De zwarte weduwe is een van de meest beruchte en gevaarlijke spinnen ter wereld en heeft sinds vorig jaar voet aan de grond gekregen in Nederland. Met zijn giftige beet kan ze ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
In dit artikel bespreken we de gevaren en geven we je graag tips hoe ze te weren uit je huis.
Wat is een zwarte weduwe?
De zwarte weduwe spin (Latijnse naam: Latrodectus mactans) behoort tot de familie van de Theridiidae, ook wel de kogelspinnen genoemd. Het is een kleine spin die voornamelijk voorkomt in warme en droge gebieden, zoals delen van Noord- en Zuid-Amerika. Hoewel er verschillende soorten zwarte weduwe spinnen zijn, staat de Latrodectus mactans bekend als de meest giftigste en gevaarlijkste.
Meegelift in een auto
Vorig jaar werd de zwarte weduwe gespot in Gelderland. En in een recent geval werd er weer een aangetroffen in een auto die werd geïmporteerd uit de Verenigde Staten. Zijn hun afstammelingen aan hun opmars begonnen? Niet vreemd: de oplopende temperatuur en aanhoudende droogte vinden ze prettig.
De zwarte weduwe spin geeft de voorkeur aan het bewonen van donkere en beschutte gebieden, zoals hoeken van schuren, garages, kelders en spleten. Ze zijn ook te vinden in planten en houtstapels, waar ze een web bouwen en prooien vangen. Het is daarom verstandig te weten hoe ze te herkennen zijn om gemene beten te voorkomen.
Zo ziet de zwarte weduwe eruit
De zwarte weduwe spin is gemakkelijk te herkennen aan een glanzend zwarte lichaam en karakteristieke rode zandlopervormige markering op de buik van het vrouwtje.
Het mannetje daarentegen heeft een lichter gekleurde buik en is aanzienlijk kleiner dan het vrouwtje. De grootte van een volwassen vrouwtje varieert van ongeveer 1,5 tot 1,8 centimeter, terwijl het mannetje slechts ongeveer 0,6 tot 0,9 centimeter groot is.
Gedrag van de zwarte weduwe
- Web: De zwarte weduwe spin staat bekend om zijn complexe en sterke web. Het web bestaat uit een wirwar van draden die dienen als vangnet voor prooien. Het web heeft meestal een driedimensionale structuur en is vaak te vinden op lage hoogtes, zoals tussen struiken, gras of objecten dicht bij de grond.
- Voedsel en jacht: De zwarte weduwe spin is een carnivoor en voedt zich voornamelijk met insecten zoals kevers, vliegen en sprinkhanen. Zodra een prooi verstrikt raakt in het web, hapt de spin snel toe en verlamt het slachtoffer met gif. Vervolgens wordt het prooi-insect verteerd door de enzymen van de spin, zodat de spin het kan opnemen als voedsel.
- Verdediging: Als reactie op bedreigingen probeert de zwarte weduwe spin zich in eerste instantie te verbergen in een schuilplaats. Als dit niet werkt, vertoont hij agressiever gedrag, zoals het heen en weer schudden van zijn lichaam en het maken van snelle bewegingen. De spin zal echter alleen bijten als hij zich echt bedreigd voelt en geen andere ontsnappingsmogelijkheden heeft.
Het gevaar van een beet
- Giftige stoffen: De beet van een zwarte weduwe spin is gevaarlijk vanwege het gif dat hij bij zich draagt. Het gif bevat neurotoxinen die het zenuwstelsel van de mens beïnvloeden. Het belangrijkste gif component is de stof latrotoxine, die de afgifte van neurotransmitters verstoort en ernstige symptomen kan veroorzaken.
- Symptomen van een beet: Een beet van een zwarte weduwe spin kan leiden tot verschillende symptomen, waaronder hevige pijn op de plaats van de beet, spierkrampen, misselijkheid, braken, hoofdpijn, duizeligheid en zweten. In ernstigere gevallen breiden de symptomen zich uit naar de borst, buik en rug, wat kan leiden tot ademhalingsmoeilijkheden en een verhoogde hartslag.
- Medische behandeling: Als iemand gebeten wordt door een zwarte weduwe spin, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp te zoeken. Een arts zal de symptomen evalueren en de juiste behandeling voorschrijven.
Voorzorgsmaatregelen
Om het risico op een beet van een zwarte weduwe spin te verminderen, kunnen de volgende voorzorgsmaatregelen tegen spinnen worden genomen:
- Vermijd het aanraken van spinnen of hun webben, vooral als je de zwarte weduwe spin herkent.
- Draag beschermende kleding, zoals handschoenen, wanneer je werkt in gebieden waar spinnen voorkomen, zoals schuren, garages of tuinen.
- Controleer donkere en afgelegen plekken voordat je ze aanraakt of betreedt, aangezien dit de favoriete schuilplaatsen van de zwarte weduwe spin zijn.
- Houd je omgeving schoon en opgeruimd, verwijder puin en stapels hout waar spinnen zich kunnen verstoppen.
- Schud voorzichtig kleding, schoenen en handschoenen uit voordat je ze aantrekt, om ervoor te zorgen dat er geen spinnen in verborgen zitten.
Tot slot: Ook huisdieren zijn soms het slachtoffer van een spinnenbeet. Als je vermoedt dat je huisdier gebeten is, neem dan bij bezorgdheid contact op met een (online) dierenarts voor de juiste behandeling. Een grote geruststelling is te weten dat de meeste mensen alleen jeuk en vervelende irritatie krijgen. Een fatale afloop is wel eens beschreven, maar dit komt zelden voor.
Startpagina geeft geen medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts of specialist.