Bron: © Canva
Meer dan de helft van de bijen in Nederland zijn al uitgestorven. Het is niet alleen zonde dat deze bijen verdwijnen, ook zorgwekkend! Bijen zijn namelijk essentieel voor onze voedselproductie. Waarom dat zo is lees je in dit artikel.
Bestuiving: essentieel voor voedselvoorziening en biodiversiteit
Bestuiving speelt een cruciale rol in onze voedselproductie en biodiversiteit. Insecten, zoals bijen, zorgen voor de overdracht van stuifmeel tussen bloemen. Dit proces is onmisbaar voor de voortplanting van veel planten en de groei van vruchten. Meer dan 75% van de landbouwgewassen, met name groenten en fruit, is afhankelijk van bestuiving door insecten.
Ook in de natuur is bestuiving essentieel: ruim 85% van de wilde plantensoorten heeft bestuiving nodig om te overleven. Zonder bestuivers groeien gewassen zoals appels, peren, aardbeien en tomaten minder goed en nemen dan snel in aantal af. Dit maakt insecten onmisbaar voor zowel de landbouw als de natuur.
Daling van de wilde bijenpopulaties wereldwijd
Zowel in Nederland als internationaal neemt de bijenpopulatie af. Nederland telt ongeveer 360 bijensoorten, waarvan meer dan de helft met uitsterven wordt bedreigd. Deze soorten staan vermeld op de nationale rode lijst bijen, die de overheid bijhoudt om de status van wilde bijen in Nederland te monitoren.
De afname van de bijenpopulatie komt door een tekort aan voedsel en geschikte nestplaatsen. Dit is het gevolg van verschillende factoren, waaronder:
- Intensieve en grootschalige landbouw: Door monoculturen en het gebruik van pesticiden verdwijnen veel wilde bloemen, een belangrijke voedselbron voor bijen.
- Verstedelijking: De uitbreiding van steden en infrastructuur vermindert het aantal natuurlijke leefgebieden voor bestuivers.
- Efficiënter groenbeheer: Strakke gazons en onderhoud van parken zorgen ervoor dat er minder bloemen beschikbaar zijn voor bijen.
Initiatieven om bijensterfte tegen te gaan
Om de afname van bijen te stoppen, heeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de Nationale Bijenstrategie gelanceerd. In samenwerking met natuurbeschermingsorganisaties, bedrijven, onderzoeksinstituten en agrarische sectoren zijn meer dan 100 projecten uitgevoerd om de bijenpopulatie te ondersteunen en te laten groeien.
- Doelstelling voor 2030: Stabilisatie of groei van bijenpopulaties
Maatregelen om bijen en bestuivers te beschermen
Gemeenten, provincies en waterschappen nemen maatregelen om de leefomgeving van bijen te verbeteren. Dit gebeurt onder andere door: Het aanleggen van velden, parken en tuinen met inheemse bloeiende planten zoals klaver, bijenbomen en winterlinden. Het behouden van natuurlijke elementen zoals zandgrond, onverharde paden en rommelige hoekjes, die dienen als nestplaatsen voor wilde bijen. Boeren en tuinders moedigen overheden aan om hun landbouwgebieden bijvriendelijk in te richten.
Gezonde honingbijen dragen bij aan een stabiele bijenpopulatie. Daarom is het belangrijk dat imkers goed zijn opgeleid en weten hoe ze hun bijenvolken beschermen tegen ziekten en parasieten.
Om bijen te beschermen, zijn schadelijke bestrijdingsmiddelen voor gewassen die bijen aantrekken al verboden. Dit draagt bij aan een veilige leefomgeving voor bestuivers.
Nederland heeft het initiatief genomen om wereldwijd samen te werken aan het behoud van bijen en bestuivers. Binnen een coalitie werken verschillende landen samen om kennis en oplossingen te delen. Dit samenwerkingsverband organiseert bijeenkomsten en stimuleert wereldwijd onderzoek naar bestuiving.
Meest voorkomende soorten wilde bijen in Nederland
- Andoornbij
- Blauwe ertsbij
- Bosbesbij
- Gehoornde metselbij
- Gewone langhoornbij
- Gewone sachembij
- Gewone wespbij
- Grijze zandbij
- Grote bladsnijder
- Grote bloedbij
- Grote wolbij
- Klimopdezijdebij
- Pluimvoetbij
- Slobkousbij
- Vosje
- Zwarte-rosse zandbij
De tekst gaat onder de video verder >>
Iedereen kan helpen voor de wilde bijen!
Bijen zijn onmisbaar voor onze voedselvoorziening en natuur. Wil jij ook bijdragen aan de bescherming van bijen? Plant bijvriendelijke bloemen in je tuin, vermijd pesticiden en zorg voor nestgelegenheid.
Pesticiden zijn niet alleen dodelijk voor de bijen, ze zijn ook ongezond voor mensen. Lees ook: De Nieuwe Pesticiden Eetwijzer: ontdek welke groente en fruit vrij zijn van gifresten!
Bronnen:
Nationale Bijentelling, WUR, Rijksoverheid