Bron: © Canva
De wasbeerhond, een Aziatische exoot met het uiterlijk van een kruising tussen een das en een wasbeer, is bezig aan een gestage opmars in Nederland. Inmiddels zijn er tientallen exemplaren waargenomen in het oosten en noorden van het land. Zijn er schadelijke gevolgen voor mens en dier?
De aanwezigheid van dit dier roept vragen op over zijn invloed op de natuur en de noodzaak van bestrijding. Ecologen, terreinbeheerders en de Dierenbescherming staan daarbij niet allemaal op één lijn.
Uiterlijk en oorsprong
De wasbeerhond (Nyctereutes procyonoides) behoort tot de familie van de hondachtigen, maar heeft een opvallend uiterlijk dat veel wegheeft van een wasbeer: korte poten, een dikke vacht en een zwart masker rond de ogen. Oorspronkelijk komt het dier uit Oost-Azië, waaronder China, Korea en Japan.
In de twintigste eeuw is hij in Oost-Europa uitgezet voor de bontindustrie. Vanuit Rusland en de Baltische staten is hij op eigen kracht verder westwaarts getrokken, en sinds enkele jaren wordt hij ook steeds vaker in Nederland gesignaleerd.
Lees verder onder de video >>
Verspreiding in Nederland
Volgens gegevens van de Zoogdiervereniging zijn er de afgelopen 5 jaar steeds meer meldingen van wasbeerhonden in Nederland. Vooral in Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland worden de dieren regelmatig gespot. De verwachting is dat de populatie zich langzaam maar zeker uitbreidt. Een exacte schatting is lastig, maar experts gaan uit van enkele tientallen tot honderden dieren verspreid over het land.
Wasbeerhond is een nachtdier
De wasbeerhond is een nachtdier en laat zich overdag zelden zien. Hij leeft in vochtige gebieden zoals moerassen, rietvelden en bosranden. Daar maakt hij gebruik van holen van andere dieren of graaft zelf een schuilplek. Omdat hij schuw en vooral ’s nachts actief is, blijft hij vaak onopgemerkt.
Voedsel en gedrag
Wasbeerhonden zijn alleseters. Ze voeden zich met kleine zoogdieren, vogels, amfibieën, insecten, eieren en aas, maar ook plantaardig materiaal zoals vruchten en bessen staat op het menu. Deze brede voedselvoorkeur maakt ze tot opportunisten, wat hen een concurrent maakt voor inheemse soorten zoals de vos en de das.
Daarnaast vormen ze een bedreiging voor weidevogels, waarvan de eieren en kuikens een gemakkelijke prooi zijn. Natuurbeschermers maken zich daarom zorgen over de impact van de wasbeerhond op kwetsbare vogelpopulaties, met name in Natura 2000-gebieden.
Schadelijke gevolgen?
Hoewel concrete cijfers over schade aan landbouw of natuur nog beperkt zijn, luiden sommige ecologen de noodklok.
- De aanwezigheid van de wasbeerhond zou kunnen leiden tot een achteruitgang van amfibieënpopulaties en broedvogels.
- Daarnaast is het dier drager van parasieten zoals de vossenlintworm, die ook voor mensen gevaarlijk kan zijn. Dat maakt het beest niet alleen een ecologische zorg, maar ook een potentiële volksgezondheidskwestie.
Staatsbosbeheer en andere terreinbeheerders volgen de opmars nauwlettend. In Duitsland en België wordt het dier inmiddels actief beheerd door middel van afschot, vooral in beschermde natuurgebieden.
De tekst gaat onder het bericht verder >>
De wasbeerhond heeft zich vrijwel ongemerkt in Overijssel gevestigd, komen we er ooit weer vanaf? https://t.co/KB9RvZjj49
— RTV Oost (@rtvoost) April 21, 2025
Moet de wasbeerhond worden bestreden?
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft de wasbeerhond opgenomen op de Europese Unielijst van invasieve exoten. Dat betekent dat het bezit, fokken, verhandelen en uitzetten van het dier verboden is. Provincies mogen maatregelen treffen om verdere verspreiding tegen te gaan, waaronder vangen en doden.
Toch is er discussie over de effectiviteit en wenselijkheid van bestrijding. De Dierenbescherming is kritisch. “We begrijpen de zorgen over natuur en gezondheid,” stelt een woordvoerder, “maar het is belangrijk dat beheersmaatregelen diervriendelijk zijn en wetenschappelijk onderbouwd.”
Wasbeerhonden volgen
Een slimme aanpak zou zijn om een netwerk van cameravallen in te zetten. Deze camera’s worden geactiveerd door beweging en maken ’s nachts automatisch foto’s of video’s. Door die beelden zorgvuldig te analyseren, kunnen we een effectief waarschuwingssysteem opzetten én gericht vallen plaatsen om de dieren te vangen.
De organisatie pleit voor meer onderzoek en voor preventieve maatregelen, zoals het beter beschermen van kwetsbare gebieden, in plaats van directe afschot.
Lees ook: Wolf gedood na aanval op schapenhouder.
Vooruitzichten
Of de wasbeerhond net zo vaak te vinden is als de vos of de marter is nog de vraag. Zijn schuwe aard maakt hem lastig te traceren en te beheren. Wat vaststaat, is dat hij zich succesvol weet aan te passen aan het Nederlandse landschap en klimaat. Daarmee is hij, net als eerder de wasbeer en de nijlgans, een blijvende factor in onze natuur geworden.
