Ziekenhuizen dreigen in de knel te raken omdat ze te weinig complexe ingrepen uitvoeren. Ze raken mogelijk zorg kwijt als ze niet aan de nieuwe volumenormen voldoen. Als patiënt ben je dan de dupe omdat je verder moet reizen.
Afgesproken zorgnormen worden niet gehaald
Dit blijkt uit een rapport van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), meldt Het Parool. Ziekenhuizen krijgen te weinig patiënten over de vloer om nieuw normen te halen. Hoe vaker een bepaalde ingreep wordt gedaan, hoe minder complicaties en risico’s voor patiënten, stelt de NZa. Medische specialisten hebben al strengere normen afgesproken voor het behandelen van complexe kanker- en vaataandoeningen.
Moeite met de strengere eisen
Ziekenhuizen moeten jaarlijks 50 tot 100 van die complexe ingrepen verrichten, afhankelijk van de aandoening. Het betreft onder meer maag- en slokdarmkanker, longkanker, aortachirurgie en ingrepen in de halsslagader.
Veel ziekenhuizen hebben moeite met de strengere eisen, blijkt uit het nieuwe NZa-onderzoek. Zo halen slechts 7 van de 16 ziekenhuizen die slokdarm- en maagverwijderingen (resecties) uitvoeren de norm van 75 ingrepen per jaar.
Onder meer het in Amstelveen gelegen Amstellandziekenhuis en het BovenIJ in Amsterdam-Noord halen deze norm niet. Het BovenIJ haalt op geen enkele gemeten behandeling de geëiste volumenorm.
Aanzienlijke verschillen
Meer dan driekwart van de 54 ziekenhuizen haalt de norm van 75 ingrepen per jaar voor nierkanker niet. Daaronder vallen het Albert Schweitzer in Dordrecht en het Amphia Ziekenhuis te Breda. Ook op het gebied van vaatchirurgie bestaan er aanzienlijke verschillen. Van de 29 ziekenhuizen die een levensgevaarlijke aortaverwijding behandelen via een complexe endovasculaire ingreep, voldoen slechts 10 ziekenhuizen aan de norm.
De tekst gaat onder de video verder >>
Vooral kleinere ziekenhuizen scoren onvoldoende
Grotere ziekenhuizen voldoen vaker aan de gestelde volumenormen. Zo haalt het Amsterdam UMC op bijna elke behandeling ruimschoots de geëiste hoeveelheid ingrepen. Enkel op ingrepen in de halsslagader zit het onder de volumenorm.
Vooral kleinere ziekenhuizen scoren onvoldoende, blijkt uit het NZa-rapport. Maar ook bekende universitaire medische centra voldoen niet altijd aan de eisen. Zo voeren het Leidse LUMC en het Nijmeegse Radboud UMC te weinig maag- en darmresecties uit. En het in kanker gespecialiseerde Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam behandelt op meerdere onderdelen te weinig patiënten.
Ziekenhuizen vrezen financiële- en imagoschade
De uitkomsten van de NZa raken een gevoelige snaren. Volgens de huidige planning mogen zorgverzekeraars vanaf 2026 niet meer inkopen bij ziekenhuizen die onvoldoende ingrepen uitvoeren. Het Parool schrijft dat ziekenhuizen vrezen daarmee omzet te verliezen.
Ziekenhuizen zijn bang dat patiënten het onderzoek nu al kunnen aangrijpen om een betere behandelplek te zoeken. Ze willen misschien niet langer behandeld worden in ziekenhuizen waar artsen te weinig oncologische en hartchirurgische ingrepen verrichten. Zo kan het financiële én imagoschade betekenen.
Volgend jaar definitieve afspraken
Het is de reden dat de NZa, maar ook andere belanghebbenden, benadrukken dat de genoemde normen nog niet onomkeerbaar zijn vastgesteld. Momenteel wordt in de 7 Nederlandse zorgregio’s onderzoek gedaan naar de gevolgen van het onderzoek. Dit moet in december zijn afgerond, meldt de NZa. Definitieve afspraken volgen dan volgend jaar.
Hoe vaker een operatie uitvoeren hoe beter
Patiëntenorganisaties geven aan dat zorgafspraken niet mogen worden afgezwakt. “Deze eisen liggen er niet voor niets”, zegt Tijmen Hendriksen van de Patiëntenfederatie Nederland in `het Parool. “Hoe vaker je als ziekenhuis een operatie, ingreep of behandeling uitvoert, hoe beter je erin wordt.” De belangenclub noemt meer concentratie dringend noodzakelijk.
Minder kans op complicaties of bijwerkingen
De NFK (Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties) denkt er ook zo over. Patiënten lopen in ziekenhuizen die meer complexe behandelingen doen beduidend minder kans op complicaties of bijwerkingen, blijkt uit onderzoeken. Ook hebben ze minder kans op overlijden. “De levensduur van mensen neemt toe en de kwaliteit van leven ook”, zegt Irene Dingemans, programmamanager Zorg bij NFK.
“Ingewikkelde ingrepen bij minder ziekenhuizen onderbrengen, komt de algehele kwaliteit op het gebied van kanker en hart- en vaatchirurgie ten goede”, zegt Dingemans.
Patiënt reist voor goede zorg graag stukje verder
Patiënten vinden het overigens helemaal niet erg om verder te moeten reizen voor goede zorg, zeggen de Patiëntenfederatie Nederland en NFK. Belangrijk is wel dat de nazorg of de intake zo dichtbij mogelijk kan blijven.
Bron: Het Parool. Foto Caicaimage/Sam Edwards (Canva)