Is het slecht als ik al 10 jaar twee x per week Temazepam slik?

Zoals bij elk medicijn moet er een afweging plaatsvinden van de voor- en nadelen. Specifiek voor slaapmiddelen geldt dat het altijd beter is om gebruik zoveel mogelijk te beperken. Er treedt vrij snel gewenning en - zowel lichamelijke als psychologische - afhankelijkheid op, er kunnen schadelijke bijwerkingen optreden en ze veranderen de slaaparchitectuur (vooral de diepe slaapfasen zijn verminderd). Dus wanneer het mogelijk is om met een verandering in gedrag of omgeving de slaap te verbeteren of als het mogelijk is om met andere middelen eenzelfde effect te bereiken (melatonine, valeriaan, amitriptyline in lage dosis, etc.) dan is dit meestal beter. En wanneer het functioneren overdag niet gestoord is, is behandeling van (in)slaapproblemen lang niet altijd nodig.

Het grootste probleem van benzodiazepinen (slaapmiddelen) is de afhankelijkheid en gewenning. Daarnaast is er een correlatie tussen het gebruik van slaapmiddelen en verkeersongelukken, vallen en (heup)fracturen, vooral bij ouderen. Meer recent zijn er zorgen over cognitieve effecten van langdurig gebruik. Voor zover mij bekend is daarover nog geen definitieve consensus: er zijn studies die een verband aantonen tussen brede cognitieve stoornissen (werkgeheugen, concentratie, redeneren, intelligentie, motoriek, informatieverwerkingssnelheid etc.) en langdurig gebruik van benzodiazepinen en ook studies die dit verband niet vinden. Daarbij geeft de ene studie aan dat er herstel optreedt van cognitieve effecten na het stoppen met benzo's, en studies die lijken te suggereren dat er sprake zou zijn van permanente schade. Zie bijvoorbeeld de meta-analyse in bron 1.

Dat gezegd hebbende, is tweemaal per week een beperkt gebruik. Afhankelijkheid zal dan niet snel ontstaan. Kortdurend en intermitterend gebruik wordt gezien als veilig. Er kúnnen ook bij kortdurend of incidenteel effect reboundverschijnselen ontstaan (in dit geval bijvoorbeeld slapeloosheid en angst) maar je merkt zelf of je daar last van hebt of niet. Het is wél bekend dat patiënten die langdurig incidenteel slaapmiddelen gebruiken, statistisch gezien over de jaren heen het middel meer en vaker gaan slikken. Dat is iets om alert op te zijn.


Kortom: het is altijd beter om slaapmiddelen zo min mogelijk te gebruiken en het is vaak goed om alternatieven te zoeken. Als die er niet zijn en het slaapprobleem veroorzaakt aanleiding aanzienlijk lijden en/of een verminderd functioneren overdag, kan incidenteel gebruik soms goed te verdedigen zijn.