Je hebt ze liever niet: plotselinge, vreemde bulten op of onder de huid. Er kunnen ontzettend veel oorzaken zijn, de meeste onschuldig, maar soms is er meer aan de hand.
Wij zetten de 10 meest voorkomende voor je op een rij.
1. Bulten onder de huid
Als er plotseling een vreemde bult of knobbel onder de huid op je armen, benen of romp ontstaat, heb je hoogstwaarschijnlijk te maken met een lipoom. Deze knobbel ontstaat in de vetlaag van je huid en heeft geen duidelijke oorzaak. De kans is groot dat dit heeft het te maken met erfelijkheid. Ze zijn niet gevaarlijk en groeien niet of nauwelijks, dus in principe kun je ze laten zitten. Mocht je het lelijk vinden, dan kun je ze altijd weg laten halen door de huisarts. In dat geval krijg je er waarschijnlijk wel een litteken voor terug.
2. Kleine bulten op handen en voeten
Als er kleine bobbeltjes op je handen en voeten ontstaan, met name tussen de tenen en vingers, heb je waarschijnlijk te maken met wratten. Die kunnen overigens overal op het lichaam ontstaan. Ze komen wel het meest voor op de handen en voeten, doordat wratten besmettelijk zijn. Dus als je een besmet oppervlak aanraakt of ergens loopt, kun je hierdoor wratten oplopen. Wil je van je wratten af, koop dan bij de drogist een middel waarmee je de wratten aanstipt. Of je gaat naar de huisarts, die ze voor je bevriest.
3. Jeukende, gezwollen vreemde bulten
In het geval van jeukende, gezwollen bultjes die in groepen op de huid ontstaan, bijvoorbeeld op de armen, is er misschien sprake van netelroos. De oorzaken van netelroos kunnen verschillen, bijvoorbeeld door virussen, voeding, medicijnen of insectenbeten. De bulten verdwijnen vaak weer binnen enkele uren tot dagen, ze kunnen ook de volgende dag weer terugkomen. Zo’n aanval duurt vaak dagen tot weken. De jeuk kan erger worden door stress, hitte, pijnstillers of alcohol. Om netelroos te verhelpen, moet de oorzaak ervan worden bestreden. Als netelroos gepaard gaat met gezwollenheid van de lippen, keel, ogen of tong is het belangrijk om meteen contact op te nemen met de huisarts, omdat het om een ernstige allergische reactie kan gaan.
4. Bulten onder je oksel
In je oksel zitten veel zweetklieren, deze kunnen soms gaan ontsteken. Hierdoor ontstaat een pijnlijke, rode zwelling. Die verdwijnt meestal na 3 tot 6 weken vanzelf. Mocht dit niet het geval zijn, dan kun je bij je huisarts een antibioticakuur krijgen. Mocht je het niet vertrouwen, ga dan zeker langs de huisarts. In je oksels bevinden zich namelijk ook lymfeklieren, waarin kwaadaardige bobbels kunnen ontstaan.
5. Snelgroeiende huidknobbel met schilfers of korst
Als er een plotselinge huidknobbel ontstaat, vaak op het gezicht, kun je te maken hebben met een keratoacanthoom. De bovenkant van deze bulten is vaak schilferig of bevat korstjes. Deze bulten komen meestal voor bij mensen die veel tijd in de zon hebben doorgebracht. De bulten zijn goedaardig en kunnen door een arts worden verwijderd. Mochten ze blijven terugkeren is er aggressievere therapie mogelijk.
6. Zachte uitstekende huid
Bij bultjes in de vorm van een stukje huid dat lijkt uit te steken heb je waarschijnlijk te maken met een fibroom. Deze kunnen overal voorkomen, zoals op het gezicht, in de hals, op de armen of benen of elders. Fibromen zijn goedaardige bindweefselgezwellen en kun je daarom laten zitten. Ze zitten met een klein ‘steeltje’ aan de huid vast en worden daarom ook wel steelwratjes genoemd. Je kunt ze laten weghalen bij de huisarts, waar ze worden losgeknipt, uitgesneden of weggebrand.
7. Harde, roodbruine knobbel
Als er kleine, harde bultjes met een bruin puntje op de huid ontstaan, heb je waarschijnlijk te maken met een dermatofibroom. Dit is een goedaardige tumor. Ze komen het meest voor op de benen en armen en de oorzaak hiervan is onbekend. Ze zijn ongevaarlijk, dus kunnen blijven zitten. Mogelijk komt het door een kleine verwonding zoals een insectenbeet. Een dermatofibroon kan door de huisarts worden weggesneden onder plaatselijke verdoving.
8. Erwtvormige bulten bij nek, sleutelbeen en oksels
Als er onderhuidse bulten in dit gebied ontstaan die na een aantal weken weer verdwijnen, heb je waarschijnlijk te maken met ontstoken lymfeklieren. Lymfeklieren zijn onderdeel van het immuunsysteem en wanneer je lichaam infecties bestrijdt, zwellen je lymfeklieren op tot bultjes. Deze kunnen de grootte van een erwt aannemen. Ze horen vanzelf na 2 weken weer te slinken. Gebeurt dit niet, of worden de bulten groter, pijnlijk, hard of rood, dan is het verstandig om contact op te nemen met een arts om een kwaadaardige zwelling uit te sluiten.
9. Vleeskleurige zakjes onder de huid
Langzaam groeiende, vleeskeurige zakjes onder de huid zijn vaak huidcystes: ontstekingen of blokkeringen van haarzakjes of talgklieren. De meeste cystes zijn goedaardig en dus niet gevaarlijk, maar toch kan het wenselijk zijn om contact op te nemen met een huisarts. Vooral wanneer de cystes rood, pijnlijk of opgezwollen zijn, of wanneer ze pijn doen of gaan lekken. In dat geval is het belangrijk dat een ernstigere aandoening wordt uitgesloten.
10. Grote, harde pijnloze vreemde bulten
Ontstaan er grote, harde en pijnloze bulten onder de huid die gestaag groeien in de loop van weken of maanden? Dan heb je misschien te maken met een kwaadaardige tumor, oftewel huidkanker. Bij huidkanker vormen kwaadaardige cellen zich in het huidweefsel. Hierdoor kunnen er verschillende soorten kanker ontstaan, zoals een melanoom, basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom. Daarom is het verstandig om bij elke bult die je niet vertrouwt advies te vragen aan een arts. Mocht deze het ook niet vertrouwen vindt er huidonderzoek of biopsie plaats. Gebaseerd op de resultaten van deze onderzoeken zal er een eventueel behandelplan worden gemaakt.