Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Wat zeg je tegen iemand die je (i.v.m. dodelijke ziekte) voor het laatst spreekt?

Ik heb familileden/kennissen die ik door omstandigheden slechts 1 à 2 keer per jaar zie.

Helaas komt het voor dat je bij iemand op ziekenbezoek gaat, wanneer het erg slecht gaat met die persoon. Doordat ik niet vaker op bezoek kan komen, weet je beide (de zieke en het bezoek) dat het de laatste keer is dat je elkaar ziet.

Wat zeg je dan tegen elkaar, en vooral: hoe neem je afscheid?

Toegevoegd na 4 dagen:
Ik ben overigens niet gelovig. Ik hoop weliswaar altijd dat er wat is na de dood. Maar ik ben niet iemand die iets kan beginnen met "je ziet elkaar toch weer, het is geen afscheid". Wanneer dat zo is, is dat heel mooi. Ik respecteer ook de mensen die dit in hun antwoord verwerkt hebben.
Maar ik wil toch graag 'het zekere voor het onzekere' nemen. En hoe dan ook: deze persoon neemt afscheid van zijn/haar aardse leven.

Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
48.7K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

Je moet zeggen wat JIJ vindt en wat jouw gevoelens zijn.
Wij kunnen je dat niet vertellen.

Er is geen toverspreuk die je moet uitspreken, niet iets wat je perse moet zeggen.
Dit is nog steeds dezelfde persoon, en je moet niet ineens raar gaan doen, omdat het misschien de laatste keer is.
Die persoon wil jou waarschijnlijk ook nog zien en wil jou zien zoals hij/zij jou altijd gekend heeft.
Dus wees jezelf en zeg dingen die JIJ wil zeggen.

Het enige verschil met 'normaal' contact is dat je misschien zou kunnen zeggen dat je van hem/haar houdt (als dat zo is) waar je dat normaliter misschien niet zou zeggen.
Ook kan je denken wat je ooit nog tegen hem/haar wil zeggen, want dit zou je laatste kans kunnen zijn.

Dus wees gewoon jezelf, want de stervende wil jou zien en niet horen wat ik te zeggen heb.....

Verder wens ik je veel sterkte met deze moeilijke situatie.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden

Andere antwoorden (12)

Dat is natuurlijk ERG moeilijk.

Ik zou zelf denk ik zeggen (en het ook doen).

ik weet niet wanneer ik weer langs kan komen maar mag ik je morgen/volgende week bellen om te vragen hoe het er mee gaat?

Daarmee verbreek je het contact niet "voor altijd" .
Vooral als iemand niet lang meer heeft is het inderdaad wel heel aardig als je dan nog af en toe belt. EN het afscheid is daarmee niet zo pijnlijk definitief
(Lees meer...)
amigo
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Tja of valse hoop geven..
amigo
13 jaar geleden
niet ALS je dan ook af en toe belt....
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
wat heeft het met valse hoop te maken...........niets!
Wellicht komt dit lullig over, zo is het niet bedoeld.
Als het iemand is van wie je weet dat diegene humor heeft en zelf ook inziet dat hij je niet meer zult zien, kan je zeggen: 'enne, mocht ik je niet meer zien, wil je me dan een kaartje sturen vanuit de hemel?'
Natuurlijk niet op een botte manier, maar gewoon lief. Als hij het als een belediging opvat, kan je zeggen 'dan kan ik je altijd op komen zoeken, want dan weet ik waar je woont'
En het is natuurlijk altijd goed als je simpelweg 'ik hou van je, voor altijd' zegt.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
het eerste deel van je antwoord komt inderdaad bijzonder lullig over. Niet veel stervende mensen hebben nog hun gevoel voor humor.
Ben het met de laatse zin wel eens.
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Het ligt maar net aan hoe je het zegt. 'hee gabber, nou, stuur effe een smsie uit de hemel he! Hahahaha!' dat is ontzettend bot, vooral als je het op zo'n nonchalante / ik ben ontiegelijk grappige toon zegt. Als je op een lieve toon, waaruit je laat blijken dat je degene echt gaat missen het zegt, denk ik persoonlijk dat het best lief overkomt op degene. (eigen perspectief natuurlijk, en ligt maar net aan wie degene dan is)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Humor kan anders wel het ijs breken hoor, het heeft mij in veel moeilijke situaties overeind gehouden. Maar het ligt er maar net aan hoe de persoon in kwestie met de situatie omgaat en hoe hij/zij als persoon zelf is.
Ik ben zelf ook ooit in die situatie geweest en heb bij het afscheid nemen gezegd: "misschien tot ziens en heel veel sterkte voor de komende tijd".
(Lees meer...)
jc54
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
mooi van eenvoud. +1
Hierboven van tanja is waar !
Heb zelf op leven en dood gelegen dank zij :-( kanker .
Aan mijn bezoekers in het hospitaal kon ik goed zien dat ze niet wisten hoe een gesprek aan te gaan .
Ik ergerde me daar gewoon over en zei dat ze best normaal konden doen .
En dat vond ik ook het beste .
Ergens was er een periode dat de dokters me geen kans meer gaven ,,en dan wil je gewone gesprekken en geen namaak .
Ik had het liefst dat ze gewoon zegde " tot morgen " positief blijven he "
En je mag er gerust bij zeggen "ik vergeet je nooit hoor moest het niet zo zijn "
Want dat is het meest belangrijkste denk ik wat een mens wilt ...VRIENDSCHAP
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Helder, fijn dat je dat vertelt.
+1
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Blij dat je dit nog kan vertellen.... Dikke verdiende +1
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dat hoop ik met je mee Tanja!!!
Maar weet je, vaak is het degene die ziek is die de ander (visite) gerust stelt. Moeilijk maar waar. Ik hoop dat je ook vriendinnen(en) en familie hebt die jou gewoon zien zoals je bent en altijd al was. Bij wie je kan zeuren en klagen en praten en je slap kan lachen. Girlpower!!
Vaak is het iets speciaals zeggen niet eens nodig.

