Is op kweek zetten van urine nodig als er bij de eerste test geen bacterieen te vinden zijn?

In principe heeft de huisarts van je vriendin gelijk, maar zoals altijd ligt het wat genuanceerder.

De test die normaal gesproken gedaan wordt om te zien of je een blaasontsteking hebt test niet direct op bacteriën, maar op nitriet. Een blaasontsteking wordt in verreweg de meeste gevallen veroorzaakt door de bacterie E. coli. In ieders urine zit nitraat en E. coli zet dat nitraat om in nitriet. De aanwezigheid van nitriet is dus een sterke aanwijzing dat E. coli (of een andere nitriet-vormende bacterie) in de urine zit en dus dat er een blaasontsteking is.
Nu zijn er ook bacteriën die dat nitriet niet vormen, al zijn die zeldzamer in de urine. Daarom wordt ook gekeken naar de hoeveelheid bloed en witte bloedcellen in de urine; als er daar teveel van zijn dan is dat ook een teken van een blaasontsteking.
Hoewel geen een test 100% betrouwbaar is, is deze test betrouwbaar genoeg om bij de meeste mensen een blaasontsteking aan te tonen of uit te sluiten; zeker als je het combineert met klachten die wel of niet aanwezig zijn.

Soms komt er een uitslag uit die niet helemaal duidelijk is. Dan wordt er een zogenaamde dipslide ingezet; veel mensen noemen dit ook (niet helemaal onterecht) een kweek. Hierbij wordt gekeken hoeveel bacteriën er in 24 uur groeien; als dat er teveel zijn dan is dat ook weer zo goed als bewijzend voor een blaasontsteking en als die schoon is dan is er dus geen blaasontsteking.

Als een dokter het over een kweek heeft dan wordt daar in principe mee bedoelt dat de bacteriën in de urine opgekweekt worden, zodat gekeken kan worden om welke bacterie het precies gaat en voor welke antibiotica die bacterie gevoelig is. Dit wordt in ieder geval gedaan bij een gecompliceerde urineweginfectie, bij kinderen jonger dan 12 jaar en bij zwangeren omdat in deze gevallen rekening gehouden moet worden met enerzijds een ernstiger beloop en anderzijds met andere soorten bacteriën.

Op zich is het dus zo dat als de urine bij het initiële onderzoek helemaal schoon is, er geen verder onderzoek hoeft te volgen. Er kunnen echter overwegingen zijn om dat wel te doen. Als de klachten bijvoorbeeld wél heel erg aan een blaasontsteking doen denken, bij een onduidelijke uitslag, of als het geen ochtendurine betreft.
In de praktijk kom ik het ook vaak tegen dat de assistente besluit om zo'n dipslide in te zetten bij een schone urine, zonder overleg met de arts.

Bij u had het verdere onderzoek dus achter wege kunnen blijven (tenzij...)