Hét vraag- en antwoordplatform van Nederland

Is vruchtenhagel een hagelslag?

Ik vroeg laatst of iemand mij de hagelslag kon aangeven en wees daarbij naar de gekleurde vruchtenhagel. Toen kregen we discussie of vruchtenhagel wel een hagelslag is. Is hagelslag alleen de klassieke met chocolade of is de vruchtenhagel óók een hagelslag?

Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
4K

Heb je meer informatie nodig om de vraag te beantwoorden? Reageer dan hier.

Antwoorden (4)

De broodversierders sinds 1860 noemt vruchtenhagel zelf ook hagelslag,

"Vruchtenhagel
Heerlijke fruitige hagelslag in vrolijke kleuren om wat-dan-ook lekker mee te versieren."

Dus ja, vruchtenhagel is een hagelslag.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
Ja, vruchtenhagel is ook een hagelslag.
Van Dale: strooisel van chocolade of anijssuiker als broodbeleg.
Waar komt het woord hagelslag vandaan? Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie (INL) en het Genootschap Onze Taal geven antwoord op deze vraag: “Voordat deze lekkernij bestond, werd het woord hagelslag gebruikt voor wat we nu kennen als hagel: de neerslag in de vorm van ijskorrels. De bedenker van dit chocoladestrooisel kwam op de naam toen hij op een herfstdag naar buiten keek en het zag hagelen. Dat was het begin van een van de populairste soorten broodbeleg in Nederland: hagelslag.”
(Lees meer...)
Toegevoegd op 28 april 2020 12:28: bron
SimonV
4 jaar geleden
SentWierda
4 jaar geleden
Pas in de recente Van Dales staat dat chocolade ook onder de hagelslag valt.
Eeuwenlang was hagelslag uitsluitend gemaakt van suikermuisjes. Beschuit met muisjes behoort tot het Nederlandse erfgoed bij geboortes: roze met wit voor een meisje, blauw met wit voor een jongen.
Vruchtenhagel is de echte hagelslag.
De definitie van hagelslag is: soort suikermuisjes als strooisel voor beschuit of brood. Oorspronkelijk zijn suikermuisjes: gesuikerde anijszaadjes, ook wel muizenkeutels genoemd - gegeten op beschuit als een baby is geboren. Zoals tompoezen worden gegeten op Koningsdag.
Chocolade hagelslag is pas naderhand ontstaan.
Bron: diverse woordenboeken.
(Lees meer...)
4 jaar geleden
Thecis
4 jaar geleden
Wellicht kan je een paar van die bronnen delen. Het zou zonde zijn als de minnen komen omdat men denkt dat het anders is, maar dat het daadwerkelijk waar blijkt te zijn.
SentWierda
4 jaar geleden
@Thecis. Dank voor de vraag.
Mijn bronnen zijn de dikke Van Dale van 1976 en de eendelige Van Dale van 1982. In beide woordenboeken komt bij 'hagelslag' geen chocolade voor.
In de dikke Van Dales van 2005 en 2015 wordt chocolade wel genoemd.
Met andere woorden: chocolade in combinatie met hagelslag is van recente datum. Dat is wat ik heb beweerd en dat is niet te weerleggen..
Ozewiezewozewiezewallakristallix
4 jaar geleden
@SentWierda
Jouw "gesuikerde anijszaadjes" zullen de meeste lezers heden ten dage niet met 'hagelslag' associëren, maar met 'muisjes'. Wellicht heb je historisch gezien een punt, maar in het huidige taalgebruik zullen weinig mensen een "beschuitje met hagelslag" eten bij een geboorte. Ik denk dat daar veel van je minnen vandaan komen.
Thecis
4 jaar geleden
@SentWierda
Ik snap wat je beweerde en vroeg om onderbouwing. Nergens heb ik aangegeven dat ik het antwoord wilde weerleggen. Vanwaar deze aanname?
Eigenlijk is de échte hagelslag de brosse witte anijshagel. De toenmalige directeur van de Venco , een fabriek die drop en suikerwerk maakte, bedacht ooit dat het lekker zou zijn als witte brosse korrels met een anijssmaak als broodbeleg konden worden gemaakt. Naar eigen zeggen kwam hij op dit idee, tijdens een gure herfstdag waarbij het hagelde.
Hagelslag begon dus helemaal niet als chocoladebeleg maar als anijsbeleg.
Het is te vinden in het Amsterdams stadsarchief, samen met het recept, en directeur Dieperink heeft rond 1919 het patent hiervoor aangevraagd.

Chocoladehagelslag werd pas bedacht in 1936 door chocoladefabrikant Venz. Omdat Venco de naam 'hagelslag' al had gepattenteerd werden de chocoladekorrels 'chocoladehagel' genoemd.
Het patent is inmiddels niets meer waard en daarom kan de naam hagelslag gewoon gebruikt worden als soortnaam van dergelijk broodbeleg.

Tegenwoordig kan alles hagelslag of muisjes of whatever genoemd worden en zo ook bekend worden.
(Lees meer...)
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
Ozewiezewozewiezewallakristallix
4 jaar geleden
"Eigenlijk is de échte hagelslag de brosse witte anijshagel." Tjonge... die zag ik niet aankomen. Wat een leuk weetje. Dat is het leuke van Goeie Vraag: je komt de meest onverwachte dingen tegen.
SentWierda
4 jaar geleden
Tussen de antwoorden van amc en van mij zit weinig verschil. Het zijn de enige antwoorden die anijs als de echte bron van de vruchtenhagel noemen.
amc stelt: brosse witte anijshagel.
Ik stel: gesuikerde anijszaadjes.
Zou het kunnen zijn dat de uitleg van amc. een bedrijfseconomische is (van Venco) en die van mij een taalkundige (van Van Dale)?
Verwijderde gebruiker
4 jaar geleden
SentWierda@; Mijn uitleg baseert zich op feiten. Ik heb zelfs de moeite genomen om op mijn bron, bij het Amsterdams Archief, op te zoeken of alles klopte. Dhr. Dieperink bestond werkelijk als directeur van Venco. Hij was ook degene die het patent op naam kreeg ingeschreven. Zelfs het recept staat in dit archief en het waren niet de gesuikerde anijskorrels (geboortemuisjes).
Ozewiezewozewiezewallakristallix
4 jaar geleden
@SentWierda
Jouw "gesuikerde anijszaadjes" zullen de meeste lezers heden ten dage niet met 'hagelslag' associëren, maar met 'muisjes'. Wellicht heb je historisch gezien een punt, maar in het huidige taalgebruik zullen weinig mensen een "beschuitje met hagelslag" eten bij een geboorte. Ik denk dat daar veel van je minnen vandaan komen.
SentWierda
4 jaar geleden
@amc en Ozewieze: dank voor de reacties.
We zijn het er over eens, veronderstel ik, dat 1. het historisch alles te maken heeft met anijs en dat 2. het historisch niets te maken heeft met chocolade.

Weet jij het beter..?

Het is niet mogelijk om je eigen vraag te beantwoorden Je mag slechts 1 keer antwoord geven op een vraag Je hebt vandaag al antwoorden gegeven. Morgen mag je opnieuw maximaal antwoorden geven.

0 / 5000
Gekozen afbeelding