Back to frontpage
Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

op welke manier kan ik doorbreken dat ik partners/vrienden/collega's.... aantrek die op mijn moeder/vader lijken?

Jung zei het al : je vormt vanuit je opvoeding een beeld en dat bepaalt in je latere leven welk soort mensen je aantrekt. natuurlijk kan het ook projectie zijn (dus dat je DENKT dat de ander zoals je moeder/vader/opvoeder... is). Maar vaak is het effectief : bv. kinderen van alcoholici trekken vaak partner met die ziekte aan.
Mij valt het op dat ik in mijn omgeving idd een aantal mensen heb die sterk trekken op één van mijn ouders. Ook mijn (ex)partners hebben kenmerken van één van mijn ouders. Niet een klein beetje, maar heel uitgesproken. Mijn huidige vriend lijkt bv. fysiek én psychisch heel erg op mijn vader, mijn exman lijkt dan weer sterk op mijn moeder.
Hoe doorbreekt men dit? In de beginfase is het immers vaak niet zo duidelijk (volgens mij) dat je weer in hetzelfde straatje bent beland. Of provoceer je door je gedrag misschien dat mensen handelen zoals je moeder/vader/opvoeder en moet je dus je eigen gedrag veranderen?
Ik denk bv. aan iemand uit mijn kennissenkring die thuis zwaar mishandeld werd door een vader met een alcoholprobleem. zij trekt ofwel geweldadige mannen aan ofwel mannen met een verslavingsprobleem (of mannen die werken in de zorg voor verslaafden...). Maar natuurlijk zeggen die mannen niet vanaf het eerste moment "ik ga je slaan" of "ik zuip nogal veel". In de eerste fase zijn ze heel lief en meegaand en dan plots...

liveisgreat
11 jaar geleden
in: Psyche
1.8K
Antoni
11 jaar geleden
Er zitten, over het algemeen, ook positieve kanten aan het kiezen van een partner/vriend/collega die lijkt op (een van) je ouders, maar dat geldt dan natuurlijk alleen met betrekking tot de goede eigenschappen van de betrokkenen.

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Het beste antwoord

In dit antwoord maak ik gebruik van de ideeën van Daniel Kahneman, een psycholoog en Nobelprijswinnaar. Ik ben net bezig in zijn boek 'Ons Feilbare Denken', waarin hij vergelijkbare problemen beschrijft.

Ik denk dat het een kwestie is van vertrouwdheid. Het gedrag van de personen uit je jeugd voelt heel vertrouwd, zulk gedrag geeft een gevoel van 'thuis zijn', van vertrouwdheid, geborgenheid, 'zo hoort het te zijn'. Dit geldt zelfs bij negatief gedrag: ook dat voelt heel vertrouwd.

Dit gevoel komt van ons 'snelle denksysteem'. Het snelle systeem werkt automatisch, supersnel, en kan niet worden uitgeschakeld. Het zorgt voor intuïtie en gevoelens.

Kijk naar het bovenste plaatje. Je ziet direct dat deze man boos is. Je kunt je voorstellen hoe zijn stem klinkt. Je voelt de emotie. Direct, automatisch, zonder nadenken.

Kijk dan naar deze rekensom:

          24 x 17

Je weet dat je die som kunt oplossen. Op papier, of met een rekenmachine, of misschien zelfs uit je hoofd, als je heel erg je best doet. Maar verder kom je nu niet. Je ziet alleen de som. Geen uitkomst.

Rekenen gebeurt namelijk met ons 'trage denksysteem'. Dat trage systeem redeneert logisch, maar je moet moeite doen om het in te schakelen: het is liever lui dan moe en staat daarom het liefst uit.

Goed, hoe passen we dit nu toe?

Het gevoel van je jeugd komt terug zodra je een vergelijkbaar persoon ontmoet. Het gevoel komt uit het snelle systeem. Het systeem dat je niet uit kunt zetten, en dat jou direct het gevoel geeft: "dit is vertrouwd". En dus ga je als vanzelf met die persoon in zee.

Kun je daar iets aan doen? Ja, dat kan. Maar het kost moeite. En het gaat nooit automatisch.

