Bron: © Canva. In het Verenigd Koninkrijk is het aantal ouderen dat wordt betrapt op winkeldiefstal flink toegenomen. Hoe zit dat in Nederland?
In het Verenigd Koninkrijk is het aantal ouderen dat wordt betrapt op winkeldiefstal flink toegenomen. Volgens beveiligingsbedrijf Kingdom Services Group komen er wekelijks 20 tot 30 meldingen binnen van gepensioneerden die zeggen dat ze het gewoon niet meer kunnen betalen. Opmerkelijk, want het gaat vaak om mensen die jarenlang een keurig leven hebben geleid. Bejaarden stelen geen luxeartikelen, maar bijvoorbeeld oploskoffie of een stuk kaas.
Hoewel dit zich afspeelt in Groot-Brittannië, roept het ook de vraag op: hoe zit dat in Nederland met bejaarden die stelen?
Inflatie raakt ook Nederlandse ouderen
Ook hier zijn de prijzen hard gestegen, vooral sinds 2022. Ondanks dat de inflatie in 2025 wat is afgevlakt, blijven de kosten voor dagelijkse boodschappen, energie en zorg fors hoger dan vóór de crisis. Uit cijfers van het CBS blijkt dat veel ouderen moeite hebben om financieel rond te komen. De koopkracht van gepensioneerden staat onder druk, zeker als ze alleen AOW ontvangen of afhankelijk zijn van kleine aanvullende pensioenen.
Volgens het Nibud moeten steeds meer ouderen bezuinigen op eten, verwarming en sociale activiteiten. Niet iedereen redt het met goed budgetteren. Het risico dat sommigen de grens overgaan, bijvoorbeeld naar winkeldiefstal, wordt daardoor groter.
Bejaarden stelen, ook steeds vaker in Nederland?
In tegenstelling tot het VK worden zulke cijfers hier minder openlijk gedeeld. Supermarkten en politie geven zelden specifiek aan hoe oud winkeldieven zijn. Wel zien beveiligers in Nederlandse winkels steeds vaker een ander type winkeldief: geen jonge bendeleden, maar ‘gewone’ mensen die een pakje roomboter of medicijnen proberen mee te nemen.
Een beveiliger van een grote supermarktketen (anoniem):
We zien af en toe ouderen die iets in hun tas stoppen en dan met tranen in hun ogen zeggen dat ze het niet kunnen betalen. Die gevallen zijn lastig. Het zijn geen criminelen, het zijn mensen in nood.
Senioren zijn niet de enige die stelen in de supermarkt. Bekijk deze video hoe dit precies zit en lees daarna verder >>
Vergrijzing en personeelstekort maken controle moeilijker
Net als in het Verenigd Koninkrijk speelt ook in Nederland het personeelstekort een rol. Veel winkels hebben minder medewerkers op de vloer, waardoor controle lastiger wordt. Bovendien groeit de groep 65-plussers snel: in 2040 is naar verwachting meer dan 25% van de bevolking ouder dan 65. Als een deel van hen in financiële problemen komt, ontstaat er een kwetsbare situatie. Ook voor de detailhandel.
Steeds meer senioren hebben last van financiële problemen. Wist jij dat dit zó erg was? >>
Bejaarden stelen uit armoede: een groeiend taboe?
De meeste winkeldiefstal komt nog steeds voor rekening van jongeren of georganiseerde bendes. Toch duiken er steeds vaker signalen op dat ook mensen met een smalle beurs, waaronder ouderen, zich soms gedwongen voelen om iets mee te nemen zonder te betalen. Supermarkten kiezen er vaak voor om zulke gevallen niet te melden bij de politie. De schade wordt afgeschreven, maar het probleem blijft bestaan.
Wat kunnen we doen?
Meer inzicht in de oorzaken is essentieel. Pensioenen die niet meestijgen met de inflatie, eenzaamheid, stijgende zorgkosten. Het speelt allemaal mee. Daarnaast zouden supermarkten en gemeenten samen kunnen werken aan sociale vangnetten, bijvoorbeeld via voedselbanken of budgetcoaches in de wijk.
Wat er nu in Groot-Brittannië gebeurt, speelt hoe dan ook in Nederland. Steeds meer ouderen voelen de druk van stijgende kosten en een dalende koopkracht. Goed de mensen om je heen in de gaten houden.
