De videoscheidsrechter oftewel de VAR, is het nu de uitvinding van de eeuw of een draak van een maatregel. De voetbalwereld is er sterk door verdeeld. Er gaat geen week voorbij of de VAR staat ter discussie in de stadions en in de media.
Geschiedenis van de VAR
De KNVB begon in 2013 een proef met de videoscheidsrechter. De VAR werd in 2016 in de Nederlandse voetbalcompetitie geïntroduceerd. Sinds seizoen 2018/2019 wordt er in de gehele Eredivisie gebruik van gemaakt.
Bij sporten als Amerikaans rugby (1986), ijshockey (1991), rugby (1996), cricket (2001), tennis (2002), hockey (2009) en volleybal (2012) is dat al veel langer.
Stortvloed aan discussie
Sinds zijn intrede zorgt de VAR voor een stortvloed aan discussie. Sommigen zien het zien als een welkome technologische vooruitgang die eerlijkheid en rechtvaardigheid bevordert, anderen ervaren het als een bron van frustratie en verwarring. De verdeeldheid over de VAR is groot, met voorstanders die pleiten voor het voortbestaan en critici die het liefst zien dat het systeem vandaag nog wordt afgeschaft.
VAR maakt beslissingen nauwkeuriger
Voorstanders van de VAR benadrukken dat cruciale beslissingen tijdens wedstrijden nauwkeuriger zijn. De kans op fouten verkleint en de integriteit van het spel verbetert.
Een van de belangrijkste argumenten van de voorstanders is dat de VAR de sport eerlijker maakt.
Daarbij komt dat de VAR onsportief gedrag tegengaat, zoals de schwalbe en overtredingen. Spelers zijn zich er meer van bewust dat hun acties worden beoordeeld door de VAR en zijn daardoor voorzichtiger in hun spel.
Lees verder onder video >>>
VAR als stoorzender van het spel
Critici die pleiten voor het afschaffen van de VAR wijzen op verschillende tekortkomingen en negatieve effecten die het systeem met zich meebrengt. Een veelgehoorde klacht is dat de VAR de snelheid en de schoonheid van het spel verstoort. Langdurige onderbrekingen voor het bekijken van herhalingen verstoren het momentum van een wedstrijd en halen de spanning uit de wedstrijd.
Frustratie en verwarring bij spelers, coaches en supporters
Bovendien stellen critici dat de VAR niet altijd consistent is in zijn beslissingen. Situaties die voor interpretatie vatbaar zijn, kunnen leiden tot verschillende uitkomsten afhankelijk van de arbitrage van de VAR. Dit zorgt voor frustratie en verwarring bij spelers, coaches en supporters, en de geloofwaardigheid van de scheidsrechters aantasten.
Ook zijn er spelmomenten die de VAR laat liggen zoals onlangs bij de veel bediscussieerde handsbal van Arsenal speelt Gabriel Magalhães.
Bekijk die beelden en lees verder onder video >>>
Voetbal en emotie
Een ander veelgehoord bezwaar is dat het het menselijk aspect uit het spel haalt. Voetbal is emotie waarbij de beslissingen van scheidsrechters vaak onderwerp van discussie zijn. Door de besluitvorming te centraliseren bij de VAR, vermindert de spelbepalende rol van de scheidsrechter, wat ten koste gaat van de charme van het voetbal.
Ondanks de grote verdeeldheid lijkt het erop dat de VAR onderdeel blijft van het professionele voetbal.
Wat beoordeelt de VAR precies?
Tijdens voetbalwedstrijden zijn er 4 soorten situaties die VAR beoordeelt:
- Wel of geen doelpunt door hands, buitenspel of andere overtreding
- Niet of onterecht gegeven strafschop
- Niet of onterecht gegeven directe rode kaart
- Identiteitsvergissing bij het geven van een gele of rode kaart
De scheidsrechter in het veld bepaalt of een situatie door de VAR wordt beoordeeld. Bij sommige andere sporten kunnen ook spelers of coaches daarom vragen. De VAR wijst dan de scheidsrechter uit eigen beweging op een bepaalde situatie.
In een busje buiten het stadion
In voorbereiding op het seizoen 2016/17 werd bij een oefenwedstrijd de VAR voor het eerst live uitgetest. Tijdens de wedstrijd tussen PSV en FC Eindhoven (0-1) op 26 juli 2016 werd scheidsrechter Ed Janssen ondersteund door video-assistent Danny Makkelie, die in een busje buiten het stadion op enkele monitoren de wedstrijd volgde en waar nodig cruciale spelsituaties nader bekeek.
Van gele naar rode kaart
De wereldwijde primeur van een live-test in een officiële competitie op het hoogste niveau beleefde de VAR in september 2016 bij de KNVB Beker-wedstrijd tussen Ajax en Willem II (5-0). Het hulpmiddel bewees direct zijn waarde. Bij een overtreding van Willem II-middenvelder Anouar Kali trok scheidsrechter Makkelie in eerste instantie een gele kaart, maar op advies van video-assistent Pol van Boekel werd dit gewijzigd in een rode kaart.
Bronnen: KNVB, Wikipedia
Foto: Darkdiamond67 (Canva)