Kijk maar naar het onderste plaatje. Jouw snelle systeem, jouw gevoel, zegt dat de bovenste horizontale lijn duidelijk langer is dan de onderste. Als je het opmeet, zie je dat beide lijnen exact even lang zijn.

Nu je WEET dat beide lijnen even lang zijn, kun je deze situatie herkennen. Je ziet de lijnen, je VOELT dat de bovenste langer is, maar je WEET dat ze even lang zijn. In feite gebruik je nu je 'trage denksysteem' om het resultaat van je 'snelle denksysteem' weg te drukken.

Maar: hoezeer je ook WEET dat de lijnen even lang zijn, je blijft gewoon voelen dat de bovenste langer is. Het maximaal haalbare is het herkennen van deze bedrieglijke situatie, weten dat je intuïtie hier niet te vertrouwen is, en dus op je verstand afgaan.

(vervolg in reactie, hier past het niet meer)
(Lees meer...)
Plaatje bij antwoord
Cryofiel
11 jaar geleden
Cryofiel
11 jaar geleden
(vervolg van antwoord) Ditzelfde kun je doen met partners. Mits je je ervan bewust bent dat je gevoel, je intuïtie, hier niet te vertrouwen is, net als bij de lijnen. Je kunt, als je oefent, een ongeschikte partner herkennen. Maar dat kan alleen met je 'trage denksysteem'. Je 'snelle denksysteem' zal je dan al lang het vertrouwde gevoel hebben gegeven. Je moet nu jezelf dwingen toch te vertrouwen op je 'trage denksysteem', tegen je gevoel in. Dat kan alleen als je je bewust bent van de situatie, de situatie dus herkent, en er *actief* en *bewust* op inspeelt. Om beide situaties nog maar eens naast elkaar te zetten: De lijnen:
--  Je snelle denksysteem zegt: de bovenste lijn is langer.
--  Je *voelt* dus dat de bovenste lijn langer is.
--  Maar je herkent de situatie met je trage denksysteem.
--  Je luistert naar je trage denksysteem: beide lijnen zijn even lang!
--  Je *weet* nu dat beide lijnen even lang zijn.
--  Je gedraagt je dus naar die kennis.
--  Toch blijf je altijd *voelen* dat de bovenste langer is. Daar zul je
    mee moeten leren leven. De partners:
--  Je snelle denksysteem zegt: die man is betrouwbaar.
--  Je "voelt" dus dat die man betrouwbaar is en bij je past.
--  Maar je herkent de situatie met je trage denksysteem.
--  Je luistert naar je trage denksysteem: deze man is een botterik!
--  Je *weet* nu dat de man een botterik is.
--  Je gedraagt je dus naar die kennis.
--  Toch blijf je altijd *voelen* dat de man bij je past. Daar zul je mee
    moeten leren leven. Zie je de gelijkenis tussen de lijnen en de mannen? De oplossing is dus:
a)  Wees je *bewust* van de situatie.
b)  *Herken* vanaf nu de situatie.
c)  Ga tegen je gevoel in, vertrouw op je trage denksysteem. Het voelt tegennatuurlijk, daar ontkom je niet aan. Maar het is de enige oplossing: dat wat natuurlijk voelt, is fout - of het nu om de lijnen of om partners gaat.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Klinkt heel logisch! Plus.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Ik ken de theorie en het klinkt inderdaad logisch. Zelf zou ik intuïtie anders vertalen [ bijv. ingeving / aanvoelen] en niet gelijk stellen aan 'gevoel' en daar wel degelijk waarde aan hechten. + voor je bijdrage
Cryofiel
11 jaar geleden
Dank je! Intuïtie, ingeving, aanvoelen, gevoel - het komt allemaal op hetzelfde neer, het is maar net hoe we het beestje willen noemen. Vaak kun je op je intuïtie vertrouwen. Het is dan ook goed er waarde aan te hechten. Maar zoals het onderste plaatje bij mijn antwoord laat zien, kan je intuïtie je ook vreselijk bedriegen. Daarom denk ik dat je als mens groeit wanneer je dergelijke situaties herkent. Je intuïtie zal jou dan nog steeds bedriegen (de bovenste lijn blijft gevoelsmatig langer), maar doordat je nu ook je 'trage denksysteem' gebruikt, kun je dat bedrog een halt toeroepen
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Dank voor de aanvulling. Maar het is me duidelijk dat jouw intuïtie een andere is dan die van mij.
Cryofiel
11 jaar geleden
Nou... eerlijk gezegd betwijfel ik dat. De intuïtie die ik hier beschrijf, is de intuïtie die jou vertelt dat de bovenste lijn langer is dan de onderste. Maar is dat nu heel anders dan de intuïtie die jou vertelt dat de man op de foto boos is, en die jou nu al laat aanvoelen hoe zijn stemgeluid zal klinken? En is dat heel anders dan de intuïtie die jou vertelt dat een groep collega's net over jou aan het praten was voordat jij die vergaderzaal binnenkwam, ook al heb je niets gehoord? Daniel Kahneman, wiens boek ik nu aan het lezen ben, legt prima uit dat al deze gevallen in feite één en dezelfde intuïtie zijn. Je pikt dingen op, maar je weet niet hoe. Vaak kom je zo heel snel tot de juiste conclusie. Soms zit je er faliekant naast.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Ik begrijp de theorie van D Kahneman en jouw gedachten daarover. Vanuit die gedachte, en het onderwerp, begrijp ik je reactie. Ik ben nu eenmaal erg gevoelig voor de lading van een bepaald woord en zijn betekenis. Zoals jij alles op een hoop kunt gooien [ Intuïtie, ingeving, aanvoelen, gevoel - het komt allemaal op hetzelfde neer, het is maar net hoe we het beestje willen noemen], bestaat voor mij niet. Alles heeft voor mij zijn 'eigenheid', zijn 'zwaarte, zijn inhoud, zijn eigen 'klank', zijn energie, en als zodanig zijn eigen betekenis. Ik vind daarom het woord 'intuïtie' in de theorie van Kahneman verkeerd gekozen. Vandaar mijn reactie.
