Verlies je bij diarree altijd kalium ?

Kalium wordt ingenomen via de voeding en elektrolyten bevattende dranken en gaat voornamelijk verloren via de urine, hoewel er ook kalium verloren gaat via het spijsverteringskanaal en door transpiratie. Gezonde nieren kunnen de uitscheiding van kalium aanpassen aan veranderingen in de voedselinname. Vooral het hormoon aldosteron uit de bijnieren beïnvloedt de kaliumuitscheiding door de nieren.
http://www.merckmanual.nl/mmhenl/sec12/ch155/ch155i.html

De meest voorkomende oorzaken van uitdroging (zoals hevige transpiratie, braken en diarree) leiden gewoonlijk tot een verlies van elektrolyten (vooral natrium en kalium). Uitdroging gaat daardoor vaak met een elektrolytentekort gepaard. Er gaat natrium verloren, maar doordat het vochtverlies nog verder toeneemt, stijgt de natriumspiegel.
http://www.merckmanual.nl/mmhenl/print/sec12/ch158/ch158b.html

In de regel kan je zeggen dat als er een woord als "altijd" in de vraag staat het antwoord op die vraag "nee" luidt; er is immers altijd wel een uitzondering te bedenken, zeker bij medische vragen.
Ik kan met ook hierbij niet voorstellen dat er echt geen uitzondering bestaat, maar ik zou hem zo snel niet kunnen bedenken. In ieder geval kan je stellen dat in de regel bij diarree kalium verloren gaat; de uitzonderingen laten we maar even voor wat ze zijn.

De hoeveelheid kalium (en andere electrolyten) in je bloed wordt geregeld door de nieren; het hormoon aldosteron dat door de bijnieren gemaakt wordt heeft hier ook een belangrijke functie bij. Je hebt natuurlijk gelijk dat je nieren geen invloed hebben op de darmen.

Ten eerste is er het voedsel bij diarree minder lang in de darmen waardoor er minder voedingsstoffen worden opgenomen; dit geldt ook voor het kalium. Door het ontstekingsproces dat bij diarree meestal speelt in de darmen kan er zelfs vloeistof met de daarin aanwezige electrolyten (dus ook kalium) vanuit de cellen de darminhoud in "lekken." Bij deze twee wordt er dus wel degelijk meer kalium met de ontlasting verloren; dit kalium kan het lichaam dan dus niet meer gebruiken.
Deze twee zijn, denk ik, nog wel makkelijk te begrijpen; hun invloed is echter niet de grootste. De belangrijkste factor is wat ingewikkelder.

Grootste probleem bij diarree is het verlies aan water. Dat speelt des te meer als er bij de diarree ook gebraakt wordt; vaak is dat zo maar gelukkig niet altijd. Dat verlies aan water proberen je nieren te compenseren door minder urine aan te maken.

Je nieren bestaan uit duizenden buisjes die we tubulus noemen, op verschillende plaatsen rondom de tubulus bevinden zich structuren die stoffen afgeven aan of opnemen uit de urine. De hoeveelheid urine die geproduceerd wordt aan het begin van de tubulus is altijd ongeveer gelijk (zolang de bloeddruk hiervoor goed genoeg is.) Aan het einde van de tubulus bevindt zich het Na/K-ATP-ase, een soort pompje dat meer of minder natrium vanuit de urine terug het lichaam inpompt. Water volgt dan automatisch het natrium waardoor de urine geconcentreerder wordt en verlies van water wordt beperkt. Probleem hierbij is dat voor elk natrium atoom dat wordt opgenomen altijd een kalium atoom moet worden afgegeven aan de urine.

Bij diarree (en eventueel braken) wordt dit Na/K-ATP-ase versterkt door het aldosteron met de bedoeling om uitdroging tegen te gaan. Maar hierbij raak je dus altijd kalium kwijt.