken. Meestal wordt aangehouden bij meisjes nog geen enkele borstontwikkeling, en bij jongens nog geen enkele groei van de penis. Soms komt het door een aangeboren afwijking of hormoonstoornis, maar meestal is er 'gewoon' een latere puberteit.

Maar de emotionele dingen die jij noemt hebben daar weinig mee te maken. Dingen als sneller emotioneel zijn, twijfelen aan jezelf, onzekerheid en opstandigheid zijn waarschijnlijk vooral cultureel bepaald, omdat deze voor ons zo typische puberteits-dingen niet voorkomen in veel niet-westerse culturen. Natuurlijk speelt een toename van hormonale activiteit en de ontwikkeling van het brein ook een rol bij gedragingen die typisch zijn voor de puberteit. Vooral voor het inschatten van gevaar en het overzien van complexe situaties is een bepaalde rijping van het brein nodig die een puber nog niet bezit.

Veroorzaakt dat boze buien of snel geïrriteerd zijn? Nee, dat lijkt me niet. Dat heeft waarschijnlijk meer te maken met de fase van ontwikkeling waarin een jongere zit, met de soms wat beknellende situatie van niet meer kind zijn maar ook nog niet bij de volwassen wereld horen, en met het feit dat je je op die leeftijd bewuster wordt van hoe anderen naar je kijken, van wie je zou willen zijn en van wie je bent. Het groeien naar volwassenheid maakt iets in je los, en soms kom je ook tot de conclusie dat je de dromen uit je kindertijd moet loslaten en dat de wereld helemaal niet zo leuk is als je ooit dacht zodra je zelf meer verantwoordelijk bent voor je acties. Mijn puberteit ligt ver achter me, maar ook ik heb soms een grondige hekel aan de grotemensenwereld.

Voor jou is belangrijk om je af te vragen of je 'gewoon' wat meer geïrriteerd bent dan anders, of dat er misschien dingen onderhuids broeien waar je beter hulp bij kunt zoeken. Als je merkt dat er dingen zijn die jou dwars zitten, of als je emoties je dwars zitten zonder dat je weet waarom, is het misschien goed om daarover te praten met mensen uit je omgeving. Indien nodig kun je hulp zoeken bij een (school)maatschappelijk werker of (school)psycholoog. Maar als het je niet ernstig hindert en je gewoon kunt functioneren ondanks dat je wat emotioneel turmoil bemerkt, dan hoeft dat natuurlijk niet. Waarschijnlijk gaat het vanzelf weer over.