Cryofiel
11 jaar geleden
Ik begrijp helemaal wat je bedoelt (denk ik), en ik ben het er in zekere zin mee eens. Je kunt al deze woorden een eigen betekenis geven. Er zijn vele aspecten, en voor elk aspect kun je een ander woord gebruiken. Maar voordat je dat doet, moet je het met elkaar eens worden over de betekenis die je aan elk woord toekent. Anders lopen we het risico dat iets dat jij 'aanvoelen' noemt, voor mij onder 'intuïtie' valt, en dat iets dat voor mij juist weer onder 'aanvoelen' valt, voor jou 'gevoel' is. Voor je het weet ga je dan langs elkaar heen praten. Het onderscheid maken tussen al die dingen is dus zeker zinvol, maar pas als je op een bepaald detailniveau komt. Mijn antwoord is nog op een relatief globaal niveau geschreven. Op dat globale niveau kun je alles nog als ongeveer hetzelfde zien. Als ik een analogie mag gebruiken:
--  Vanuit een vliegtuig dat op grote hoogte vliegt, zie je een bos.
--  Vanuit een klein vliegtuigje zie je een heleboel bomen.
--  Vanaf de grond zie je een beuk, een eik, een kastanje, een .... Ik denk dat hetzelfde geldt voor intuïtie, ingeving, gevoel, aanvoelen, ....
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
@Cryo: betreffende die lijnen begrijp ik niet helemaal waarom het je gevoel/ intuïtie is, die zegt dan de bovenste lijn langer is.
Naar mijn idee meten mijn ogen (en denken) de uiteinden van de bovenste streep (onbewust?) mee. Ik zie daar het gevoelsmatige danwel intuïtieve deel niet in; wil je dat uitleggen?
Prima antwoord trouwens! +
Cryofiel
11 jaar geleden
Het gaat om de eerste gevoelsmatige indruk. Die wordt, of je dat nu wilt of niet, door je 'snelle denksysteem' gemaakt. Die eerste gevoelsmatige indruk is dus onontkoombaar en niet onderdrukbaar. Dit geldt zowel voor het plaatje van de boze man als voor het plaatje van de lijnen. Als je deze pagina nog nooit hebt bekeken, en helemaal niet van plan was een gezichtsuitdrukking te analyseren, dan zul je toch bij de allereerste blik op het plaatje geheel automatisch en ongelooflijk snel een evaluatie doen die resulteert in: 'ontzettend boze man'. Hetzelfde geldt voor de lijnen: bij de allereerste blik zul je, of je dat nu van plan was of niet, en of je het nu wilt of niet, zien dat de bovenste lijn langer is dan de onderste. Dat 'snelle denkproces' is wat (op dit nogal grove detailniveau) 'intuïtie' kan worden genoemd. Als je gaat inzoomen kun je natuurlijk allerlei detailleringen aanbrengen, net als bij het voorbeeld van het bos dat ik in mijn vorige reactie gaf. Maar op dit niveau gaat het om de werking van ons 'snelle denksysteem' - en dat is het systeem dat ook onze intuïtie verzorgt.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Dank je.
Ergen klopt er voor mij iets niet, maar ik kan er de vinger niet opleggen. De koppeling gevoel/emotie/intuïtie en snelle gedachten... daar wringt iets. Maar dat zou heel goed kunnen zitten in dat "grove detailniveau".
Cryofiel
11 jaar geleden
Het gaat voornamelijk om het automatische karakter van dit denkproces. Dat het snel is komt op de tweede plaats. Belangrijk kenmerk is dat het volkomen automatisch gaat, dat het willekeurig is, en dat je er totaal geen invloed op hebt: je kunt het niet sturen, je kunt het niet uitzetten, en je kunt de uitkomst niet wegdrukken.
Cryofiel
11 jaar geleden
Het zou ook kunnen liggen aan wat je onder 'gedachten' verstaat. Als je nog eens naar het plaatje van de boze man kijkt - dan weet je direct hoe die man zich voelt, hoe hij zich gedraagt, hoe zijn stem klinkt, en welke emotie er bij *jou* opkomt. Daar heb je nog geen halve seconde voor nodig. Het "ontdekken" van al die dingen - dat wordt in deze context ook 'gedachten' genoemd. Het zijn andere gedachten dan wanneer je zelf bewust ergens aan denkt. Dus misschien is het deze benaming die bij jou voor verwarring zorgt.
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Zou kunnen....
Ik kom er voor mezelf niet goed uit.
Bedankt!

