Wat heeft iso, diafragma en sluitertijd met elkaar te maken?

Met de ISO-waarde stel je de gevoeligheid van de lichtgevoelige sensor in. Hoe hoger de ISO-waarde die je instelt, hoe gevoeliger de sensor wordt. (Eigenlijk wordt de elektrische signaalversterking sterker gemaakt, maar dat komt op hetzelfde neer.)

Dus als je de rest hetzelfde laat en alleen de ISO-waarde hoger instelt, zal de afbeelding steeds feller worden, tot overbelicht aan toe, omdat je sensor lichtgevoeliger wordt.

--

Het diafragma is de lensopening. Achter de lens zitten lamellen die in het midden een gat overlaten. Alleen licht dat door dat gat valt, bereikt de sensor. Hoe kleiner het gat, hoe minder licht op de sensor zal vallen.

Dus als je de rest hetzelfde laat en alleen het gat groter maakt, zal de afbeelding steeds feller worden, tot overbelicht aan toe, omdat er meer licht door het grotere gat heen kan richting de sensor.

Overigens werkt de "nummering" van de gat-grootte omgekeerd. Een diafragmagetal van 2 komt overeen met een enorm groot gat, een diafragmagetal van 23 komt overeen met een miniscuul gaatje.

--

De sluitertijd geeft aan hoe lang de sluiter open blijft staan wanneer je afdrukt. De sluiter is een soort klep die voor de sensor zit. Normaal gesproken zit die dicht. Als je afdrukt, gaat die klep heel eventjes open. Dat is de typische "klik" die je hoort bij een mechanisch fototoestel.

Dus als je de rest hetzelfde laat en alleen de sluitertijd langer maakt, blijft die klep langer openstaan, en valt er dus gedurende langere tijd licht op de sensor. De sensor ontvangt daardoor in totaal meer licht, waardoor de afbeelding steeds feller wordt, tot overbelicht aan toe.
 

Toegevoegd na 3 minuten:
 
Het nadeel van een te hoge ISO-waarde is dat je ruis krijgt in je foto.

Het nadeel of voordeel van een te groot diafragma is dat je scherptediepte kleiner wordt. Afhankelijk van de situatie kan dat gewenst of ongewenst zijn.

Het nadeel van een te lange sluitertijd is dat je bewegingsonscherpte krijgt wanneer jouw handen trillen of wanneer je onderwerp beweegt. Dat laatste zou echter ook juist de bedoeling kunnen zijn.

Het afstemmen van ISO, diafragma en sluitertijd is dus niet alleen een technisch rekensommetje, het is ook een kunstzinnig gereedschap dat de "sfeer" van je foto beïnvloedt.