Vrienden zeggen wel eens tegen je: wat jij allemaal vertelt, daar kun je wel een boek over schrijven. Misschien heb je een interessante familiegeschiedenis, die de moeite waard is om vast te leggen. Je verzint prachtige kinderverhalen. Of je hebt iets bijzonders meegemaakt. Hoe pak je dat aan, een boek schrijven? En kun je het ook laten uitgeven?
Een boek schrijven begint simpel: ga zitten en schrijf. Met pen op papier of met een computer, of misschien heb je een ouderwetse typmachine die prettig werkt, dat maakt niet uit. Begin gewoon en schrijf op wat je kwijt wilt. Heb je al schrijfervaring? Dat kan heel handig zijn, want je bent gewend om een tekst te structureren en jezelf goed in woorden uit te drukken. Maar ook mensen zonder schrijfervaring kunnen gewoon beginnen. Soms heb je iets meer kennis en oefening nodig om lekker te kunnen schrijven. Dan is een schrijfcursus een goed idee. Je vindt ze online, bijvoorbeeld bij Editio, of in buurthuizen. Een korte cursus creatief schrijven kan al voldoende zijn om de woorden bij je los te maken.
Een team van meelezers helpt
Schrijf je iets voor een groot publiek? Wil je het bijvoorbeeld als boek op de markt brengen? Of leg je jouw ervaringen vast voor een selecte groep, bijvoorbeeld voor familieleden, lotgenoten of collega’s? Als je lekker opschiet met het schrijven, kan het verhelderend zijn om er iemand uit je doelgroep naar te laten kijken. Dat kan je partner of een van je kinderen zijn, maar je kunt ook iemand van buitenaf vragen een kritische blik op je werk te werpen. Vinden zij dat het lekker leest? Welke informatie missen ze in je verhaal? Sommige schrijvers werken met een team van meelezers, die ze regelmatig wat pagina’s sturen. Zo’n kritisch publiek verbetert je werk met opmerkingen en vragen. En het geeft een stok achter de deur om door te blijven schrijven – er wordt immers op het volgende hoofdstuk gewacht!
Motivatie: boeken over schrijven
Lezen over schrijven kan ook motiverend werken, en bovendien doe je ideeën op voor je eigen boek. Veel schrijvers hebben een boek uitgebracht over hoe zij hun werk doen. Stephen King schreef bijvoorbeeld Over leven en schrijven, waarin hij uitlegt hoe hij het voor elkaar krijgt om de ene na de andere bestseller uit zijn toetsenbord te rammen. Renate Dorrestein bracht een paar jaar geleden ‘Onder de motorkap van het schrijverschap’ uit, een bundel met daarin; Het geheim van de schrijver en De Blokkade. Ze verklapt haar tips en trucs – en hoe ze worstelde toen die trucs niet meer werkten door een enorm writers block. Sebes en Bisseling schreven specifiek over het uitgeven van een boek, kinderboekenschrijver Carrie Slee bracht Durf te Schrijven uit en zo is er nog lange lijst titels over het schrijven van boeken.
Laat iemand anders schrijven
Het kan gebeuren: je komt er helemaal niet meer uit. Je verhaal komt niet op papier, zoals je het in gedachten hebt. Samenwerken met een beroepsschrijver is dan een optie. Er zijn auteurs die in opdracht interviews met je afnemen en je verhaal vastleggen. Ook het inschakelen van een schrijfcoach kan een manier zijn om je verder te helpen met je verhaal. Of je verzamelt je aantekeningen en de korte en lange stukken die je hebt geschreven en vraagt een ervaren redacteur om er een mooie vorm voor te vinden. Het hangt er natuurlijk van af wat je precies met je boek wilt bereiken. Maak je een mooi kinderboek voor je kleinkinderen of schrijf je je levensverhaal op voor je broers en zussen, dan hoef je niet zo streng voor jezelf te zijn. Wil je je boek aanbieden aan een groot publiek, dan wil je wel dat je schrijfwerk honderd procent perfect is.
Naar de uitgever! Of niet?
En dan: het is af! Wat ga je doen? Laat je het boek drukken en geef je wat exemplaren cadeau aan familieleden of mensen in je directe omgeving? Of wil je met je boek de wereld veroveren? In dat geval kun je proberen of een uitgeverij je boek wil uitgeven. Zoek uit welke uitgeverijen passen bij jouw boek, door te kijken wat voor soort boeken ze in hun assortiment hebben. Een kinderboekenuitgeverij zal niet snel een boek over tuinieren uitgeven, terwijl een gespecialiseerde uitgever er misschien juist om staat te springen.
Het is niet de bedoeling dat je een volledig boek naar een uitgeverij stuurt. Een uitgever krijgt over het algemeen veel manuscripten aangeboden en heeft geen tijd om alles door te lezen. Per uitgeverij verschillen de afspraken, maar het is gebruikelijker om een kort stuk uit je boek, bijvoorbeeld een hoofdstuk, op te sturen met een samenvatting van de rest. Hou er rekening mee dat er maar weinig boeken worden geaccepteerd én dat je boek waarschijnlijk nog wat correctie- en herschrijfrondes zal krijgen.
Dat kan ook: uitgeven in eigen beheer
Je kunt een boek ook in eigen beheer uitgeven. Dat betekent dat je niet met een uitgeverij samenwerkt, maar dat je er zelf voor zorgt dat je boek wordt gecorrigeerd, een mooie vormgeving krijgt en wordt gedrukt. Je betaalt dan zelf de kosten daarvoor en je verkoopt je boek ook zelf. Er zijn uitgeverijen die een soort tussenvorm aanbieden: ze helpen je bij het uitgeven van een boek door bijvoorbeeld eindredactie voor je te regelen en het drukken te begeleiden, tegen een vergoeding.
Laat je oude fotoboeken niet verstoffen, wij hebben tips om er meer mee te doen. Luister je al naar Podcasts? Deze tips over Podcasts en luisterboeken zijn de moeite waard.