De medewerkers van het Zeehondencentrum Pieterburen krijgen momenteel dagelijks talloze telefoontjes van bezorgde mensen die denken dat zeehonden hulp nodig hebben. Wandelaars, vissers en passagiers van veerboten melden zeehonden die zij op stranden of op de kade aantreffen. Lees in dit artikel waarom je ze beter met rust kunt laten.
Belangrijk om niet in te grijpen
Veel mensen denken dat zeehonden in nood zijn wanneer ze alleen op het strand liggen, er vermoeid uitzien, of lange tijd stil blijven liggen. Dit gedrag is echter normaal voor zeehonden, vooral voor jongen die wachten op hun moeder of uitrusten na het zwemmen. Het is belangrijk om niet in te grijpen, omdat menselijke bemoeienis de zeehond kan verstoren, stress kan veroorzaken en de kans vergroot dat de moeder niet terugkomt. Dit kan zowel voor de mens als voor de zeehond gevaarlijk zijn. Houd daarom afstand en schakel indien nodig een deskundige in.
De tekst gaat onder het X-bericht verder >>
Misverstanden over zeehonden
Sander van Dijk van Zeehondencentrum Pieterburen benadrukt dat zeehonden in hun natuurlijke omgeving moeten herstellen. Mensen denken vaak dat zeehonden hulpeloos en schattig zijn, maar in werkelijkheid zijn ze de ‘wolven van de zee’ en kunnen ze na 3 weken zelfstandig jagen. In Nederland worden zeehonden vaak gezien als hulpbehoevend, terwijl in andere landen zoals Denemarken en Duitsland anders met zeehonden wordt omgegaan. Daar laat men de natuur meer haar gang gaan.
Reddingsactie met slechte afloop
Vorig jaar ontving het centrum een telefoontje. Emmy Venema, de stranding-coördinator, nam de telefoon op en hoorde van een pup in Harlingen die uit het water was geklommen. De medewerkers van het centrum konden niet meteen ter plaatse gaan, dus vroegen ze een nabijgelegen dierenambulancemedewerker om de pup naar een rustiger plek te brengen.
De pup werd verplaatst naar Roptazijl en moest daar 24 uur worden geobserveerd. Toen medewerkers later op controle kwamen, was de pup echter verdwenen. 2 vrouwen meldden dat ze 2 mannen hadden gezien die de pup in een busje hadden meegenomen. Later hoorde Venema dat de pup ernstig verzwakt was gevonden op een Duits strand en moest worden geëuthanaseerd.
Rechtelijke beslissing over zeehondenredders
Het Openbaar Ministerie besloot in juli de 2 mannen die de zeehond hadden meegenomen niet strafrechtelijk te vervolgen. Hoewel zij in overtreding waren, was er onvoldoende bewijs dat de zeehond onnodig had geleden. Volgens het Zeehondenakkoord mogen alleen professioneel getrainde zeehondenwachters zeehonden verplaatsen naar een centrum. Een van de mannen was eerder overigens een zeehondenwachter, maar daar was hij een half jaar eerder mee gestopt.
Lees ook: Zeehondenreddingsteam ‘Seal Response Team’ gestart op de Waddenzee
Opslag en beheer van zeehonden in Nederland
In 2020 werd het Zeehondenakkoord gesloten door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, kustprovincies en verschillende zeehondencentra. Het doel was het verminderen van opvang en bescherming van zeehonden door duidelijkere richtlijnen. Voorheen werden veel zeehonden opgevangen, wat als een ‘opvangindustrie’ werd gezien. Nu worden zeehonden alleen nog opgevangen als dat noodzakelijk blijkt, en dan alleen door professioneel getrainde wachters.
De tekst gaat onder de video verder >>
Onderzoek naar zeehondenpopulatie
Volgens onderzoeker Sophie Brasseur zijn zeehonden wilde dieren en moeten ze ook als zodanig worden behandeld. Ze telt al sinds 1991 10 keer per jaar zeehonden en zag na het jachtverbod van 1963 lange tijd een continue groei in de populatie. Maar sinds 2012 neemt de populatie af met 5 procent per jaar. In augustus 2023 werden in de Waddenzee 7.211 gewone zeehonden geteld, het laagste aantal sinds 2014. De toename van menselijk gebruik van de zee lijkt een oorzaak van de afname.