TIP: Controleer je kassabon, de Consumentenbond constateert veel prijsfouten.
Bronnen:
Kingdom Services Group, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Nibud, Rijksoverheid
Eerder schreven wij >>
Winkeldiefstallen bereiken recordhoogte: veel jongeren en ouderen
20 december 2023 – De winkeldiefstalstatistieken in Nederland tonen een onrustbarende trend. Nieuwe cijfers van de politie onthullen dat het aantal winkeldiefstallen in Nederland enorm gestegen zijn. Vooral door jongeren en tachtigers met een rollator.
Het huidige aantal overtreft ruimschoots het vorige record van meer dan 43.000 winkeldiefstallen 10 jaar geleden. In de eerste helft van 2023 waren er al bijna 23.000 gevallen van winkeldiefstal, een stijging van 12% ten opzichte van de dezelfde periode vorig jaar. Winkeldiefstal blijft een groeiend probleem.
Sinds 2012 houdt de politie digitaal openbare misdaadcijfers bij. De afgelopen jaren was er een dalende trend te zien. Dit kwam voornamelijk doordat de ‘klassieke misdaad’ werd vervangen door online criminaliteit. Het laagste aantal winkeldiefstallen lag in het eerste coronajaar vanwege het sluiten van veel winkels door de maatregelen.
De daling is nu weer omgezet in een stijging. Wat zijn daar de oorzaken van?
Oorzaken meer winkeldiefstallen
- Door de komst van de zelfscankassa’s, daar is minder toezicht. Het zijn vooral versproducten zoals aardappelen, groente en fruit die niet langs de scanner gaan. Ouderen zijn ook minder vertrouwd met zelfscantechnologieën en kunnen fouten maken tijdens het proces, wat kan leiden tot onbedoelde diefstal.
- Mensen hebben minder te besteden door de inflatie en gestegen kosten. Na een recordhoogte van de inflatie van 11,6% in 2022, is de inflatie in 2023 gedaald naar 4,1%.
Toename van bejaarden daders en incidenten
Uit de statistieken blijkt dat niet alleen het aantal diefstallen toeneemt, maar ook het aantal daders. Er zijn 18% meer daders gepakt in vergelijk met dezelfde periode vorig jaar. Terwijl er ook winkeliers zijn die geen aangifte doen. Dat zou het percentage nog hoger uitpakken.
Naast winkeldiefstallen neemt ook het aantal winkelovervallen toe, met avondwinkels en supermarkten als voornaamste slachtoffers.
Samenwerken tegen winkelcriminaliteit
De politie erkent de ernst van de situatie en werkt samen met winkeliers en beveiligingsbedrijven om de situatie aan te pakken. Detailhandel Nederland benadrukt het belang van deze samenwerking in de bestrijding van de winkelcriminaliteit.
Ook het publiek speelt een cruciale rol. Consumenten wordt aangeraden om verdachte situaties te melden en goed op hun eigendommen te letten.
Daarnaast worden winkeliers aangespoord om preventieve maatregelen te nemen.
Straffen omhoog?
Die toegenomen combinatie van agressiviteit en criminaliteit ‘moet worden ingedamd’, wat INretail betreft. “Er zit kennelijk een fout in de maatschappij. We zijn met politie en justitie in overleg over hoe we dit moeten oplossen. Misschien moeten de straffen omhoog.”
Het belang van aangifte doen
Cruciaal in de bestrijding van winkeldiefstal is dat slachtoffers altijd aangifte doen. Dit zorgt ervoor dat de politie over accurate informatie beschikt om een gerichte aanpak te plannen en uit te voeren.
Bovendien roept de toename van winkeldiefstallen vragen op over de onderliggende oorzaken. Hierbij worden de coronacrisis, tekort aan personeel, gebrek aan sociale controle en andere factoren als mogelijke invloeden aangewezen.
Aanpak en preventie
In reactie op de stijgende trend heeft de politie verklaard dat de bestrijding van winkelcriminaliteit een topprioriteit is. De focus ligt op preventie, opsporing en strafrechtelijke aanpak van de daders.
Hierbij wordt nauw samengewerkt met partners zoals Detailhandel Nederland en beveiligingsbedrijven om de problematiek effectief en gezamenlijk aan te pakken.
Bekijk de uitzending van Hart van Nederland terug
‘Branchevereniging: winkeldief moet harder worden aangepakt’
Bron: AD