Je bent er op bezoek en daarmee laat je iets zien wat niet in woorden uittedrukken valt.

blijf gewoon jezelf zoals je dat van elkaar gewend bent .

Ga niets forceren dit is onnatuurlijk ,en voelen jullie beiden ongemakkelijk bij .

mijn ervaringen met iemand die terminaal is dat deze je vaakjuist steun geven ipv andersom .
Dit is een heel bij zonder gewaarwording.

sterkte .
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Het ligt ook nogal aan de persoon die gaat overlijden.

Met een buurman die overleed en die ik voor het laatst zou zien kon ik zeggen, goede reis en we ontmoeten elkaar weer.
We keken elkaar aan en meer hoefde ik niet te zeggen, we wisten allebei dat dit onze laatste ontmoeting was in dit leven.

Bij mijn moeder, met wie ik dus in wezen een veel sterkere band had en die gelovig was, kon dat evengoed niét. Ik voelde dat ze het er niet over wilde hebben dus dan ga je weg nadat je niets als afscheid gezegd hebt...
Het is zoals het is.

Dus wees maar gewoon jezelf. Als je het lastig vindt, zeg je gewoon dat je niet weet wat je zeggen moet. De ander zal het begrijpen. Eigenlijk kan je het nooit fout doen.
Want als je denkt: had ik maar dit of dat gezegd, of juist niét, dan is dat het geschenk dat degene die gaat overlijden, of overleden is, je gegeven heeft. Hij/zij stond je toe te oefenen (of te stuntelen, o, o, wat heb ik soms gestunteld...) met het het overlijden van een naaste.
Ik ben hen daar nog steeds dankbaar voor.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
13 jaar geleden
Ja... of iets belerends zeggen omdat ik "er" niet aan wilde dat de ander zich liet gaan en ik het niet wilde zien dat het afliep.... zucht.
Bij mij ging het hetzelfde Adrem, de ander begreep wel hoe ik het bedoelde.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Kijk zo ging het ook bij mij he lieve Kristal. Ontkennen en ontkennen en ontkennen... het kwam allemaal te dichtbij :-(
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ach ja meis, allemaal zo herkenbaar en begrijpelijk... laten we het onszelf maar vergeven.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Als jij het mij vergeeft, vergeef ik het jou! Dikke kus!
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Met Liefde...! :-))
Ik denk dat je dat op het moment zelf wel te binnen schiet. Je moet daar niet over nadenken het moet recht uit je hart komen.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik denk dat je pas op het moment dat je bij de persoon in kwestie bent weet wat je moet zeggen. En dat is ook goed, het moet niet geforceerd overkomen. Blijf jezelf, dan ben je ook op zijn puurst. En weet dat je alles mag zeggen wat er op je hart ligt.

Tegen mijn oma zei ik: lieve oma waar je ook bent, ik zal altijd van je houden. Ze had toen al een week niets gezegd, maar op dat moment kneep ze even in mijn hand en zei ze "pop"(koosnaampje voor mij). Die nacht stierf ze.. Ik ben heel blij dat ik op zo'n mooie manier afscheid heb kunnen nemen.

Helaas liep het met mijn vader anders, bij hem was ik te laat en de laatste woorden die ik tegen hem uitsprak (niet wetende dat het de laatste woorden zouden zijn) waren niet om over naar huis te schrijven. Maar gaandeweg ben ik mij gaan realiseren dat niet per sé de laatste woorden van cruciaal belang zijn, maar de band tussen jou en je vriend/familielid in zijn geheel. Gewoon aanwezig zijn, een praatje maken, een kus, een knuffel, kan al genoeg zijn.

