Elk jaar worden duizenden huishoudens in Nederland opgeschrikt door een plotselinge woningbrand. Het kan beginnen met iets kleins, zoals een vergeten kaars of een oververhitte oplader. De gevolgen zijn vaak verwoestend, zoals bij de woningbrand in Emmeloord deze week. Tijdens de feestdagen ontstaan vaker branden. Ontdek hoe het zit.
Vaker branden rondom de feestdagen
Overbelasting van stekkerdozen, defecte (kerst)verlichting, niet-uitgeblazen kaarsen en slecht onderhouden schoorstenen vergroten het risico. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om veilige verlichting te gebruiken, kaarsen en kerstbomen goed te plaatsen, alert te blijven in de keuken en verwarmingsbronnen zorgvuldig te beheren. Met eenvoudige voorzorgsmaatregelen kun je veilig genieten van de feestdagen.
Op welke plekken in huis is het brandgevaar het grootst? En hoe kun je brand in huis voorkomen? Je leest het in dit artikel.
Brandalarm: jouw eerste verdedigingslinie
Heb je een brandalarm in huis? Het is essentieel om rookmelders op te hangen bij de vluchtroutes en in de slaapkamers. Controleer regelmatig de batterijen – en als het apparaat piept, zet het dan niet zomaar uit. Controleer of de batterij bijna leeg is of dat er daadwerkelijk rook in huis is.
De brandweer adviseert ook om koolmonoxidemelders te installeren. Deze geven een signaal als er te veel koolmonoxide in je huis aanwezig is, bijvoorbeeld door een defect aan de cv-ketel, geiser of open haard. Koolmonoxide is een reukloos, potentieel dodelijk gas dat elk jaar 10 tot 15 slachtoffers eist.
Lees ook: Koolmonoxidevergiftiging voorkomen doe je zó.
Lees verder onder de video >>
1. Schoorsteenbrand: de onzichtbare dreiging
De meeste veroorzakers van woningbranden zijn schoorstenen. Als de schoorsteen niet schoon is, blijven er brandbare materialen achter die vaak opnieuw ontbranden. Zelfs nadat het vuur in de open haard of houtkachel al lang gedoofd is. Dit soort branden in het rookkanaal merken mensen pas op als de vlammen uit de schoorsteen slaan.
Gebruik je regelmatig de open haard, allesbrander of houtkachel? Laat de schoorsteen dan minstens 1 keer per jaar vegen, bij voorkeur in het najaar voordat je de kachel weer intensief gebruikt.\
De open haard
Let ook op wat je in de haard gooit: droog loofhout is het veiligst, omdat het schoon opbrandt. Vermijd het verbranden van tuinafval, oud papier of sloophout, want dit kan leiden tot grotere asresten die in de schoorsteen ophopen en brandgevaar veroorzaken.
- Tip van de brandweer: zorg altijd voor een brandblusser in huis, als je de ruimte hebt.
2. Wasdroger: het stille gevaar in de bijkeuken
Droog jij een wasje terwijl je niet thuis bent? De brandweer raadt dit af, omdat je een probleem met de wasdroger dan niet op tijd opmerkt. Want wist je dat 1 op de 8 woningbranden begint met een elektrisch apparaat, vaak een wasdroger?
- Problemen voorkom je door het pluizenfilter na elke droogbeurt schoon te maken.
- Controleer ook regelmatig of de wasmachine of droger niet vreemd ruikt.
- Kijk of er geen pluizen of verdwaalde sokken achter of onder de machine liggen.
- Zuig het stof rondom de wasmachine en droger regelmatig op. Het fijne stof, gecombineerd met warmte, vormt een risico.
3. Opladen van apparatuur: slimme tips om oververhitting te voorkomen
Elektrische apparaten, zoals opladers voor laptops en mobiele telefoons, zijn de veelvoorkomende veroorzakers van woningbranden. Vaak laden mensen deze apparaten ’s nachts op. Dan blijven ze op de oplader liggen, zelfs nadat de batterij vol is. Dit kan leiden tot oververhitting, wat kan resulteren in brand.
- Tip van de brandweer: Laad je mobiele telefoon overdag op en haal het apparaat van de oplader zodra de batterij vol is. Controleer regelmatig of de snoeren van je laptop, powerbank en mobiele telefoon niet beschadigd zijn, want ook daar kan het misgaan.
Opladers, hoe gebruik je ze verstandig?
Wanneer laad jij je smartphone, powerbank, tablet of laptop op? Het apparaat ligt bijna dagelijks urenlang te laden en we denken te weinig over de risico’s na. Het opladen van elektronische apparaten is namelijk niet geheel zonder gevaar.
4. Pas op brandgevaar met stekkerdozen
Het gebruik van stekkerdozen is in veel huishoudens en kantoren heel normaal, alleen onjuiste gebruik leiden vaak tot brandgevaar. Hier zijn enkele belangrijke punten om rekening mee te houden:
- Overbelasting: Stekkerdozen zijn ontworpen om een maximale hoeveelheid stroom te verwerken. Controleer het vermogen (in watt) dat op de stekkerdoos staat aangegeven en zorg dat het totaal aangesloten vermogen dit niet overschrijdt.
