Ben ik verplicht vakantiedagen op te nemen?

Bent u van NL of BE ? Dat kan u hier niet zien.
In Belgie moet uw verlof opgenomen zijn voor het einde van het jaar. Doet u dit niet dan riskeert u de niet opgenomen dagen evenredig te moeten terug betalen.

Ik ken iemand die 2 weken verlof gepland had op het einde van December om op wintervakantie te gaan.
Door ziekte kwamen die dagen te vervallen en heeft hij die dagen moeten terug betalen.
Ziekte heeft namelijk voorrang op alles.

Een werknemer heeft na een jaar werken recht op minimaal vier keer het aantal dagen dat hij of zij per week werkt. Meestal zijn dit vijf dagen, en in dat geval dus twintig vakantiedagen. Vaak is in de arbeidsovereenkomst of de cao een hoger aantal vakantiedagen afgesproken, de zogeheten bovenwettelijke dagen. Parttimers hebben recht op het aantal vakantiedagen volgens dezelfde rekensom. Bij werknemers die minder dan een jaar in dienst zijn, worden de vakantiedagen naar evenredigheid berekend.

Je hebt er recht op, je bent niet verplicht ze op te nemen. in de link staat het uitgebreid wat de andere mogelijkheden zijn.

Dat hangt af van de CAO waaronder je valt. Er zijn CAO's die de werknemer verplichten tenminste een periode van twee aaneengesloten weken vakantie op te nemen. Kijk dus in jouw CAO hoe de bepalingen daar zijn.

Tot 2012 mochten werknemers in Nederland hun vakantiedagen opsparen tot vijf jaar na de laatste dag van het opbouwjaar. Nog ongebruikte vakantiedagen uit 2007 vervallen dus op 1 januari 2013.

Maar die regel is veranderd voor de opbouw vanaf 2012. Vanaf 1 januari 2012 zijn wettelijke vakantiedagen nog maar zes maanden geldig na het jaar van opbouw. Wettelijke vakantiedagen die je in 2012 hebt gekregen, moet je dus opnemen vóór 1 juli 2013. (Als je 5 dagen/week werkt, is het wettelijk aantal vakantiedagen 20.) Anders vervallen ze.

Uitbetaling mag ook (als de bedrijfsregels het toelaten) maar dat mag alleen voor de bovenwettelijke dagen.
Dus stel dat je het jaar 2012 begonnen bent met een saldo van 0 uren, dat deze 187,20 uur dus allemaal van 2012 zelf waren en dat je werkdag 8 uur/dag is.
Dan heb je op dit moment 23,40 dagen. Hiervan mag je er 3,40 laten uitbetalen (als de bedrijfsregels dat toelaten), de andere moet je opnemen. Dat moet vóór 1 juli 2013 gebeuren.

Voor 'vakantie' geldt het volgende (burgerlijk wetboek):
Artikel 638 (BW): recht op 2 weken aaneengesloten of 2 x 1 week. Vakantie moet dus opgenomen worden, als je genoeg dagen daarvoor hebt. Als hierover niets in de arbeidsovereenkomst of CAO staat, mag jij bepalen wanneer je dat jaar met vakantie wilt. Of er moeten 'zwaarwegende bedrijfsbelangen' zijn. Uit het wetboek:

(...)
2. Voorzover in de vaststelling van de vakantie niet is voorzien bij schriftelijke overeenkomst dan wel bij of krachtens collectieve arbeidsovereenkomst of regeling door of namens een daartoe bevoegd bestuursorgaan of de wet, stelt de werkgever de tijdstippen van aanvang en einde van de vakantie vast overeenkomstig de wensen van de werknemer tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten. Indien de werkgever niet binnen twee weken nadat de werknemer zijn wensen schriftelijk heeft kenbaar gemaakt, schriftelijk aan de werknemer gewichtige redenen heeft aangevoerd, is de vakantie vastgesteld overeenkomstig de wensen van de werknemer.

3. In geval van gewichtige redenen wordt de vakantie op zodanige wijze vastgesteld dat de werknemer desverlangd, voorzover zijn aanspraak daartoe toereikend is, gedurende twee opeenvolgende weken of tweemaal een week vakantie kan opnemen.

(...)
5. De werkgever kan, indien daartoe gewichtige redenen zijn, na overleg met de werknemer, het vastgestelde tijdvak van de vakantie wijzigen." (volgt regel over schadevergoeding bij wijziging door werkgever)