Andere antwoorden (3)

Omdat we nog niet anders weten en kunnen, doen we onbewust zoals we het vroeger gedaan hebben. Het is het vásthouden aan deze oude patronen dat nu onze pijn, onrust en gepieker veroorzaakt.
Het is het lóslaten van deze patronen dat opluchting brengt en de angel uit jouw emotionele pijn haalt. Als je pijn, onrust of gepieker ervaart, houd je vast aan oude patronen.

Laat het verleden dus los, zoek daar hulp voor, pas dan kun je aan je eigen leven beginnen.
(Lees meer...)
Bronnen:
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Dit heet de wet van de roulerende rekening. Gezinsproblemen hebben de neiging zich over de generaties heen te herhalen. Zit het in de genen? Meestal niet. We geven door middel van uitgesproken en onuitgesproken boodschappen onze problemen door aan de volgende generatie. Daardoor zie je vaak dat de geschiedenis zich herhaald. Zelfde soort partner kiezen zelfde soort problemen krijgen als je ouders. Zoek een therapeut de verstand heeft van de wet van de roulerende rekening.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden
Men kan het gezin ook zien als een 'systeem'. Wanneer men het systeem herkent kan men er wat aan veranderen.
Doorbreken van dit patroon is mogelijk door datgene wat we in onze jeugd als beperkend of traumatisch hebben ervaren te verwerken met bijvoorbeeld regressietherapie.

Zolang er nog een niet uitgewerkt innerlijk conflict is blijven we de types tegenkomen waar we last van hebben.

Bij plezierige eigenschappen lijkt me er niks mis mee, dus vroeger een vader of moeder die fijn kon knuffelen en nu een partner die dit graag doet, prima!
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
11 jaar geleden

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding
+