Kan iemand op een simpele manier uitleggen wat kredietspeculatie is en wat derivaten (financieel) zijn?

Dat is heel ingewikkeld. Derivaten kunnen opties, futures, swaps etc. zijn, en zijn in principe bedoeld om je ergens tegen te verzekeren. Je kunt gebruik maken van derivaten als je je b.v. wilt indekken tegen te grote (wissel-)koersrisico's, renterisico's, of je wilt zeker zijn dat je ergens een bepaalde vaste prijs voor wilt krijgen, of tegen een vaste prijs kunt kopen. Dat heeft allemaal met de toekomst te maken.

Voorbeeld: je verbouwt graan, en gaat dat na de oogst pas verkopen. Maar je wilt er nu al zeker van zijn, dat je er een redelijk prijs voor krijgt. Prijzen van graan (en allerlei andere grondstoffen) schommelen in prijs. Na een aantal maanden kun je er b.v. 1 Euro of 3 Euro per 10 kilo voor krijgen. Vang je 3 dan heb je geluk, en vang je 1 Euro dan heb je pech. Om je risico's af te dekken, spreek je met iemand af dat je, ongeacht de werkelijke prijs die straks geldt, je er 2 Euro voor krijgt. Iemand anders neemt dan het risico van je over, en daarvoor moet je een premie betalen. Want de tegenpartij wil geld zien voor het risico dat hij loopt. Een koper van jouw graan kan ongeveer hetzelfde doen. Hij is dan verzekerd, dat hij straks niet teveel betaalt.

Ditzelfde kun je doen met olie, aandelen, rente, en allerlei producten die met geld en handel te maken hebben.

Dat jij en ik nauwelijks nog weten wat derivaten zijn, en hoe ze werken is helemaal niet erg. Want banken weten het zelf ook nauwelijks nog, omdat dit soort financiele producten zo ingewikkeld zijn geworden. Er zijn zelfs mensen, die er verstand van hebben, en zeggen dat de idiote handel in derivaten een van de oorzaken is van de financiele crisis.

Want het is ook wat vreemd, als iemand dag in dag uit driftig handelt in futures sinaasappelen, maar nog nooit een container met sinaasappelen heeft gezien, laat staan dat hij er opeens een voor zijn voordeur krijgt geplaatst.

Je andere vraag: kredietspeculatie is eigenlijk hetzelfde als speculeren met derivaten. In principe is iedereen die twijfelt of hij zijn spaargeld voor 1 of 5 jaar lang vast moet zetten, of hoelang hij zijn hypotheek vast moet zetten, bezig met kredietspeculatie. Want als je je hypotheek voor 10 jaar lang vastzet, betaal je iets meer dan wanneer je 'm voor 1 jaar lang vastzet, maar je hebt wel zekerheid en rust.

Dit antwoord is zeker niet volledig en er valt veel meer over te zeggen. Hier een link die je nog wat verder kan helpen.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Financi%C3%ABle_derivaten