Wat is het verschil tussen goed en kwaad?

wel, dat is nu eens een eeuwenoude vraag waar er al ontzettend veel over is nagedacht, geschreven e.d.
Volgens mij heb je enerzijds het objectieve goed en kwaad, anderzijds het subjectieve. Objectief goed en kwaad gaat over algemeen menselijke waarden zoals eerlijkheid, respect voor leven etc...
Subjectief gaat erover hoe deze algemeen menselijke waarden worden ingevuld.
Ik zal je een vrij extreem voorbeeld geven. Er is een land in de wereld waar een man zijn vrouw mag vermoorden als hij verklaart dat zij hem ontrouw geweest is op de één of andere manier. Hij moet dat niet bewijzen, maar gewoon verklaren. Er komt dan zelfs geen rechtzaak. In dat land wordt dat niet als kwaad bekeken. Betekent dat nu dat er in dat land iets bestaat als "moord er maar lekker op los"? Nee hoor. Ook daar wordt moord aanzien als iets wat niet mag gebeuren. Maar de bovenbeschreven situatie wordt daar gewoon niet beschouwd als moord, maar als een gerechtvaardigde straf voor iets wat fout was.
Vaak wordt er ook gezegd dat er in het verleden wrede beschavingen bestonden die mensenoffers brachten. Maar ook dan : dat werd toen niet beschouwd als moord.
Wat er voor iemand persoonlijk goed en kwaad is, wordt er vanaf de eerste adem met de paplepel ingegeven. Niet alleen door wat je opvoeders (ouders, leerkrachten etc.) vertelden of het gedrag waarvoor je werd gesanctioneerd (beloning of straf). Een groot deel leer je ook door imitatie. Verder word je gevormd door de maatschappij waarin je leeft (bv. de dominante religie in deze maatschappij).
In ieder geval ga je "goed" en "kwaad" zodanig integreren dat het een deel van jou wordt. Je "geweten" (Freud noemde dit het Ueber-ich) zegt je dan of je nog op het juiste pad zit. Hoe groot en belangrijk dat persoonlijke "geweten" is hangt van heel veel factoren af.
Uit winstbejag wordt soms willens en wetens"kwaad" bedreven (zie bv. kinderarbeid in verschrikkelijke omstandigheden).
De ziekte "psychopathie" heeft dan weer als kenmerk dat de gewetensfunctie nauwelijks aanwezig is. Daarom kunnen psychopaten kwaad doen zonder er zich van bewust te zijn dat het kwaad is.
Het andere extreem van dit alles is dan weer een overontwikkeld geweten. deze mensen sloven zich uit voor alles en iedereen en/of denken bij de kleinste futiliteiten dat zij iets vreselijks hebben gedaan en zelfs dat ze voor eeuwig verdoemd zijn
En zo zou ik nog wel uren kunnen doorgaan... Een boeiende vraag!