De kreet ‘Roken is dodelijk – stop nu’ verscheen in 2002 voor het eerst op pakjes sigaretten in Nederland. Gaan we deze teksten binnenkort ook op een fles wijn zien? Verschillende Europese landen hebben dit al. Ierland wil dit nu ook gaan doen, wat leidt tot verontwaardiging onder Franse en Italiaanse wijnboeren die vinden dat wijn gecriminaliseerd wordt.
Gezondheidswetenschappers zijn juist voorstander van de nieuwe etikettering. Lees hier hoe het zit!
Waarschuwingskreten worden steeds meer ‘normaal’
In 9 Europese landen is het verplicht om op verpakkingen de ingrediënten te vermelden en in 4 landen is het al verplicht om gezondheidsinformatie en -waarschuwingen te vermelden. Ierland wil de etikettering van alcoholhoudende dranken verder verbeteren door product- en gezondheidsinformatie en nadrukkelijker waarschuwingen te vermelden op de labels over de gevaren van alcohol, inclusief de verhoogde kans op kanker. Het plan werd vorig jaar aan de Europese Commissie voorgelegd en omdat er geen bezwaar is gemaakt, kan Dublin het plan doorzetten. Dit heeft geleid tot verontwaardiging onder Franse en Italiaanse wijnboeren die vinden dat wijn gecriminaliseerd wordt. Gezondheidswetenschappers zijn juist voorstander van de nieuwe etikettering.
Effect van waarschuwingskreten groot
Sinds mei 2016 zijn Europese landen verplicht om minstens 65% van de voor- en achterzijde van sigaretten- en shagverpakkingen te bedekken met waarschuwingsfoto’s en bijbehorende tekst. Wetenschappelijke studies bewijzen dat waarschuwingsafbeeldingen effectiever zijn dan enkel tekstuele waarschuwingen. Beelden maken gezondheidswaarschuwingen zichtbaarder, zorgen voor een sterkere emotionele reactie en maken de verpakking minder aantrekkelijk. Door de waarschuwing verandert de houding tegenover roken, zowel bij niet-rokers als rokers. Uit onderzoek blijkt dat jongeren minder geneigd zijn om te gaan roken door de waarschuwingsafbeeldingen en rokers zijn meer geneigd om te stoppen. Het effect op niet-rokers is mogelijk iets groter dan op rokers, dat dan weer wel.
Italiaanse boeren zien de waarschuwing als een aanval
De landbouwvereniging in Italië is bezorgd over het feit dat waarschuwingen voor de gevaren van alcohol mogelijk op wijnflessen komen te staan. De boeren beschouwen dit als een aanval op Italië, aangezien het land de grootste producent en exporteur van wijn is en hier veel geld mee verdient. Vice-premier Antonio Tajani verwoordt dit als een ‘aanval op het mediterrane dieet’. Het is begrijpelijk dat de wijnboeren zich zorgen maken.
Steeds meer gezondheidsexperts over de hele wereld roepen op om duidelijker te waarschuwen voor de gevaren van alcohol. In het New England Journal of Medicine, een toonaangevend tijdschrift op het gebied van geneeskunde, verscheen vorig jaar een artikel waarin onderzoekers pleitten voor ‘effectieve waarschuwingsetiketten’. Dit is gebaseerd op een onderzoek dat aantoonde dat 70% van de Amerikanen zich niet bewust is van het verhoogde kankerrisico door alcoholgebruik. Wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd in Cancer Epidemiology schat dat ongeveer 10% van alle kankergevallen bij mannen en 3% bij vrouwen in heel Europa te wijten zijn aan alcoholgebruik.
Wat doet Nederland met deze waarschuwingskreten?
Het onderschatten van de schade door alcohol is ook een issue in Nederland. Volgens Carmen Voogt van het Trimbos-instituut’s Expertisecentrum Alcohol, is er winst te behalen door bewustwording te vergroten door het vermelden van risico’s op etiketten. Recent onderzoek toont aan dat er voldoende steun voor is, met bijna 2/3 van de volwassenen die de aanwezigheid van waarschuwingen goed of zeer goed vinden.
Nederland houdt zich momenteel vast aan zijn huidige beleid en verwacht zelfregulering van de industrie. Volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is dit niet aan de orde. Het Trimbos Instituut heeft wel een onderzoek uitgevoerd naar de kwestie op verzoek.
Ondanks de afwezigheid van specifieke waarschuwingskreten in de vorm van etiketten, geeft de Gezondheidsraad aan dat men beter geen alcohol kan drinken of maximaal 1 glas per dag. Aan de alcolvrije wijn dan maar?
Lees ook
- Ontdekje favoriete wijn in 8 stappen
- Bekijk de Kankeratlas laat en ontdek waar, welke kanker voorkomt