Waarom geven gewrichten sneller last bij slecht weer?

Gewrichtspijn heeft te maken met aandoeningen die gewrichten als de knieën, de enkels, de nek, de polsen, de ellebogen en andere lichaamsdelen kunnen aantasten. Door de koude voel je de pijn nog meer, vermits koude ervoor zorgt dat het bloed gaat stollen. Daardoor is er een slechte doorbloeding van de aderen in de spieren rond de gewrichten en voelt alles krampachtiger en stugger aan. Daarom wordt door dokters vaak aangeraden om de warmte op te zoeken.

Dat is niet bekend. Sterker nog, het is de vraag óf dit wel zo is: hoewel mensen met allerlei gewrichts- en pijnklachten al heel lang beweren dat zij op basis van hun pijn het weer kunnen voorspellen, blijkt uit onderzoeken op zijn best een zwak verband tussen klachten en weersomstandigheden. Veel onderzoeken laten zelfs géén verband zien.

Als er dus al een verband is, lijkt dit verband in elk geval in de beleving van mensen veel sterker te zijn dan het in werkelijkheid is. Al is ook daar wel een kanttekening op zijn plaats, want dit onderwerp is niet gemakkelijk te onderzoeken. Als er al een verband is, zou dat verband niet alleen kunnen zitten in temperatuur of luchtvochtigheid, maar ook in bepaalde druk of drukverschillen, in neerslag of in specifieke veranderingen in één van die factoren. Daarbij is het niet goed mogelijk om het onderzoek blind uit te voeren, want mensen weten in elk geval hoe warm of koud het is en hebben ook van de luchtvochtigheid meestal een goed idee. Mensen die dus altijd het idee hebben gehad met koud en vochtig weer meer klachten te hebben, zouden best wel eens meer op hun klachten kunnen letten en alleen al daardoor meer klachten rapporteren als ze meedoen aan een dergelijk onderzoek.

Verbanden die gevonden zijn, geven wel aan dat er een lichte voorkeur is voor iets warmer weer. Er is ook wat bewijs voor een toename van klachten bij een daling in de luchtdruk of een daling van de temperatuur. Dat zou aangeven dat niet zozeer het weer, maar bepaalde veránderingen in het weer invloed hebben op de klachten.

Maar hoe dat precies komt, is onbekend. Eén hypothese is dat bepaalde weefsels meer zwellen bij een daling van de druk en daardoor meer pijnklachten veroorzaken. Verder zijn er waarschijnlijk vooral indirecte oorzaken: koude verhoogt de spierspanning, waardoor mensen zich stijver voelen en er bij gewrichtsklachten een pijncirkel kan ontstaan. Ook zijn mensen vaak somberder bij koud en vochtig weer, wat invloed heeft op de pijnbeleving. Daarnaast zullen mensen minder naar buiten gaan en samen met de al eerder genoemde factoren zorgt dat ervoor dat mensen minder bewegen, wat bij mensen met reumatoïde artritis en artrose de klachten weer kan verergeren.