In de afgelopen decennia hebben we de verschuiving gezien van verzorgingshuizen naar een beleid dat gericht is op langer zelfstandig thuis wonen voor ouderen en mensen met beperkingen. Hoewel dit beleid veel voordelen heeft gehad, zien we nu steeds duidelijker de tekortkomingen en uitdagingen waarmee ouderen en hun families worden geconfronteerd.
Lees hier waarom de terugkeer van het verzorgingshuis essentieel is voor het welzijn van ouderen en de algehele zorgstructuur in onze samenleving.
De gaten in het thuisblijven
Het idee achter het beleid om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen, is begrijpelijk. Het bevordert hun onafhankelijkheid en behoudt hun vertrouwdheid met hun leefomgeving. Echter, in de praktijk brengt dit beleid ook enkele uitdagingen met zich mee. Veel ouderen hebben beperkte toegang tot mantelzorgers of familieleden die hen kunnen ondersteunen. Dit leidt tot eenzaamheid en gevoelens van isolement.
Daarnaast zijn er beperkingen aan de zorg die thuis kan worden geboden. Zelfs met toegewijde thuiszorgdiensten kunnen sommige ouderen en mensen met beperkingen niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. Medische behoeften kunnen complexer worden naarmate men ouder wordt Ook zijn er situaties waarin verpleging en constante zorg onmisbaar zijn.
Het verpleegtehuisdilemma
Op dit moment lijkt de enige optie voor ouderen die niet langer zelfstandig kunnen wonen, het verpleeghuis te zijn. Dit leidt tot een ander probleem: verpleeghuizen hebben vaak een beperkt aantal beschikbare plaatsen en lange wachtlijsten. Dit betekent dat mensen soms maanden, zo niet jaren, moeten wachten voordat ze de zorg krijgen die ze dringend nodig hebben. Dit heeft niet alleen invloed op de kwaliteit van leven van ouderen, maar legt ook druk op families die vaak de zorg op zich moeten nemen totdat er plaats is in een verpleeghuis.
Een tussenvoorziening: het verzorgingshuis
Hier komt het concept van het verzorgingshuis om de hoek kijken. Een verzorgingshuis biedt een tussenvoorziening tussen zelfstandig thuiswonen en het verpleeghuis. Het is een plek waar ouderen en mensen met beperkingen wonen in een ondersteunende omgeving waar ze de zorg en begeleiding krijgen die ze nodig hebben, zonder dat ze 24/7 medische zorg behoeven.
Het terugbrengen van verzorgingshuizen zou een welkome aanvulling zijn op ons zorgsysteem. Het biedt ouderen de mogelijkheid om in een sociale gemeenschap te wonen waar ze leeftijdsgenoten ontmoeten. Het ondernemen van activiteiten komt hier nog eens bij. Tegelijkertijd krijgen ze toegang tot de benodigde zorg en ondersteuning, zonder de druk van wachtlijsten in verpleeghuizen.
Het verzorgingshuis moet terug
Er is een duidelijke roep om de herintroductie van verzorgingshuizen. In de Tweede Kamer stemde een meerderheid voor het voorstel van Joost Eerdmans (JA21) om een nieuw kabinet aan te sporen tot het creëren van een ’tussenvoorziening’ tussen thuis wonen en het verpleeghuis, in de vorm van verzorgingshuizen.
Het voorgaande kabinet Rutte-II had besloten om openbare verzorgingshuizen op grote schaal te sluiten Dit onder het mom dat ouderen langer thuis willen blijven wonen. De benodigde zorg zou via thuiszorg en mantelzorg worden georganiseerd. Deze afschaffing van woonzorgcentra was echter voornamelijk ingegeven door bezuinigingen, wat later tot kritiek heeft geleid.
Kloof thuiswonen en verpleeghuis
Er is nu een aanzienlijke kloof ontstaan tussen thuiswonen en het verpleeghuis, zoals Joost Eerdmans benadrukt. Zijn motie wijst erop dat ouderen gedwongen worden om tot het allerlaatste moment thuis te blijven wonen. Zelfs als dat in de praktijk soms niet meer mogelijk is. Dit heeft geleid tot tal van problemen en persoonlijk leed. Op dit moment lijkt de enige optie voor ouderen die niet langer thuis kunnen blijven wonen, een verpleeghuis te zijn. Om naar een verpleeghuis te gaan, is 24-uurs zorg nodig en er is een enorm tekort aan verpleeghuisplaatsen. Dit resulteert in lange wachtlijsten.
De afgelopen jaren is er herhaaldelijk gepleit voor de terugkeer van woonzorgcentra. Het demissionaire kabinet had ook plannen om in de komende jaren aanzienlijk meer ‘geclusterde woonvormen’ en ‘nieuwe woonzorgvormen’ te realiseren. De steun van de Tweede Kamer voor het herinvoeren van verzorgingshuizen is een duidelijk signaal dat de behoeften van ouderen en de kwaliteit van zorg hoog op de politieke agenda staan.