Zelfscannen is dé nieuwe manier van boodschappen doen waarbij klanten zelf hun producten scannen en afrekenen bij de kassa zonder tussenkomst van een caissière. Je weet precies wat je kwijt bent, je bespaart een hoop tijd en hebt zelf controle over het scannen en afrekenen.
Echter zijn er ook een hoop nadelen. Het risico op diefstal is veel groter, de steekproef kan leiden tot onveilige situaties van winkelmedewerkers en sommige mensen hebben moeite met het gebruik van de technologie. Lees hier alles over de voor- en nadelen van de zelfscan.
Voordelen zelfscan
1. Tijdbesparend
De zelfscan bespaart je een hoop tijd. Je hoeft niet meer in de wachtrij te staan, waardoor je binnen een paar minuten alweer buiten staat. Ideaal, voor als je even een snelle boodschap wilt doen of haast hebt. Het proces is namelijk een stuk sneller en efficiënter dan bij traditionele kassa’s.
2. Zelf controle hoeveel je uitgeeft
Bovendien kan het zelfscannen van producten ook een gevoel van controle geven aan klanten die liever zelf hun aankopen scannen en afrekenen. Je ziet precies hoeveel je hebt uitgegeven en bespaart op je boodschappen. Zo betaal je nooit te veel en kom je nooit boven je budget uit. Oh en die 35% kortingssticker? Die wordt niet meer vergeten.
3. Supermarkten besparen een hoop geld
Daarnaast besparen supermarkten dankzij zelfscanners mogelijk op personeelskosten, omdat minder medewerkers nodig zijn bij de kassa’s.
Nadelen zelfscan
1. Onveilig voor winkelmedewerkers
Aan de zelfscan kleven ook verschillende nadelen. Te beginnen met het risico voor de medewerkers van de supermarkt. Zelfscanmedewerkers worden regelmatig geconfronteerd met boze klanten. Zij krijgen te maken met producten die naar hen worden gegooid, verbaal misbruik en bedreigingen. NOS Stories heeft gesproken met 10-tallen jonge medewerkers over hun ervaringen en heeft een enquête verspreid onder ongeveer 1000 zelfscanmedewerkers. Een groot deel van hen geeft aan zich tijdens het werk regelmatig onveilig te voelen.
De vakbond FNV herkent het beeld dat zelfscanmedewerkers zich niet altijd veilig voelen, volgens vakbondsbestuurder Fatma Bugdayci. “Wij ontvangen verhalen van jongeren die zeggen: ‘Ik moet een klant, die zojuist heeft gestolen, aanspreken die groter of ouder is dan ik.” Supermarkten maken veelal gebruik van jonge medewerkers bij de zelfscankassa’s. Dit baart hen zorgen. “Als je als 16-jarige bij de zelfscan staat en de meneer die je moet helpen is 56, hoe veilig is dat dan?”
2. Veel meer winkeldiefstal
Sinds de uitbraak van het coronavirus zijn supermarkten steeds meer gaan inzetten op zelfscankassa’s. Volgens criminologen is de stijging van het aantal winkeldiefstallen van 30.000 in 2021 naar 40.000 in 2022 voor een deel toe te schrijven aan de toegenomen aanwezigheid van zelfscanners. Steeds meer mensen nemen producten ongescand mee, waardoor supermarkten veel omzet verliezen. Daarnaast is het voor medewerkers die bij de zelfscan werken een uitdaging om klanten aan te spreken op eventuele fouten of diefstal, wat leidt tot confrontaties of onveilige situaties. Hoewel supermarkten terughoudend zijn over hoeveel er gestolen wordt bij zelfscankassa’s en welke maatregelen ze nemen, vertellen medewerkers aan NOS Stories dat het aantal steekproeven dat ze moeten uitvoeren toeneemt. Lees hier het verhaal van Gijsbert, die regelmatig wat steelt bij de zelfscankassa’s.
3. Het missen van het gezellige praatje
Ook leidt het zelfscannen tot een verminderde sociale interactie tussen klanten en medewerkers, wat veel senioren jammer vinden. Geef maar toe, het praatje bij de caissière was toch altijd mega gezellig? Vaak ging je bij je favoriete caissière in de rij staan.
4. Techniek werkt niet altijd mee
Ten slotte is het voor sommige klanten lastig om te wennen aan het zelfscanproces en kunnen technische problemen met de scanners frustrerend zijn. Ook de technologie werkt niet altijd mee.