De komende jaren zal duidelijk worden hoe groot de impact van dit dier werkelijk is en of bestrijding noodzakelijk is. Voorlopig lijkt de wasbeerhond zich in stilte steeds verder te vestigen, onzichtbaar voor de meeste mensen, maar scherp in de gaten gehouden door natuurorganisaties.
Bronnen:
Rijksoverheid, Dierenbescherming, Nature Today, Zoogdierenvereniging
Eerder schreven wij >>
Na de wolf krijgen we de wasbeerhond op bezoek
De nijlgans, de rivierkreeft, de wolf en dan nu de wasbeerhond. Ons land lijkt steeds meer op een toevluchtsoord voor allerlei exoten die zich elders niet meer thuis voelen. Hun invasie richt schade aan en daarom wordt er inmiddels jacht op ze gemaakt. Moeten we ons zorgen maken?
Een hond, maar dan mysterieuzer
30 oktober 2024 – Je loopt door een schemerig bos en ziet plotseling een kleine, gedrongen schim met een wollige vacht en donkere oogvlekken. Het lijkt een beetje als een hond, maar dan mysterieuzer. Je hebt waarschijnlijk een wasbeerhond gespot. Het dier, dat een beetje op een wasbeer lijkt, is de laatste jaren steeds vaker in Nederland te vinden. Maar wat is de wasbeerhond precies, waar komt hij vandaan, en wat betekent zijn komst voor ons?
Afkomstig uit Oost-Azië
De wasbeerhond, ook wel bekend als de ‘Nyctereutes procyonoides’, is oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Azië. Het dier komt van nature voor in gebieden zoals China, Japan en delen van Siberië. Daar zwerft hij rond in uitgestrekte bossen en drassige gebieden, altijd op zoek naar een rustige, beschutte plek om zich schuil te houden verstoppen. In zijn natuurlijke omgeving heeft hij veel ruimte en weinig verstoring.
Lees ook: Hond gebeten door vermoedelijke wolf in bos bij Nunspeet.
Wasbeerhond gefokt en verhandeld
Begin vorige eeuw gebeurde er iets waardoor de wasbeerhond zijn thuisland verliet. In de jaren 30 besloten ze in in Rusland dat de wasbeerhond een aanwinst zou zijn voor de bontindustrie, vanwege zijn dikke, zachte vacht. Ze werden gefokt, verhandeld en uiteindelijk vrijgelaten of ze ontsnapten ze uit de kwekerijen. Van daaruit verspreidde de wasbeerhond zich door heel Europa, steeds verder naar het westen, tot hij uiteindelijk nu ook in Nederland is beland.
Slim en schuw
Het karakter van de wasbeerhond lijkt op dat van een vos: hij is slim, schuw en houdt zich vaak verborgen. Het liefst verstopt hij zich in dichte struiken, en hij komt vooral in de schemering of ’s nachts tevoorschijn. Dit maakt het moeilijk om hem te spotten, al zijn hiervan er de laatste jaren steeds meer meldingen. Wees eerlijk: de wasbeerhond is aandoenlijk met zijn pluizige vacht en donkere oogvlekken, die hem een beetje het uiterlijk van een bandiet geven. Hij leeft, net als de vos, van alles wat hij kan vinden: kleine knaagdieren, bessen, visjes en af en toe een vogel. Ook jaagt hij wel op amfibieën of eet hij aas. Dat maakt hem een echte alleseter, een die zich goed weet aan te passen aan verschillende omgevingen.
Niet agressief wel probleem voor vogels
En juist dat aanpassingsvermogen maakt de wasbeerhond zo succesvol in Nederland. Hij past zich makkelijk aan en heeft eigenlijk weinig nodig om zich thuis te voelen in onze natuurgebieden. Helaas is dat ook precies de reden waarom hij een probleem vormt voor de lokale natuur. Hoewel het dier op zichzelf niet agressief is tegenover mensen, kan zijn aanwezigheid toch flinke gevolgen hebben. Een van de belangrijkste problemen is dat de wasbeerhond eieren en jonge vogels eet, waardoor hij lokale vogelpopulaties kan verstoren. Dit kan nadelig zijn voor zeldzame vogelsoorten die hier broeden, want die krijgen er ineens een nieuwe concurrent bij.
Vossenlintworm vormt gevaar voor mensen
Daarnaast kan hij door zijn dieet ook bijdragen aan de verspreiding van ziektes onder dieren én mensen. De wasbeerhond draagt namelijk de vossenlintworm bij zich, een parasiet die erg gevaarlijk kan zijn voor mensen. Deze lintworm verspreidt zich via uitwerpselen van de wasbeerhond en als mensen in aanraking komen met besmette grond of water, kan dat risico’s voor de gezondheid met zich meebrengen.
Jacht op wasbeerhond geopend
Wat betekent de opmars van de wasbeerhond voor jou? Eigenlijk niet zo veel, maar zijn komst naar ons land vraagt wel vraagt om een afweging: hoe gaan we om met dit nieuwe, exotische dier? In sommige landen wordt de wasbeerhond actief beheerd om de schade te beperken. In Duitsland schieten ze er jaarlijks al duizenden af, meldt De Telegraaf, maar dat schijnt voor geen meter te werken. Ook in Nederland wordt inmiddels nagedacht over maatregelen om de populatie binnen de perken te houden, zonder direct de hele soort uit te roeien.
Bron: De Telegraaf. Foto: Wilmedia (Canva)