Kun je een huisarts aansprakelijk stellen voor de financiële gevolgen van een verkeerde diagnose?

Ja, dat kan.

Op https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/medische-aansprakelijkheid.htm vind je hierover:

"Als een patiënt schadevergoeding wil ontvangen omdat hij van opvatting is dat hij schade heeft geleden door een fout in de behandeling, dan kan hij zijn arts of de instelling waarvoor de arts werkzaam is aansprakelijk stellen. Voor aansprakelijkheid moet er sprake zijn van een fout (‘toerekenbare tekortkoming’ of ‘onrechtmatige daad’), aantoonbare schade en een oorzakelijk verband tussen het handelen en de schade.

Als artsen werkzaam zijn in een ziekenhuis (of een andere instelling) dan is de beroepsaansprakelijkheidsverzekering meestal via de instelling geregeld. Ontvangt de arts een aansprakelijkstelling, dan dient hij direct contact op te nemen met zijn beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar. Afwikkeling van een aansprakelijkstelling gebeurt in de regel door de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar. De arts is dan wel verplicht alle noodzakelijke medewerking te verlenen.

De afwikkeling van medisch aansprakelijkheidszaken duurt in de praktijk vaak lang. Dit is voor alle betrokkenen zeer vervelend. De KNMG vindt dit onwenselijk voor zowel de patiënt als de aansprakelijk gestelde arts."

In principe niet. Artsen en zorgverleners hebben een inspanningsverplichting, geen resultaatverplichting. Ze zijn verplicht om naar beste kunnen te adviseren en handelen. In de praktijk is dat: naar de gangbare medische standaard. Maar geneeskunde is geen exacte wetenschap. Er kunnen geen garanties worden gegeven. Daarbij is een verkeerde diagnose in veel gevallen geen medische fout.

Een huisarts werkt erg op basis van waarschijnlijkheden. Rugklachten gaan meestal vanzelf over. De huisarts zal vaak het advies geven om eerst af te wachten. Pas wanneer de klachten niet binnen een bepaalde tijd overgaan of verergeren, worden specifieke afwijkingen waarschijnlijker. Wat achteraf gezien een 'verkeerde diagnose' is, was heel vaak een diagnose die op basis van de eerste klachten het meest waarschijnlijk was. Dat is geen beroepsfout, omdat vrijwel elke andere arts op dat moment tot dezelfde conclusie zou zijn gekomen. Wat achteraf gezien en vanuit het perspectief van de patiënt 'fout' was, is dus in dat soort gevallen geen 'fout' in medische zin.

Daar komt bij dat een hernia (HNP) meestal niet behandeld hoeft te worden. Vaak gaan de klachten vanzelf over. Onderzoek laat zien dat patiënten die worden geopereerd wel sneller van hun klachten af zijn, maar dat zij binnen een paar maanden geen voordelen meer hebben ten opzichte van patiënten die niet zijn geopereerd. Vanwege de risico's van een operatie, is de (Nederlandse) standaard daarom óók bij een hernia om af te wachten. Pas als de klachten niet uit zichzelf verminderen of als er sprake is van uitval of problemen met ontlasting of plassen, is een operatie geïndiceerd. Het kan dus goed dat de huisarts heeft overwogen dat er sprake zou kunnen zijn van een hernia en ook dan is het niet 'fout' om niet direct door te verwijzen voor een scan of een operatie. Ook is bekend dat een hernia lang niet altijd klachten hoeft te veroorzaken en dat de ernst van een hernia niet is gecorreleerd aan de ernst van de klachten. Het risico op een fout-positieve diagnose bij het in een (te) vroeg stadium doorverwijzen voor een scan is daarom relatief groot. Ook daarom is afwachten, eventueel gecombineerd met houdings- en bewegingsadviezen door een fysiotherapeut vaak een goed beleid.

Fysiotherapie is trouwens niet gevaarlijk bij een hernia, het kan juist het herstel ondersteunen. Met manuele therapie moet er wel voorzichtig worden gedaan; het is aan de therapeut om de patiënt goed te screenen en alert te zijn op zgn. rode vlaggen.