Wat is Depersonalisatie/Derealisatie precies en wanneer wordt het gevaarlijk?

Depersonalisatie en derealisatie op zich zijn inderdaad niet gevaarlijk, maar het kan onderdeel zijn van een psychische stoornis, die wél ernstig is. Blijkbaar heeft je vriendin ook last van paniekaanvallen, dus er is meer aan de hand dan alléén derealisatie. Ik weet niet of ze nog andere symptomen of problemen heeft, maar als dat zo is, doet ze er zeker goed aan om ook die met haar arts te bespreken.

Wat het is, vraag je. Derealisatie houdt in dat je de wereld als "niet werkelijk" ervaart. Dat je dingen om je heen ziet alsof het een film is. Mensen beschrijven het ook wel eens als dat het is alsof je "door glas heenkijkt". Iedereen heeft dit eigenlijk wel eens, in meer of mindere mate. Je bent moe, en alles lijkt ineens van ver weg te komen, of je hebt een 'aha erlebnis', dat kan ook een heel raar en onwerkelijk gevoel geven. Maar als je het heel vaak hebt, kan het beangstigend zijn. Depersonalisatie is net zoiets: je ervaart jezélf dan als niet echt, of hebt het idee dat je geen controle hebt over jezelf, dat je er niet 'echt' bent. Ook dat is helemaal niet ernstig als het op zichzelf staat, maar het is niet normaal als iemand dat gevoel bijvoorbeeld elke dag wel een paar keer heeft, of als het bijna continu aanwezig is. Ook hier geldt: het kan onderdeel zijn van een psychische stoornis.

Derealisatie en depersonalisatie op zich is geen stoornis, het is een symptoom. Het kan op zichzelf staan, en het kan onderdeel zijn van een stoornis, bijvoorbeeld van psychotische stoornissen, dissociatieve stoornissen of van een persoonlijkheidsstoornis. Als je vriendin ook andere klachten heeft, moet dat zeker verder onderzocht worden. Als er verder niets bijzonders aan de hand is maar ze lijdt wel duidelijk onder deze symptomen, dan heeft ze evengoed hulp nodig, bijvoorbeeld van een psycholoog of psychiater. Maar eerst zal moeten worden vastgesteld of de derealisatie bij haar op zichzelf staat, of dat het onderdeel is van een bepaalde stoornis. Ook dat kan het beste door een psycholoog of psychiater beoordeeld worden. Ze kan haar huisarts vragen om een doorverwijzing, als ze tenminste nog niet bekend is bij de GGZ. Anders moet ze natuurlijk haar behandelaar van de GGZ hierover spreken.