Moet iemand die in de bijstand zit, maatschappelijk-/vrijwilligerswerk doen?

Verplicht onbeloonde maatschappelijk nuttige activiteiten verrichten
Gemeenten kunnen per 1 januari 2012 mensen met een bijstandsuitkering verplicht een tegenprestatie opleggen. Dat houdt in dat ze naar vermogen, passend bij hun mogelijkheden, onbeloonde maatschappelijk nuttige activiteiten moeten verrichten. De tegenprestatie is niet bedoeld als re-integratie-instrument en mag re-integreren niet in de weg staan. De activiteiten mogen geen bestaande betaalde arbeid of vrijwilligerswerk verdringen. Uit het onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) blijkt dat 78 van de onderzochte 148 gemeenten de tegenprestatie uitvoeren.

Bent u tussen de 18 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd, dan geldt voor u in principe de arbeidsplicht vanaf de dag dat u zich meldt voor een bijstandsuitkering. De gemeente kan u (gedeeltelijk) vrijstellen van de arbeidsplicht. De arbeidsplicht bestaat uit drie of vier onderdelen:

1. Verplicht werk zoeken en aanvaarden
De gemeente stemt de invulling van deze verplichting zo veel mogelijk op u persoonlijk af. Ze kijkt naar uw mogelijkheden en houdt rekening met uw gezondheid en vaardigheden. U kunt bijvoorbeeld worden verplicht:

u als werkzoekende in te schrijven bij het UWV;
algemeen geaccepteerde arbeid te aanvaarden;
te zoeken naar werkt en te reageren op vacatures; en
u in te schrijven bij een aantal uitzendbureaus.
De gemeente zal uw concrete verplichtingen vastleggen in een beschikking.

U bent een alleenstaande ouder met jonge kind(eren)
Leeftijd van één of meer van uw kinderen Gevolg
jonger dan 5 U hoeft dan niet te solliciteren als u dit niet wilt. U kunt dan een ontheffing (vrijstelling) van de arbeidsplicht aanvragen bij uw gemeente. Deze ontheffing duurt maximaal vijf jaar en in deze periode moet u wel verplicht scholing volgen zodat u na de ontheffing van de arbeidsplicht weer snel een betaalde baan kunt vinden.
tussen de 5 en 12 jaar U bent pas verplicht werk te aanvaarden alsZie_wet:
er passende kinderopvang beschikbaar is
u voldoende opleiding heeft,
er gekeken is naar uw mogelijkheden te kunnen gaan werken

2. Verplicht gebruikmaken van aangeboden voorzieningen
Is het voor u (nog) niet mogelijk werk te krijgen, dan bent u verplicht mee te werken aan uw reïntegratieZie_wet. U moet gebruikmaken van een aangeboden reïntegratievoorziening. Die kan erop zijn gericht u (weer) aan het werk te krijgen of op een andere manier actief te laten zijn. Zie_wet. Voorbeelden: een stage, cursus en een opleiding.

3. Verplicht meewerken aan een onderzoek naar uw arbeidsmogelijkheden
U moet meewerken aan een onderzoek naar uw arbeidsmogelijkhedenZie_wet Voorbeelden van die verplichting zijn:
meewerken aan een beroepskeuzetest
meewerken aan een medisch onderzoek
de onderzoekende arts toestemming geven informatie op te vragen bij uw huisarts en specialisten.

Werkt u niet mee aan de arbeidsplicht (vrijwilligerswerk, of sociaal werk met behoud van uitkering), dan kan er vermindering van uw uitkering op volgen.

In de tweede link vind u de uitzonderingen die gemaakt kunnen worden, voor de arbeidsplicht.