Zou ik AD(H)D kunnen hebben? (n.a.v. Concertagebruik)

Dat methylfenidaat en andere stimulantia bij mensen zónder ADHD averechts zouden werken, is een wijdverbreid misverstand. Zo wijdverbreid dat zelfs sommige psychologen en psychiaters dit beweren. Het klopt echt niet: de waarheid is dat veruit de meeste mensen - ADHD of niet - zich wat beter kunnen concentreren wanneer zij methylfenidaat gebruiken en dat ze beter wakker kunnen blijven. Vergelijk het met het gebruik van koffie, wat een veel mildere stimulerende werking heeft. Ook koffie werkt niet averechts bij mensen zonder ADHD.

Er wordt wel eens gezegd dat mensen zonder ADHD heel anders op methylfenidaat zouden reageren omdat zij een andere hersenchemie hebben. Dat klinkt leuk, maar in werkelijkheid is er nog helemaal niet zoveel bekend over wat nu precies iemand met ADHD verschillend maakt van iemand zonder ADHD en wat de oorzaak van het symptomencomplex is. Zoals met veel psychische aandoeningen zijn er allerlei populaire mythes die beweren dat de oorzaak bekend én simpel is. Zo zou depressie veroorzaakt worden door een tekort aan serotonine en ADHD een tekort aan dopamine. Hoewel deze neurotransmitters wellicht een rol spelen bij (een deel van) de patiënten, is het lang zo simpel niet als wel eens gesteld wordt. In werkelijkheid weten we van geen enkele psychiatrische aandoening precies wat de oorzaak is en zijn bijna alle aandoeningen multifactorieel van oorsprong.

Wél bekend is dat methylfenidaat de kernsymptomen van ongeconcentreerdheid en hyperactiviteit bij ADHD kan verminderen, hoewel ook lang niet zo spectaculair als populaire media je wil doen geloven en het is nog steeds de vraag of het op de lange termijn überhaupt nog werkzaam is.

Hoe dan ook kun je je reactie op methylfenidaat dus niet gebruiken als indicatie voor een diagnose. Naast ADHD is methylfenidaat ook geregistreerd voor de behandeling van narcolepsie, een aandoening die zich kenmerkt door onbeheersbare slaapaanvallen overdag. Ook mensen met narcolepsie worden niet hyperactief of overgeconcentreerd van het middel. Methylfenidaat en modafinil (ook een stimulantium gebruikt bij narcolepsie) worden niet voor niets vooral in de VS illegaal verhandeld als "study drug" en veelvuldig gebruikt door mensen die geen ADHD hebben om zich beter te concentreren en/of de halve nacht door te kunnen gaan zonder slaperig te worden.

Als je wilt weten of je mogelijk ADHD kunt hebben, moet je je dus echt opnieuw laten onderzoeken door een zorgprofessional.