Hoe kan men zijn zuur-base verhouding te weten komen? En wat is een goede verhouding?

Er bestaat niet zoiets als "de" zuur-base-verhouding. De zuurtegraad (want daar hebben we het feitelijk over) verschilt van plek tot plek in het lichaam, en kan ook gedurende de tijd verschillen, afhankelijk van je bioritme en van wat je doet.

Meten is lastig omdat elke plek een eigen zuurtegraad heeft. Het is zelfs zo dat de zuurtegraad van bloed, van extracellulair vocht, en van de celinhoud allemaal verschillend zijn, en dat zelfs naast elkaar liggende cellen een verschillende zuurtegraad hebben. Dus hoe wil je dan meten, en wat wil je meten?

Wel is de zuurtegraad (pH) van het lichaam enorm belangrijk. Een kleine afwijking kan al ernstige gevolgen hebben. Zo functioneren enzymen alleen bij de juiste zuurtegraad, en loopt hun werkzaamheid bij de verkeerde zuurtegraad vaak razendsnel terug.

Daarom heeft het lichaam de beschikking over een arsenaal van snelle en nauwkeurige correctiemechanismen. Het bloed is bijvoorbeeld een chemisch gebufferde oplossing: als je iets zuurs zou toevoegen aan het bloed, verandert de zuurtegraad van het bloed veel minder dan wanneer je dezelfde hoeveelheid zuur zou toevoegen aan dezelfde hoeveelheid water. Dat komt doordat bloed chemisch gebufferd is, en water niet.

Daarnaast zorgt de ademhaling heel direct voor het reguleren van de zuurtegraad van het bloed, geholpen door de nieren die meer of minder van bepaalde stoffen uitscheiden.

In het spijsverteringskanaal reguleert de maag haar interne zuurgraad heel nauwkeurig. Of je nu iets zuurs of iets basisch eet of drinkt, de maag zorgt ervoor dat de maaginhoud zuur wordt. Zolang de maaginhoud niet zuur genoeg is, gaat de verbinding van de maag naar de darmen op slot. Pas wanneer de maaginhoud weer goed zuur is en dus eventueel te basische stoffen zijn gecorrigeerd, mag het voedsel van de maag doorgaan naar de darmen. Daar zorgt de alvleesklier ervoor dat de zure maaginhoud licht basisch wordt; ook hier is een regelmechanisme actief dat de zuurtegraad regelt.

Het komt er dus op neer dat het lichaam alles zelf regelt, en dat elke plek binnen het lichaam op de juiste, geschikte zuurtegraad wordt gehouden. Daarbij gaat het alleen om zuurtegraad (pH); "zuur-base-verhouding" is een betekenisloze kreet, want de combinatie van zuur en base leidt altijd tot een resulterende zuurtegraad (pH).