Is spelt ECHT beter of anders dan Tarwe?

Het is zeker anders, maar of het beter is...?
Spelt is gewoon een andere, oude soort tarwe ("oud" in de zin dat het nu minder wordt gebruikt dan ooit het geval was), in tegenstelling tot wat veel andere beweren, zodat spelt een geheel andere soort graan zou zijn.
Een graan spelt is qua samenstelling niet veel anders dan een graan gangbare tarwe, zeker als je volkoren speltbloem en volkoren tarwebloem vergelijkt, want in beide gevallen wordt de hele graan meegemalen, dus inclusief de zemelen. Belangrijke verschillen zijn dat spelt iets minder koolhydraten bevat, ietsjes meer mineralen, vezels en vitamines (meer hierover later), en ook een belangrijk verschil in de samenstellingen van de eiwitten: zowel spelt als tarwe bevatten ongeveer even veel eiwit, maar spelt bevat minder glutenvormende eiwitten. In strikte zin "gluten" vormt zich pas in het deeg als je dit lang genoeg kneedt en daarvoor moet de graan twee eiwitten bevatten: gliadine en glutenine.

Dat spelt iets minder gliadine en glutenine bevat dan ‘gewone’ tarwe betekent dat deeg gemaakt met spelt minder elastisch wordt en minder goed in staat is om de luchtbelletjes die ontstaan tijdens het rijzen vast te houden als het deeg gebakken wordt. Dat verklaart waarom speltbrood doorgaans ietsjes zwaarder is, simpelweg omdat het minder lucht bevat.
Overigens, de hype rondom gluten zodat het erg gevaarlijk zou zijn, klopt niet. Gluten is inderdaad zeer slecht voor mensen met coeliakie of glutenintolerantie, maar voor de rest van de bevolking is het geen enkel probleem om gluten te eten. Sterker nog: het is erg gezond en een prima eiwitbron, en het zit in spelt, dus dat is géén alternatief voor mensen met coeliakie.

In totaal bevat volkoren speltbrood wellicht iets meer mineralen, vezels, en vitamines dan volkoren tarwebrood, maar de verschillen zijn echt niet zo groot. Zo bevat b.v. tarwe meer calcium, magnesium en vitamine B2 dan spelt. Spelt is dan rijker aan ijzer en vitamine E. Door de samenstelling van de koolhydraten van spelt zou dit iets lichter verteerbaar zijn, maar ik heb geen concluderende studies hierover gezien.
Het is dus écht niet zo dat spelt een "superfood" is, ik vind dit woordje maar een slimme marketing truc. Volkoren speltbrood is gezonder dan wit tarwebrood, maar zeker niet veel anders dan volkoren tarwebrood. En als je zoekt naar de meeste voedingswaarde in granen, dan kan je liever haver kiezen. Helaas kan je geen brood hiermee maken omdat haver geen gluten bevat.