Wat vieren we met Sint-Maarten?

Sint Maarten is een feestdag ter ere van de heilige Maarten van Tours, maar over de oorsprong van het feest zijn verschillende theorieën.
Maarten van Tours werd in 316 geboren als zoon van Romeinse ouders in het Hongaarse Savaria. In het begin van zijn tienerjaren sloot Maarten zich aan bij het Romeinse leger, waarna hij op 15-jarige leeftijd naar Gallië trok. De legende gaat dat toen hij bij de stadspoorten van de Franse stad Amiens aankwam hij daar een bedelaar aantrof. Maarten had medelijden met de bedelaar en schonk hem de helft van zijn mantel. Deze bedelaar zou echter de belichaming van Jezus zijn en hebben gezegd: ‘Ik was naakt en gij hebt mij gekleed’.
Na deze openbaring bekeerde Maarten zich tot het christendom, waarna hij zich richtte op een religieuze carrière. Maarten leefde een tijd als kluizenaar en werkte als duiveluitdrijver. Hij stichtte in Pointiers het eerste Franse klooster. In 371 werd hij verkozen tot de bisschop van Tours. Op 8 november 397 stierf hij in Candes. Na zijn dood werd hij op steeds grotere schaal vereerd, waardoor hij in de Middeleeuwen uitgroeide tot een zeer populaire heilige.

De oorsprong van het Sint-Maartenfeest kan echter niet per definitie in verering van Maarten van Tours gevonden worden. Er zijn namelijk meerdere theorieën over de oorsprong van het feest en de tradities die daarbij horen. Van oudsher moest op 11 november de oogst binnen zijn en het vee op stal staan. Ter ere hiervan werden er ganzen geslacht en grote vuren gemaakt. Dit zou terug slaan op een Germaans winterfeest ter ere van de Germaanse oppergod Wodan. Bij dit feest werden er vuren rondgedragen en offers gebracht om het land en het vee vruchtbaarder te maken. De kerk zou dit gebruik hebben overgenomen om zo het vertrouwen van de niet-christelijke bevolking te winnen.

Sint Maarten behoort tot een grotere groep oogst/redistributie feesten (Halloween en Sinterklaas zijn er welbeschouwd ook onderdeel van), die gevierd werden in de late herfst, na de oogst en de slacht (november is van oudsher de slachtmaand). Het doel van deze feesten was het herverdelen van de oogst, waarbij boeren die een slechte oogst hadden, een deel van de oogst van de boeren kregen die meer hadden.