Bron: © Canva
Op 27 januari 2024 herdenken koning Willem-Alexander en koningin Máxima in Polen de bevrijding van Auschwitz-Birkenau. Dit was het grootste concentratie- en vernietigingskamp van nazi-Duitsland. De Verenigde Naties heeft 27 januari uitgeroepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. Met deze jaarlijkse herdenking blijft de herinnering aan de slachtoffers levend.
Ook dit jaar wordt de (80 jaar!) vrijheid gevierd en herdacht. Prinses Amalia, premier Dick Schoof en staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd, Preventie en Sport vergezellen Willem-Alexander en Máxima bij de herdenking van Auschwitz-Birkenau.
Van gevangenis tot vernietigingskamp
Dit kamp werd 80 jaar geleden bevrijd door het Sovjetleger. Het markeert een van de meest aangrijpende momenten van de Tweede Wereldoorlog. Auschwitz-Birkenau symboliseert de gruwelen van de Holocaust, waarin naar schatting 1,1 miljoen mensen om het leven kwamen, voornamelijk Joden.
Auschwitz-Birkenau, gelegen nabij de Poolse stad Oświęcim, is in 1940 door nazi-Duitsland opgericht. Het kamp begon als een gevangenis voor politieke tegenstanders van het naziregime, maar groeide al snel uit tot een vernietigingskamp. De strategische ligging van het kamp, goed bereikbaar per spoor en relatief afgelegen, maakte het de perfecte locatie voor de massale moord die daar plaatsvond.
Het kamp onder leiding van SS-leider Heinrich Himmler werd al snel uitgebreid en bestond uit meerdere subkampen. Auschwitz I, Auschwitz II-Birkenau en Auschwitz III-Monowitz waren de belangrijkste.
Systematische uitroeiing van Joden
Auschwitz II-Birkenau, geopend in 1941, werd het grootste deel van het kamp. Het was het epicentrum van de systematische uitroeiing van Joden, Roma, Sinti en andere door de Nazi’s als “minderwaardig” beschouwde bevolkingsgroepen. Het kamp had gaskamers en crematoria, speciaal ontworpen om de massamoord efficiënt uit te voeren. Slachtoffers werden vaak in overvolle treinwagons naar Auschwitz vervoerd, waar ze direct bij aankomst werden gescheiden. Degenen die geschikt waren voor dwangarbeid werden afgezonderd, terwijl ouderen, zieken, zwangere vrouwen en kinderen naar de gaskamers werden geleid.
Tussen 1940 en 1945 werden naar schatting 1,1 miljoen mensen in Auschwitz omgebracht. Bijna 90% van deze slachtoffers waren Joden, een verwoestende bijdrage aan de Holocaust, die de wereld voorgoed veranderde.
Auschwitz als herdenkingsplaats en UNESCO Werelderfgoed
Na de bevrijding van Auschwitz door het Rode Leger in januari 1945, troffen de soldaten slechts enkele duizenden overlevenden aan. Ze waren zwaar getraumatiseerd en uitgeput. De bevrijding betekende het einde van de genocide. De impact zou voor de overlevenden en de wereld nog lang voelbaar zijn. Het kamp werd in 1947 omgevormd tot een museum en staat sinds 1979 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Jaarlijks bezoeken miljoenen mensen Auschwitz-Birkenau om de slachtoffers van de Holocaust te herdenken en te leren over de verschrikkingen van het kamp.
Lees ook: gebrek aan Holocaust bewustzijn in Nederland.
De rol van het koningspaar in de Herdenking
Het koninklijk paar speelt een essentiële rol in het herdenken van de Holocaust. Door hun aanwezigheid bij de herdenkingsceremonies benadrukken koning Willem-Alexander en koningin Máxima de belangrijke waarden van vrijheid, recht en democratie. Hun deelname aan de herdenking van Auschwitz-Birkenau op 27 januari 2024 onderstreept hun betrokkenheid bij het bewaren van de herinnering aan de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog en het belang van educatie en bewustwording.
“Het is van essentieel belang dat we de verhalen van de slachtoffers blijven doorgeven aan toekomstige generaties,” zei koning Willem-Alexander tijdens een eerdere herdenking. “Zodat zulke tragediën nooit meer plaatsvinden.”
De schaduw van Prins Bernhard: zijn controversiële verleden
Terwijl koning Willem-Alexander en koningin Máxima de waarde van vrijheid en mensenrechten hoog in het vaandel dragen, is de geschiedenis van hun grootvader, prins Bernhard, een omstreden aspect van de koninklijke familie. Ze beschuldigde Prins Bernhard in de oorlog van sympathieën voor nazi-Duitsland. Er zijn speculaties over zijn banden met de Duitse bezetters en zijn vermeende betrokkenheid bij de nazi’s. Dit ondanks zijn latere publieke verklaringen over zijn rol in het verzet.
Dit controversiële verleden van prins Bernhard vormt een schaduw over de koninklijke familiegeschiedenis. De herdenkingen van koning Willem-Alexander en koningin Máxima benadrukken de belangrijke boodschap dat het verleden ons waarschuwt tegen haat, discriminatie en onverschilligheid. De inzet van het koninklijk paar voor de herinnering aan de slachtoffers van de Holocaust is een krachtig signaal. Het toont hun commitment om de waarde van vrijheid te beschermen.
Auschwitz: een waarschuwing tegen de gevaren van haat en onverschilligheid
Auschwitz is meer dan alleen een historisch monument. Het is een krachtige herinnering aan de gevaren van haat, discriminatie en onverschilligheid. Herdenkingsdagen, zoals de Internationale Holocaust Herdenkingsdag, benadrukken het belang van educatie. Dit zorgt ervoor dat de gruwelen van de Holocaust niet in de vergetelheid raken. Het kamp blijft een onmiskenbare waarschuwing tegen de menselijke neiging tot haat en onderdrukking.
80 jaar vrijheid: Het Koninklijk Huis en de waarden van vrijheid en democratie
In 2024 en 2025 vieren ze wereldwijd 80 jaar vrijheid. Leden van het Koninklijk Huis, waaronder prinses Amalia, wonen verschillende herdenkingen bij. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima blijven zich inzetten voor de principes van vrijheid, recht en democratie. Hiermee tonen zij ook hun steun aan de onvervreemdbare rechten van mensen. Ze herdenken de strijd voor een rechtvaardige en vreedzame wereld.
De jaarlijkse herdenkingen blijven een oproep tot waakzaamheid, zodat de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog zich niet herhalen. Het koninklijk paar helpt ons herinneren dat vrijheid, gelijkheid en mensenrechten nooit vanzelfsprekend zijn. We moeten constant blijven werken aan een betere toekomst.
Lees ook: ijskraam voor Auschwitz, smakeloos en respectloos.
Bekijk de video’s terug over het concentratiekamp >>
Bronnen
Het Koninklijkhuis, https://www.auschwitz.org/