Sluit geen zware apparaten zoals wasmachines, drogers of elektrische kachels aan op een standaard stekkerdoos. Deze apparaten gebruiken vaak meer stroom dan een stekkerdoos aankan. - Seriekoppeling: Het koppelen van meerdere stekkerdozen achter elkaar (ook wel “doorschakelen” genoemd) is een veelvoorkomende fout. Dit kan leiden tot oververhitting en brandgevaar.
- Slechte kwaliteit: Goedkope of namaak-stekkerdozen voldoen vaak niet aan de veiligheidsnormen. Kies altijd voor stekkerdozen met een CE-keurmerk en, indien mogelijk, een KEMA- of TÜV-certificaat.
- Beschadigde kabels: Controleer regelmatig of de kabels en stekkers van je stekkerdoos in goede staat zijn. Beschadigingen of slijtage kunnen kortsluiting veroorzaken.
- Ventilatie: Zorg ervoor dat de stekkerdoos voldoende ventilatie heeft en niet bedekt wordt door tapijten, meubels of andere objecten. Oververhitte stekkerdozen kunnen smelten en brand veroorzaken.
- Overspanningsbeveiliging: Kies voor stekkerdozen met ingebouwde overspanningsbeveiliging om je apparaten te beschermen tegen stroompieken.
Als je rook of een brandgeur opmerkt bij een stekkerdoos: Schakel direct de stroom uit. Haal alle stekkers uit de stekkerdoos. Gebruik een brandblusser (geschikt voor elektrische branden) of bel de brandweer (112) indien nodig.
5. Keukenbrandjes: hoe voorkom je ze?
Wist je dat 22% van alle woningbranden in de keuken begint? De brandweer adviseert om altijd in de buurt te blijven van pannen en ovens tijdens het koken. Gebruik een kookwekker, zodat je niet vergeet dat er iets in de oven ligt. Veel keukenbrandjes ontstaan doordat mensen vergeten dat er afbakbroodjes in de oven liggen.
Na een avondje uit nog even een kroketje frituren? Ook middernachtelijke snacks worden vaak vergeten, totdat de brandweer moet komen blussen. Gaat het mis? Blus de frituurpan nooit met water. Gebruik in plaats daarvan een kleine poederblusser of bel de brandweer.
Vlam in de pan: wat doe je?
Het kan iedereen overkomen: de vlam slaat in de pan. Wat je ook doet, blus olie nooit met water, want dit kan leiden tot een ontploffing. Slaan de vlammen uit je pan? Doe direct de afzuigkap uit en dek de brandende pan af met een grote deksel. Zet het fornuis uit en laat de deksel op de pan liggen. Ga niet kijken of de brand al is geblust en verplaats de pan niet. Krijg je het vuur niet snel onder controle? Bel dan de brandweer.
De Brandwondenstichting waarschuwt voor het gebruik van blusdekens bij een vlam in de pan. De meeste blusdekens zijn niet geschikt voor het blussen van oliebranden, omdat de vlammen vaak te groot zijn.
De tekst gaat verder onder de afbeeldingen >>
Zo voorkom je brand in huis samengevat:
- Hang rookmelders en koolmonoxidemelders op in huis.
- Laat de schoorsteen regelmatig vegen en brand alleen schoon hout.
- Maak het pluizenfilter van de wasdroger schoon na elke wasbeurt en laat de droger niet draaien als je niet thuis bent.
- Laad mobiele telefoons overdag op, en leg je laptop of mobiel niet op bed of onder het kussen.
- Gebruik verlengsnoeren volgens de richtlijnen.
- Blijf tijdens het koken in de buurt van pannen en ovens om te voorkomen dat er iets misgaat.
- Vlam in de pan? Zet de afzuigkap uit, doe een deksel op de pan, en zet het gas uit. Blus nooit met water!
- Neem vandaag nog de tijd om je rookmelders te testen, je schoorsteen te laten vegen of je opladers te controleren. Een paar minuten werk kan je huis en je leven redden.
Tips om brand te voorkomen tijdens de feestdagen
- Gebruik verlichting met een keurmerk en vervang beschadigde snoeren of lampjes. Schakel verlichting uit als je gaat slapen of het huis verlaat. LED-lampen zijn minder warm dan traditionele lampjes en verkleinen het brandrisico.
- Plaats kaarsen veilig: zet ze op een stabiele ondergrond, weg van brandbare materialen, en doof ze altijd voordat je de kamer verlaat.
- Houd kerstbomen vochtig: Geef een echte boom dagelijks water om uitdroging te voorkomen.
- Gebruik een vonkenscherm bij de open haard en zorg voor regelmatige schoorsteenreiniging.
Door deze voorzorgsmaatregelen te nemen, kun je veilig genieten van de feestdagen!
Bronnen
Foto’s: Canva