Geschiedenis en belang van Zeehondencentrum Pieterburen
Zeehondencentrum Pieterburen, opgericht in 1971, helpt al meer dan 50 jaar zeehonden en is het grootste zeehondenziekenhuis van Europa. De missie van het centrum is niet alleen het verzorgen van verzwakte zeehonden, maar ook het bestuderen van hun leefgebied en populatie, en het uitvoeren van educatieve activiteiten voor bezoekers. Met de verhuizing naar het Werelderfgoedcentrum Waddenzee in Lauwersoog in 2025, zal het centrum zijn activiteiten voortzetten en zich richten op het behoud van een gezonde zee en zeehondpopulatie. Dit sluit naadloos aan bij het doel om een balans te vinden tussen medisch ingrijpen en het bevorderen van natuurlijke herstelprocessen.
De tekst gaat onder het X-bericht verder >>
Ga je naar het strand? Zeehonden liggen hier vaak ook lekker uit te rusten. 😎 De moeder gaat soms even weg, maar komt (meestal) gewoon weer terug. Op https://t.co/o7ri4EwBQU lees je wat je moet doen als je een zeehondenpup op het strand ziet.#zeehond #gemeenteTholen #zomer pic.twitter.com/qUkkKSYEZu
— Gemeente Tholen (@Gemeente_Tholen) August 6, 2024
Het belang van educatie en publieksvoorlichting
De educatieve rol van Zeehondencentrum Pieterburen is cruciaal voor het veranderen van publieke percepties over zeehonden. In het centrum krijgen bezoekers de kans om meer te leren over de biologische en ecologische eigenschappen van zeehonden en hun leefomgeving. Door het aanbieden van rondleidingen, tentoonstellingen en activiteiten zoals het uitvoeren van een endoscopie bij een knuffelzeehond, hoopt het centrum mensen bewuster te maken van het belang van een gezonde zee en hoe ieder individu een bijdrage kan leveren. Dit educatieve aspect is essentieel om te zorgen dat de gemeenschap begrijpt waarom professionele opvangcentra zoals Pieterburen noodzakelijk zijn voor zowel de dieren als hun leefgebied.
Hoe handel je juist?
Als je denkt dat een zeehond in nood is, is het belangrijk om op de juiste manier te handelen om het dier te helpen zonder het in gevaar te brengen. Volg deze richtlijnen:
- Blijf op veilige afstand: Houd minstens 30 meter afstand van de zeehond. Dit voorkomt dat je het dier verder in paniek brengt of verstoort.
- Observeer het gedrag van de zeehond: Let goed op hoe de zeehond zich gedraagt. Lijkt het dier gewond, uitgeput of verstrikt? Noteer deze observaties, maar benader het dier niet.
- Niet aanraken of voeren: Probeer de zeehond niet aan te raken of te voeren. Dit kan stress veroorzaken en het dier mogelijk meer kwaad dan goed doen.
- Laat jonge zeehonden met rust: Jonge zeehonden lijken soms verlaten, maar vaak is de moeder in de buurt. Vermijd contact en geef de moeder de kans om terug te keren.
- Neem contact op met een specialist: Als je denkt dat de zeehond echt in nood is, bel dan onmiddellijk een lokale zeehondenopvang of dierenbescherming. Geef een gedetailleerde beschrijving van de situatie en volg hun advies op.
- Blijf uit de buurt na melding: Nadat je hulp hebt ingeschakeld, blijf op afstand en voorkom dat anderen de zeehond benaderen totdat de hulpdiensten arriveren.
Door deze stappen te volgen, help je ervoor te zorgen dat de zeehond de best mogelijke zorg krijgt zonder dat het dier of jijzelf in gevaar komt.
Bron: NRC