Sterkte!
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ha lieve Annepanne, mooi antwoord en zo waar. Die 2 zinnen van jou:
***en de laatste woorden die ik tegen hem uitsprak (niet wetende dat het de laatste woorden zouden zijn) waren niet om over naar huis te schrijven.Maar gaandeweg ben ik mij gaan realiseren dat niet per sé de laatste woorden van cruciaal belang zijn, maar de band tussen jou en je vriend/familielid in zijn geheel.***
helpt mij weer om mijn laatste woorden tegen mijn moeder in het juiste perspectief te zetten.(Die waren ook niet om over naar huis te schrijven en dat heb ik altijd lastig gevonden). Dank je wel. En een +1 natuurlijk.
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Het blijft moeilijk, want je wilt het toch zo graag goed afsluiten. Maar als je iemand zo lang gekend hebt, denk ik dat het niet meer dan normaal is dat je je zo boos maakt als je voelt dat zijn of haar tijd gekomen is. Hoe meer je van iemand houdt, hoe bozer je kan worden. Het kwam voor ons beiden te dichtbij... En dat hebben jouw moeder en mijn vader ook gevoeld... Dat is liefde, het is prachtig om te hebben, maar als je er afscheid van moet nemen, in ieder geval van het tastbare deel, dan wil je soms eigenlijk liever helemaal niet meer liefhebben om jezelf tegen de pijn te beschermen..toch? Ik voel me ook nog steeds schuldig, maar ik probeer wel rationeel te denken en me voor de geest te halen hoe pa gereageerd zou hebben als hij wist dat ik spijt heb van mijn woorden. Ik kan dan maar 1 antwoord bedenken: geeft helemaal niets! En daar probeer ik me aan vast te houden.. :-) Knuffel!
'
(en je bent je plus vergeten, foei!:-p)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ja, die plus!,
ik zag het nog net zelf voor ik je reactie las :-))) Ja, zo kan dat vaak gaan lieve Anne, en je herinnert me er aan dat het inderdaad niet van dat moment afhangt maar van hoe de band die er was tijdens het leven.
Dus luister naar het antwoord van je vader.
De patiënt in kwestie weet daar vaak beter mee om te gaan dan de bezoekers en begint het gesprek vaak zelf. Schrik niet van uitlatingen als: "Dit is waarschijnlijk de laatste keer dat je me in leven ziet" of "Ik ga sterven". Dat hoort erbij en zorgt ook voor duidelijkheid. Antwoord dan eerlijk en niet ontwijkend met bijvoorbeeld: "Ja, ik weet het, ik zal je nooit vergeten."

Als de persoon je erg na aan het hart ligt kan je er nog bij zeggen dat je van hem/haar houdt. Het is ook belangrijk om er voor te zorgen dat de zieke niet wordt overvoerd met emoties. Voortdurend huilende mensen aan het bed hebben zitten als terminale patiënt is een belasting.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ja Sis, en ik vind dat fijner zelfs, als mensen daar zelf over beginnen, dan kan je het erover hebben en wordt tenminste niet alles ingehouden.
Heel goed ook om dat laatste aan te geven!
+1
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Mooi wat je zegt, meid! Ik zou er denk ik ook bloedje nerveus van worden als iedereen aan mijn bed zit te snotteren. Bedankt nog voor je beterschapswensen, het gaat inmiddels iets beter!
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Graag gedaan Anne! Gelukkig is je pijn minder :)
Bedankt voor het +je, ook Kristal!
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Nou.. de pijn is niet minder, maar ik voel me wel wat minder lusteloos, heb iets meer energie. Ik geef het de tijd!
Daar is zo moeilijk een pasklaar antwoord op te geven. Het is me al (te vaak) overkomen en wat ik zei en voelde was elke keer zo anders. Dat ligt aan de relatie, hoe close je bent met iemand, hoeveel je samen de ziekte hebt mee beleefd tot het einde.

Ik denk dat het niet uitmaakt wat je zegt zolang het maar uit je hart komt en eerlijk is. Ook al klinkt het onbeholpen. Ik heb zelfs een keer hardgrondig gevloekt en dat toverde een brede lach op het gezicht van de vriend die ging. Hij had voor euthanasie gekozen. Maar ja, ik kan natuurlijk 'hartgrondig vloeken' niet echt in het algemeen aanbevelen.

Meestal wist ik het ook niet en dan toch kwamen de woorden vanzelf.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Mooi antwoord, ik moet ook glimlachen.
+1
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Dank je. Ik moet er echter eerlijk bij zeggen dat ik veel van stervenden zelf geleerd heb. Vooral dit: doe normaal zoals je altijd deed. :)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Ik ook.
(ik heb ook veel van de stervenden geleerd bedoel ik).
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Mooi 'real life' antwoord, Josse +1
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
:)
Ik denk dat het er niet zozeer om gaat wat je zegt,
maar om hoe je je opstelt, dat hij/zij zich gesteund voelt en er gewoon mag zijn.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Zeg gewoon wat je voelt. Als je er moeite mee hebt zeg dan gewoon dat je er moeite mee hebt. Als het je pijn doet zeg dan dat hhet je pijn doet. Als je ven diegene houdt, zeg dat dan gewoon. geef diegene een knuffel. komen er tranen laat die dan gaan. Wees gewoon jezelf, en laat het idee dat je iets moet zeggen los! Dan komt dat vanzelf goed. Sterkte...
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
12 jaar geleden
ja, wees jezelf. +1

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding